Na pograniczu literatury. Z problemów literackości w sztuce XXI wieku
Journal Title: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Sectio FF Philologiae - Year 2017, Vol 0, Issue 2
Abstract
Wraz z dynamicznym rozwojem technologii od pewnego czasu trwa wysyp nowatorskich zjawisk artystycznych łączących w sobie cechy literatury oraz innych sztuk. Powstają nowe gatunki, aspirujące do miana literackości, przełamujące jednak tradycyjną hegemonię języka w zakresie ewokacji sensów. Na przykład w literaturze cyfrowej słowo partycypuje w konstruowaniu wyrazu artystycznego na równych prawach z obrazem czy dźwiękiem. Coraz częściej też samo tworzywo językowe staje się przedmiotem eksperymentów formalnych, polegających na przetwarzaniu, miksowaniu, dekonstruowaniu, generowaniu czy „uruchamianiu” kodu językowego niczym programu komputerowego. Celem artykułu jest pokazanie problemu literackości nowych zjawisk, sytuujących się na peryferiach – by nie powiedzieć: poza granicami – tradycyjnie rozumianej literatury. Wychodząc od zagadnienia struktury językowej dzieła, wywód badawczy wiedzie ku kwestii kontekstów odbioru i strategii interpretacyjnych. Z racji transcendentnego charakteru literatura zawsze wchodzi w relację z otoczeniem, dlatego aspekt egzystencjalny – ze szczególnym uwzględnieniem kategorii prawdy – wydaje się w poznawaniu literackości ważny nie mniej niż jakości tekstowe. Ostatecznie zaproponowany w artykule model rozumienia literackości uwzględnia zarazem immanentne jakości konstrukcyjne utworu, kontekst publikacji i odczytania oraz wynikające z uwarunkowań kulturowych konwencje teoretycznoliterackie. Z jednej strony ma to zapobiec zbytniej arbitralności w uznawaniu literackości rozmaitych dzieł, z drugiej zaś stworzyć elastyczne i pojemne ramy pojęciowe dla badaczy najnowszych zjawisk z pogranicza literatury.
Authors and Affiliations
Łukasz Głos
Szata zdobi władcę, czyli jak ubiór pomaga odgrywać rolę bizantyjskiego basileusa?
Strój w kulturze pełni wiele istotnych funkcji komunikacyjnych, m.in. pozwala na manifestowanie i wizualizację władzy. Problem ten autorka omawia na przykładzie dwudziestowiecznych tekstów literackich dotyczących Bizancj...
Wiedeńskie kontakty "Sztuki" - z zapisów w Księdze Protokołów Towarzystwa Artystów Polskich
Artykuł przedstawia relacje między Towarzystwem Artystów Polskich „Sztuka” a wiedeńskimi grupami artystycznymi: Wiener Secession i Hagenbundem na postawie odnalezionej Księgi Protokołów TAP „Sztuka”. Pozwala to na poszer...
Podlaski ród Poletyłów w świetle antroponimii (XVI–XVII wiek)
W niniejszym artykule analizie językowej poddane zostały nazwisko, imiona, przezwiska i przydomki członków bojarskiego (później szlacheckiego) rodu Poletyłów, używane w procesie nominacji antroponimicznej od początku XVI...
Literatura zombiecentryczna jako narracje końca i początku Ksenia Olkusz
Literatura postapokaliptyczna charakteryzuje się szczególnym dążeniem do prezentacji świata pochłanianego przez kataklizm, choć jednocześnie niektórzy badacze podkreślają paradoksalnie zawiązkowy charakter fabuł traktują...
Міфологеми дому й дороги як структурні складові творення жіночих образів в українській химерній прозі
Метою статті було з’ясування ролі міфологем дім і дорога під час творення жіночих образів в українській химерній прозі. Матеріалом дослідження слугували роман-балада В. Шевчука «Дім на горі» (1983), дилогія В. Земляка «Л...