Nowy wykaz polskich nazw geograficznych świata i zasady jego opracowania na tle dotychczasowych publikacji
Journal Title: Polish Cartographical Review - Year 2014, Vol 46, Issue 2
Abstract
Pod koniec 2013 roku wydany został „Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata” opracowany przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczpospolitej Polskiej. Jest to drugi tego typu wykaz obejmujący polskie nazewnictwo całego świata. Poprzedni pt. „Polskie nazwy geograficzne świata” był wydany w latach 1994–1996. Wykaz ma status urzędowy, a podane w nim polskie nazwy powinny być stosowane przez instytucje publiczne, wykonujące zadania na terenie Polski. Jego opracowanie wynika także z zaleceń Grupy Ekspertów ONZ do spraw Nazw Geograficznych. W wykazie uwzględniono nazwy obiektów ze wszystkich kontynentów, a także nazwy obiektów podmorskich; nie uwzględniono natomiast nazw obiektów w całości leżących na terenie Polski. Wykaz odnosi się wyłącznie do obiektów, dla których zalecane są polskie nazwy geograficzne, tzn. różniące się w zapisie od nazw oryginalnych. W wykazie podano polskie nazwy 13 359 obiektów geograficznych (nazwy główne). Najwięcej obiektów, dla których zalecane są polskie nazwy znajduje się w europejskiej części wykazu – 9646, zaś wśród państw najliczniej reprezentowana jest Ukraina (2222 nazwane obiekty) i Białorusi (2020). Ze względu na to, że niektóre nazwy powtarzają się w wykazach poszczególnych państw, łącznie znalazło się w nim 14 975 pozycji nazewniczych. Ponadto uwzględniono 238 polskich nazw wariantowych, a także 254 formy długie nazw, przeważnie używane w stosunkach oficjalnych. W porównaniu do wcześniejszych opracowań Komisja rozszerzyła znacznie liczbę zalecanych polskich nazw dla obiektów geograficznych (głównie miejscowości) leżących przed II wojną światową w granicach Polski. Z tego względu znacznie rozbudowane zostały wykazy polskich nazw na Litwie, Białorusi i Ukrainie. Wykaz został podzielony na osiem części (rozdziałów) – siedem odpowiada poszczególnym częściom świata, a ostatnią poświęcono obiektom podmorskim. Rozdziały poszczególnych części świata rozpoczyna lista zalecanych polskich nazw wielkich jednostek regionalnych oraz nazw oceanów. Następnie zamieszczono nazwy według uporządkowanych alfabetycznie państw i terytoriów niesamodzielnych. Nazwy obiektów geograficznych, w ramach poszczególnych państw i terytoriów, ułożono z podziałem na 59 kategorii, których występowanie zależy od specyfiki danego państwa lub terytorium. W części ósmej, dotyczącej obiektów podmorskich, nazwy zamieszczono według położenia na obszarze pięciu oceanów, przy czym osobno wydzielono obiekty położone na morzu Bałtyckim i Śródziemnym, a nazwy poszczególnych obiektów geograficznych, zamieszczonych w tej części, ułożono z podziałem na 14 kategorii. Spośród kategorii najliczniejsza jest z nazwami miejscowości, w której podano 5238 nazw, kolejnymi są jednostki administracyjne (1669 obiektów) i rzeki (667). Hasła odnoszące się do poszczególnych obiektów geograficznych zawierają nazwę polską, po niej nazwy oryginalne (w razie konieczności w zapisie zlatynizowanym), następnie współrzędne geograficzne obiektu. Hasła niekiedy zostały uzupełnione dodatkowymi informacjami i uwagami. Publikację zamyka skorowidz nazw polskich.
Authors and Affiliations
MACIEJ ZYCH
Quantitative assessment of the scope of content of selected topographic maps of Polish lands from the 19th and the first half of the 20th century
The author presents an overview of the scope of content of selected topographic maps of Polish lands from the 19th and the first half of the 20th century in its quantitative aspect. 19 maps were analysed and a common con...
Porównanie formy i struktury tematycznej wybranych europejskich atlasów narodowych
The place of the “quantitative signature symbols” in the classification of the cartographic presentation methods
The authors of the article pay their attention to the lack of a generally accepted classification of the cartographic presentation methods. The classification, which was described in the Ratajski’s handbook (1989) in the...
The comparative analysis of selected interactive data presentation techniques on the example of the land use structure in the commune of Tomice
The authors present the results of a comparative analysis of selected techniques and programming tools for building interactive data presentation in the form of diagrams and maps generated in the browser. The results of...
Mapa bagien Polesia Daniela Zwickera z 1650 roku – dwa znane i dwa nieznane egzemplarze odkryte w zbiorach polskich