O BADANIU I MUZEALNYCH PREZENTACJACH TWÓRCZOŚCI CZASÓW ZWYRODNIAŁYCH NA MARGINESIE KRAKOWSKIEJ WYSTAWY „POLOWANIE NA AWANGARDĘ. ZAKAZANA SZTUKA W TRZECIEJ RZESZY”
Journal Title: Muzealnictwo - Year 2012, Vol 53, Issue
Abstract
Ważna z perspektywy polskiego wystawiennictwa ekspozycja krakowskiego Międzynarodowego Centrum Kultury „Polowanie na awangardę. Zakazana sztuka w Trzeciej Rzeszy” zachęca do spojrzenia na dzieje polityki kulturalnej nazistowskiego państwa. Jest to także okazja do przedstawienia historii pokazów sztuki organizowanych w czasie rządów Hitlera, ale i ich późniejszych opracowań literatury naukowej oraz rewizji podejmowanych podczas krytycznych, a zarazem oddziałujących na szerszą publiczność ekspozycji muzealnych. W tekście omówione zostają najważniejsze wypadki antycypujące kluczowe dla omawianego tematu wydarzenia 1937 r., czyli otwarcie dwóch monachijskich wystaw: tzw. „sztuki zwyrodniałej” (Entartete Kunst) w budynkach Hofgartenu oraz sztuki popieranej przez reżim w nowo wybudowanym Domu Sztuki Niemieckiej (Haus Deutscher Kunst). Wyjaśniona jest geneza pojęcia „sztuka zwyrodniała”, pochodzącego z pism syjonistycznego działacza końca XIX w. Maksa Nordaua. Wspomniane są dzieje „oczyszczania” przestrzeni publicznej z dzieł sztuki awangardowej, od profanacji Krucyfiksu Ludwiga Giesa w lubeckiej katedrze (1923), przez zniszczenie dekoracji w weimarskim gmachu Bauhausu (1923, 1928, 1930) oraz usunięcie nowoczesnych prac z tamtejszej kolekcji Schlossmuseum (1930), po programowe – inwentarzowe i personalne – czystki w kolejnych publicznych zbiorach niemieckich. Krakowską wystawę 2011/2012 r. ukazano w perspektywie podobnych inicjatyw naszego zachodniego sąsiada, prezentującego ostatnio w kontekście historyczno-politycznym zarówno dzieła awangardy, jak i zachowawczych formalnie nurtów sztuki światowej lat 30. XX wieku. Owe najnowsze rewizje pozwalają zerwać ze schematycznym przyporządkowaniem stylistyk do systemów ideowych (awangarda – socjalizm, ariergarda – nazizm), ukazują nie tylko tragiczne losy wiernych modernizmowi twórców, ale i odchodzenie od swych modernistycznych ideałów innej grupy artystów, czy wreszcie ograniczone wykorzystywanie modernistycznych strategii przez samo państwo Hitlera. Rola Międzynarodowego Centrum Kultury i wystawy „Polowanie na awangardę” polega na zaprezentowaniu polskiemu widzowi – ilustrowanej oryginalnymi pracami niemieckiej awangardy – historii barbarzyństwa kulturalnego lat 1933–1945 oraz na wprowadzeniu do międzynarodowej refleksji nad „sztuką zwyrodniałą” dzieł polskich artystów.
Authors and Affiliations
Szymon Piotr Kubiak
Keywords
Related Articles
- EP ID EP62291
- DOI -
- Views 42
- Downloads 0
RAPORT Z PRZEGRANEJ SPRAWY za zgodą Autora i Redakcji przedruk z „dwuty godnika” (http://www.dwutygodnik.com/artykul/ 2334-raport-z-przegranej-sprawy.html)
THE CONTEMPORARY HISTORY MUSEUM AS AN INSTITUTION ACQUIRING, STORING AND RENDERING AVAILABLE HISTORICAL SOURCES FROM THE NINETEENTH AND TWENTIETH CENTURY
The article focuses on more than ten questions concerning the titular theme. At the very onset the author noticed that museums, in particular so-called history museums, are for all practical purposes the only institution...
Broń kombinowana i zbytkowna XVI-XIX wieku
Report on the Condition of Museum Education Summary of the First Stage of Research
W STRONĘ MORZA. POLITYKA OCHRONY MORSKIEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO W KRAJACH REJONU MORZA BAŁTYCKIEGO I PÓŁNOCNEGO
Artykuł dotyczy zagadnień z dziedziny ochrony morskiego dziedzictwa kulturowego w krajach leżących nad Morzem Bałtyckim i Północnym. Przedstawioono w nim genezę powstania Grupy Roboczej ds. Dziedzictwa Kulturowego Krajów...