O BADANIU I MUZEALNYCH PREZENTACJACH TWÓRCZOŚCI CZASÓW ZWYRODNIAŁYCH NA MARGINESIE KRAKOWSKIEJ WYSTAWY „POLOWANIE NA AWANGARDĘ. ZAKAZANA SZTUKA W TRZECIEJ RZESZY”
Journal Title: Muzealnictwo - Year 2012, Vol 53, Issue
Abstract
Ważna z perspektywy polskiego wystawiennictwa ekspozycja krakowskiego Międzynarodowego Centrum Kultury „Polowanie na awangardę. Zakazana sztuka w Trzeciej Rzeszy” zachęca do spojrzenia na dzieje polityki kulturalnej nazistowskiego państwa. Jest to także okazja do przedstawienia historii pokazów sztuki organizowanych w czasie rządów Hitlera, ale i ich późniejszych opracowań literatury naukowej oraz rewizji podejmowanych podczas krytycznych, a zarazem oddziałujących na szerszą publiczność ekspozycji muzealnych. W tekście omówione zostają najważniejsze wypadki antycypujące kluczowe dla omawianego tematu wydarzenia 1937 r., czyli otwarcie dwóch monachijskich wystaw: tzw. „sztuki zwyrodniałej” (Entartete Kunst) w budynkach Hofgartenu oraz sztuki popieranej przez reżim w nowo wybudowanym Domu Sztuki Niemieckiej (Haus Deutscher Kunst). Wyjaśniona jest geneza pojęcia „sztuka zwyrodniała”, pochodzącego z pism syjonistycznego działacza końca XIX w. Maksa Nordaua. Wspomniane są dzieje „oczyszczania” przestrzeni publicznej z dzieł sztuki awangardowej, od profanacji Krucyfiksu Ludwiga Giesa w lubeckiej katedrze (1923), przez zniszczenie dekoracji w weimarskim gmachu Bauhausu (1923, 1928, 1930) oraz usunięcie nowoczesnych prac z tamtejszej kolekcji Schlossmuseum (1930), po programowe – inwentarzowe i personalne – czystki w kolejnych publicznych zbiorach niemieckich. Krakowską wystawę 2011/2012 r. ukazano w perspektywie podobnych inicjatyw naszego zachodniego sąsiada, prezentującego ostatnio w kontekście historyczno-politycznym zarówno dzieła awangardy, jak i zachowawczych formalnie nurtów sztuki światowej lat 30. XX wieku. Owe najnowsze rewizje pozwalają zerwać ze schematycznym przyporządkowaniem stylistyk do systemów ideowych (awangarda – socjalizm, ariergarda – nazizm), ukazują nie tylko tragiczne losy wiernych modernizmowi twórców, ale i odchodzenie od swych modernistycznych ideałów innej grupy artystów, czy wreszcie ograniczone wykorzystywanie modernistycznych strategii przez samo państwo Hitlera. Rola Międzynarodowego Centrum Kultury i wystawy „Polowanie na awangardę” polega na zaprezentowaniu polskiemu widzowi – ilustrowanej oryginalnymi pracami niemieckiej awangardy – historii barbarzyństwa kulturalnego lat 1933–1945 oraz na wprowadzeniu do międzynarodowej refleksji nad „sztuką zwyrodniałą” dzieł polskich artystów.
Authors and Affiliations
Szymon Piotr Kubiak
Keywords
Related Articles
- EP ID EP62291
- DOI -
- Views 43
- Downloads 0
PROFESOR MAREK KWIATKOWSKI (1930–2016)
Prof. Marek Kwiatkowski urodził się 25 kwietnia 1930 r. w Caen we Francji, zmarł 10 sierpnia 2016 r. w Warszawie. Był historykiem sztuki, muzealnikiem, varsavianistą, autorem kilkudziesięciu książek, nauczycielem akademi...
FORUM EDUKATORÓW MUZEALNYCH
Forum Edukatorów Muzealnych powstało w 2006 roku. Pomysłodawcami i organizatorami projektu byli pracownicy Muzeum Narodowe w Warszawie oraz Muzeum Pałacu w Wilanowie. Jego członkami jest obecnie 250 pracowników działów...
KOLEKCJA MUZEUM KARYKATURY IM. ERYKA LIPIŃSKIEGO W WARSZAWIE
Niniejszy artykuł prezentuje działalność oraz unikatową kolekcję Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego w Warszawie, jedynego muzeum w Polsce zajmującego się od 1978 r. gromadzeniem, dokumentowaniem i udostępnianiem pol...
CONGRESSES OF MUSEUMS AND MUSEUM PROFESSIONALS
Studies on the history of museums from antiquity until the end of the 17th century indicate that museums were institutions of a research and educational nature. Thus, the natural forms of disputes were meetings, conferen...
WARSAW MUSEUMS IN THE BLOGOSPHERE
The article discusses the no longer new but still developing instrument of Internet communication, namely, the blog, through the prism of the museums of Warsaw. Against the backdrop of the rest of Poland the capital rema...