Obraz jest świadectwem niewyobrażalnego. Ekspresjonizm abstrakcyjny i Zagłada (Mark Rothko, Barnett Newman, Frank Stella)
Journal Title: Przegląd Nauk Historycznych - Year 2017, Vol 0, Issue 1
Abstract
Wydarzenia rozgrywające się w Europie w okresie panowania ideologii faszystowskiej wywarły znaczący wpływ na malarstwo artystów amerykańskich związanych z ekspresjonizmem abstrakcyjnym. Nazwa „ekspresjonizm abstrakcyjny”, nieprecyzyjna i nieco myląca, pozostała pojęciem trwale obecnym w terminologii naukowej historii sztuki. Analizując tę sztukę z perspektywy wydarzeń, mających miejsce w Europie między 1933 a 1945 r., koncentrując uwagę na znaczących tytułach dzieł i kontekstem ich powstania – Marka Rothko ponumerowane, szare, brunatne i czarne murale do Seagram Building na Manhattanie z końca lat pięćdziesiątych, czarne i brunatne obrazy do kaplicy w Houston powstałe w latach siedemdziesiątych. Mark Rothko , po wielu latach poszukiwań własnego stylu artystycznego, około roku 1950 odnalazł charakterystyczne dla siebie cechy charakteryzujące się miękkością ciemnej plamy barwnej, świetlistością, prostokątną formą płócien zamalowywanych jak gdyby znikającymi, rozmazanymi ku brzegom konturami. Rothko, podobnie jak Newman zafascynowany był grecką i żydowską mitologią oraz filozofią (Nietzschego Narodziny tragedii, Kierkegaarda Starch i drżenie). Był głęboko przekonany, że jego sztuka powinna być przesycona szczególnym znaczeniem i nieść wartość wyjątkowej idei. Barnetta Newmana 14 obrazów The Stations of the Cross: Lema Sabachthani – dzieło, w którym artysta przywołuje ostatnie słowa Chrystusa na krzyżu. Newman interpretował te słowa jako w przyszłości. Tę serię obrazów rozważamy jako formę upamiętnienia i dania świadectwa o ofiarach Zagłady. Franka Stelli minimalistyczny obraz zatytułowany Arbeit macht frei (1958), The Polish Village Series, seria 24 czarnych obrazów powstałych w młodzieńczym okresie twórczości artysty – wykorzystując wypowiedzi tych artystów, ich zapiski, wreszcie ich biografię, należy tę sztukę rozważać jako sztukę nierozerwalnie związaną z wydarzeniami historycznymi. Trzej przedstawiciele tego nurtu, Barnett Newman, Mark Rothko, Frank Stella, którym poświęcony jest niniejszy artykuł reprezentują malarstwo pozornie pozbawione odniesień formalnych, próbują poprzez nie wyrazić niewyobrażalne, niejako zmuszając umysł do wyobrażenia sobie, czym było piekło Auschwitz.
Authors and Affiliations
Eleonora Jedlińska
Irena Semadeni-Konopacka (1901–1984) – zasłużony lekarz, współtwórczyni tradycji polskiej stomatologii, żołnierz Armii Krajowej
Bohaterką artykułu jest Irena Semadeni-Konopacka (1901–1984), żona polskiego prawnika, sportowca, dziennikarza sportowego, członka Armii Krajowej i żołnierza powstania warszawskiego Tadeusza Semadeniego. Była lekarzem st...
Ziemskie urzędy sądowe w życiu politycznym województwa sandomierskiego w latach 1777–1783
W początkowej części artykułu przypomniane zostały obowiązujące w Rzeczypospolitej zasady elekcyjności kandydatów na urzędy sądowe, z uwzględnieniem zmian, jakie w tym zakresie zachodziły. W badanym okresie w województwi...
How did Cracow welcome the Archduchess? Wedding and coronation ceremonies of Anne of Austria and Sigismund III Vasa in 1592
National and court ceremonies, which naturally include coronations and weddings of monarchs, have a long history dating back to the Middle Ages. The early modern era considerably developed and improved this tradition, gr...
Prasa w życiu polskich zesłańców – Syberia Wschodnia w połowie XIX w.
Pomimo ogromnego dystansu dzielącego Syberię Wschodnią od Europy Zachodniej, a nawet od europejskiej części Rosji, docierały tam zarówno rosyjska prasa ze stolicy, jak i czasopisma z Europy Zachodniej. Połowa XIX wieku b...
Straty materialne Kościoła katolickiego na terenie diecezji kieleckiej w czasie II wojny światowej
W czasie II wojny światowej na terenie diecezji kieleckiej Kościół katolicki poniósł znaczne straty w zakresie budynków sakralnych i gospodarczych, ich wyposażenia, środków kultu, księgowości parafialnej, zasobów bibliot...