Obraz katalogów rzeczowych na łamach polskich czasopism bibliotekarskich w okresie stalinowskim
Journal Title: Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi - Year 2016, Vol 10, Issue
Abstract
W polskim bibliotekarstwie lata pięćdziesiąte XX w. oznaczały zmianę funkcji katalogu – z informacyjnej na wychowawczo-oświatową, wręcz propagandową. Na łamach czasopism fachowych („Poradnika Bibliotekarza”, „Bibliotekarza”, „Przeglądu Bibliotecznego”) zalecano wypełnianie katalogów treściami marksistowskimi. Selekcja rejestrów, mająca na celu usunięcie z nich pozycji „nieprawomyślnych”, a podkreślenie istnienia prac zgodnych z aktualnie panującą ideologią, utrudniała – a niekiedy nawet uniemożliwiała – użytkowanie piśmiennictwa zgromadzonego w bibliotekach. Z artykułów zamieszczonych na łamach badanych czasopism wynika, że celem preparowania katalogów było uczynienie z nich narzędzia ideologii, a nie – jak dotychczas – informacji. W związku z tym katalogi powinny być selekcyjne, ewentualnie dopuszczano istnienie dwóch typów: pełnego do użytku wewnętrznego, z dostępem ściśle kontrolowanym i reglamentowanym, oraz selekcyjnego dla czytelników. Na pierwszym miejscu w systemach klasyfikacyjnych znaleźć miał się marksizm, poza tym zalecano używanie poddziałów wspólnych akcentujących rolę partii i myśli rewolucyjnej. Wzorce czerpano z ZSRR. Działania te wynikały z przekonania o wartości książki jako narzędzia propagandy. W związku z tym bibliotekarz miał stać się cenzorem i propagandystą. Istnieją przykłady świadczące o tym, że dzięki zmanipulowanym katalogom faktycznie utrudniano lub uniemożliwiano czytelnikom dostęp do książek.
Authors and Affiliations
Agnieszka Łuszpak
Keywords
Related Articles
- EP ID EP244203
- DOI -
- Views 35
- Downloads 0
Katalog druków XVI wieku z historycznej kolekcji Ossolineum, pod red. Doroty Sidorowicz-Mulak, zbiory wrocławskie opracowały Agnieszka Franczyk-Cegła, Małgorzata Minkowska, Grażyna Rolak, zbiory lwowskie opracowała Iryna Kachur, Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum, 2017, ss. 567 [1], XXXII tab., ISBN 978-83-65588-34-0.
-
Polonika francuskie w zbiorowej świadomości organizatorów i członków pierwszych towarzystw i instytucji Wielkiej Emigracji
W artykule ukazano podjęty przez wychodźstwo zbiorowy wysiłek społeczny – zrzeszanie się pozbawionych państwowości obywateli w różne ugrupowania i związki w imię nadrzędnego interesu: uprawomocnienia polskiej kultury, ud...
Polskie kolekcje w Oddziale Rzadkich Ksiąg Obwodowej Uniwersalnej Biblioteki Naukowej w Samarze
Artykuł zawiera krótki opis kolekcji polskich i poloników przechowywanych w Oddziale Rzadkich Ksiąg Obwodowej Uniwersalnej Biblioteki Naukowej w Samarze. Zbiór ten obejmuje ponad 800 publikacji wydanych na terenie Polski...
Musical Collection of Kazimierz Czekotowski (1901-1972) in the Main Library of the Stanisław Moniuszko Academy of Music in Gdańsk
The Main Library of Stanisław Moniuszko Academy of Music in Gdansk gathers and stores many collections submitted by different people, especially by the pedagogues of the Academy. One of them is a collection of notes used...
Polish diaspora libraries in Latin America, with special focus on Argentina
The article presents two large Polish diaspora’s libraries in Argentina: the Ignacy Domeyko Polish Library in Buenos Aires and the Franciscan Library of Martin Coro nado, Buenos Aires. Authors describe the history of bot...