Obraz katalogów rzeczowych na łamach polskich czasopism bibliotekarskich w okresie stalinowskim
Journal Title: Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi - Year 2016, Vol 10, Issue
Abstract
W polskim bibliotekarstwie lata pięćdziesiąte XX w. oznaczały zmianę funkcji katalogu – z informacyjnej na wychowawczo-oświatową, wręcz propagandową. Na łamach czasopism fachowych („Poradnika Bibliotekarza”, „Bibliotekarza”, „Przeglądu Bibliotecznego”) zalecano wypełnianie katalogów treściami marksistowskimi. Selekcja rejestrów, mająca na celu usunięcie z nich pozycji „nieprawomyślnych”, a podkreślenie istnienia prac zgodnych z aktualnie panującą ideologią, utrudniała – a niekiedy nawet uniemożliwiała – użytkowanie piśmiennictwa zgromadzonego w bibliotekach. Z artykułów zamieszczonych na łamach badanych czasopism wynika, że celem preparowania katalogów było uczynienie z nich narzędzia ideologii, a nie – jak dotychczas – informacji. W związku z tym katalogi powinny być selekcyjne, ewentualnie dopuszczano istnienie dwóch typów: pełnego do użytku wewnętrznego, z dostępem ściśle kontrolowanym i reglamentowanym, oraz selekcyjnego dla czytelników. Na pierwszym miejscu w systemach klasyfikacyjnych znaleźć miał się marksizm, poza tym zalecano używanie poddziałów wspólnych akcentujących rolę partii i myśli rewolucyjnej. Wzorce czerpano z ZSRR. Działania te wynikały z przekonania o wartości książki jako narzędzia propagandy. W związku z tym bibliotekarz miał stać się cenzorem i propagandystą. Istnieją przykłady świadczące o tym, że dzięki zmanipulowanym katalogom faktycznie utrudniano lub uniemożliwiano czytelnikom dostęp do książek.
Authors and Affiliations
Agnieszka Łuszpak
Keywords
Related Articles
- EP ID EP244203
- DOI -
- Views 54
- Downloads 0
Source Materials the Catalogue of the Polish Emigration`s Publications, Elaborated on the Basis of the „Stowarzyszenie Ochrony Poloników Niemieckich” Collection from Opole. Part 2 Polonica – Polish Books Abroad
This catalog contains 117 bibliographic entries elaborated personally by the authors. The unit includes: name and surname of the author, title, designation of issue, place of publication, publisher’s name, release date a...
Dzieje starożytne w Fasciculus temporum Wernera Rolevincka
Powstały w latach 1468-1472 Fasciculus temporum kartuza Wernera Rolevincka należy do ostatniej fali średniowiecznych kronik uniwersalnych, które swe upowszechnienie zawdzięczają już nowemu medium druku. Niemniej treści p...
The Book Colections of the Czapski Family of the Leliwa Coat of Arms in the 18th Century
The Czapski family in the 18th century belonged to the Royal Prussian elite. Unfortunately, until today, they did not receive wider studies, which they undoubtedly deserve. Their activity was visible in the political, ec...
Fons sapientiae – Examples of School Handbooks from the Library Collection of the State Archives in Szczecin (17th-18th Centuries)
The Library of the State Archives in Szczecin has got a valuable collection of old printed books, including a large collection of handbooks. The article presents selected examples of 17th and 18th century publications pr...
Die Polonica-Sammlung der Staatsbibliothek zu Berlin – Preußischer Kulturbesitz und Aspekte der Provenienzforschung
Die SBB PK verfügt über eine der umfangreichsten Sammlungen von Polonica in Deutschland. Seit Eröffnung der Bibliothek im Jahr 1661 sammelt sie umfassend Veröffentlichungen aus und über Polen mit dem Schwerpunkt im Berei...