Orientacja estetyczna. Przyczynek do Homo aestheticus

Abstract

W nawiązaniu do koncepcji Eduarda Sprangera i wyróżnionych przez niego typów osobo-wości wprowadzone zostaje pojęcie orientacji życiowych, badanych przy użyciu autorskiej metody Rzeczywiste – Nierzeczywiste (RN-02). Autor dokonuje przeglądu badań prowadzonych przy użyciu klasycznej metody SOV (ZPW) Allporta, Vernona i Lindzeya oraz przy użyciu metody RN-02. Obydwie metody, nawiązując do koncepcji Sprangera, proponują odmienne sposoby operacjonalizacji wyróżnionych przez niego wartości (teoretycznych, ekonomicznych, społecznych, politycznych i religijnych). Pierwsza z wymienionych metod ma charakter bezpośredni, druga zaś – charakter projekcyjny. Wyniki zebrane przy pomocy obydwu metod wskazują, że orientacja estetyczna ogrywa ważniejszą rolę u kobiet niż u mężczyzn, wraz z orientacją społeczną oraz religijną wchodzi w skład skupienia holistycznego, podczas gdy pozostałe trzy orientacje wchodzą w skład tak zwanego skupienia analityczno-instrumentalnego. Orientacja estetyczna (w odróżnieniu od społecznej, religijnej i ekonomicznej) okazuje się mało wrażliwa na uwarunkowania środowiskowe, utożsamiane ze zmiennymi demograficznymi. W końcowej części artykułu autor próbuje naszkicować specyfikę estetycznego sposobu doświadczania rzeczywistości. Uzasadnia też tezę, iż orientacja estetyczna nie musi wyrażać się czynnym uprawianiem sztuki ani posiadaniem rozbudowanej wiedzy w odniesieniu do historii sztuki i jej wytworów.

Authors and Affiliations

Krzysztof Mudyń

Keywords

Related Articles

Orientacja estetyczna. Przyczynek do Homo aestheticus

W nawiązaniu do koncepcji Eduarda Sprangera i wyróżnionych przez niego typów osobo-wości wprowadzone zostaje pojęcie orientacji życiowych, badanych przy użyciu autorskiej metody Rzeczywiste – Nierzeczywiste (RN-02). Auto...

Patologiczna obsesja w relacjach intymnych – charakterystyka zjawiska uporczywego nękania

Stalking w polskiej terminologii określany jest jako „uporczywe nękanie”, „obsesyjne podążanie”, patologia miłości czy rodzaj emocjonalnego i psychicznego prześladowania. Zjawisko to oznacza świadome, celowe i złośliwe p...

Kształcenie empatycznych lekarzy – wyzwanie dla psychologów edukatorów pracujących w obszarze ochrony zdrowia

Prezentowany artykuł dotyczy treningów empatii jako elementu edukacji medycznej. Empatia jest jednym z konstruktów teoretycznych, które nie posiadają jednoznacznej definicji. W literaturze zazwyczaj zwraca się uwagę na d...

Interpretacyjna Analiza Fenomenologiczna w badaniach jakościowych w psychologii. Przegląd najnowszych badań

Interpretacyjna Analiza Fenomenologiczna (IPA) jest metodą badań jakościowych skupiającą się na zrozumieniu, w jaki sposób ludzie nadają sens swoim przeżyciom i doświadczeniom. Po raz pierwszy opisana przez Jonathana Smi...

Małżeństwo w percepcji matek dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu

Celem badania było określenie obrazu relacji małżeńskiej w percepcji matek dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. W badaniu wzięło udział 60 kobiet posiadających przynajmniej jedno dziecko. Grupę kryterialną stanowił...

Download PDF file
  • EP ID EP331317
  • DOI -
  • Views 39
  • Downloads 0

How To Cite

Krzysztof Mudyń (2016). Orientacja estetyczna. Przyczynek do Homo aestheticus. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica, 9(1), 55-74. https://europub.co.uk/articles/-A-331317