Orientacja estetyczna. Przyczynek do Homo aestheticus
Journal Title: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica - Year 2016, Vol 9, Issue 1
Abstract
W nawiązaniu do koncepcji Eduarda Sprangera i wyróżnionych przez niego typów osobo-wości wprowadzone zostaje pojęcie orientacji życiowych, badanych przy użyciu autorskiej metody Rzeczywiste – Nierzeczywiste (RN-02). Autor dokonuje przeglądu badań prowadzonych przy użyciu klasycznej metody SOV (ZPW) Allporta, Vernona i Lindzeya oraz przy użyciu metody RN-02. Obydwie metody, nawiązując do koncepcji Sprangera, proponują odmienne sposoby operacjonalizacji wyróżnionych przez niego wartości (teoretycznych, ekonomicznych, społecznych, politycznych i religijnych). Pierwsza z wymienionych metod ma charakter bezpośredni, druga zaś – charakter projekcyjny. Wyniki zebrane przy pomocy obydwu metod wskazują, że orientacja estetyczna ogrywa ważniejszą rolę u kobiet niż u mężczyzn, wraz z orientacją społeczną oraz religijną wchodzi w skład skupienia holistycznego, podczas gdy pozostałe trzy orientacje wchodzą w skład tak zwanego skupienia analityczno-instrumentalnego. Orientacja estetyczna (w odróżnieniu od społecznej, religijnej i ekonomicznej) okazuje się mało wrażliwa na uwarunkowania środowiskowe, utożsamiane ze zmiennymi demograficznymi. W końcowej części artykułu autor próbuje naszkicować specyfikę estetycznego sposobu doświadczania rzeczywistości. Uzasadnia też tezę, iż orientacja estetyczna nie musi wyrażać się czynnym uprawianiem sztuki ani posiadaniem rozbudowanej wiedzy w odniesieniu do historii sztuki i jej wytworów.
Authors and Affiliations
Krzysztof Mudyń
Orientacja estetyczna. Przyczynek do Homo aestheticus
W nawiązaniu do koncepcji Eduarda Sprangera i wyróżnionych przez niego typów osobo-wości wprowadzone zostaje pojęcie orientacji życiowych, badanych przy użyciu autorskiej metody Rzeczywiste – Nierzeczywiste (RN-02). Auto...
Patologiczna obsesja w relacjach intymnych – charakterystyka zjawiska uporczywego nękania
Stalking w polskiej terminologii określany jest jako „uporczywe nękanie”, „obsesyjne podążanie”, patologia miłości czy rodzaj emocjonalnego i psychicznego prześladowania. Zjawisko to oznacza świadome, celowe i złośliwe p...
Kształcenie empatycznych lekarzy – wyzwanie dla psychologów edukatorów pracujących w obszarze ochrony zdrowia
Prezentowany artykuł dotyczy treningów empatii jako elementu edukacji medycznej. Empatia jest jednym z konstruktów teoretycznych, które nie posiadają jednoznacznej definicji. W literaturze zazwyczaj zwraca się uwagę na d...
Interpretacyjna Analiza Fenomenologiczna w badaniach jakościowych w psychologii. Przegląd najnowszych badań
Interpretacyjna Analiza Fenomenologiczna (IPA) jest metodą badań jakościowych skupiającą się na zrozumieniu, w jaki sposób ludzie nadają sens swoim przeżyciom i doświadczeniom. Po raz pierwszy opisana przez Jonathana Smi...
Małżeństwo w percepcji matek dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
Celem badania było określenie obrazu relacji małżeńskiej w percepcji matek dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. W badaniu wzięło udział 60 kobiet posiadających przynajmniej jedno dziecko. Grupę kryterialną stanowił...