Osmanlı Döneminde Farsçadan Türkçeye Tercüme Edilen Bazı Mühim Tasavvufî Eserler
Journal Title: Dil ve Edebiyat Araştırmaları - Year 2019, Vol 20, Issue 20
Abstract
Osmanlı döneminde birçok eser Farsçadan Türkçeye tercüme edilmiştir. Bu eserlerden önemli bir kısmı da tasavvuf konusundadır. Tercümeye konu olan Farsça eserlerden bazıları Anadolu (Türkiye) ve Mâverâünnehr (Özbekistan) gibi ana dilin Türkçe olduğu bölgelerde yazılmış, bazıları ise İran, Afganistan, Tacikistan ve Hindistan gibi ülkelerde kaleme alınmıştır. Bu Farsça eserler İslam dünyasında veya yazıldığı coğrafyada beğenilip ilgi görmüş ve bu sebeple Anadolu’da Türkçeye tercüme edilmiştir. Bu tercümelerden bazıları Osmanlı döneminde matbaada basılmış ise de, çoğunluğu yazma olarak kütüphanelerde durmaktadır. Bu tercüme eserlerden mühim olanları ve mütercimleri hakkında bu makalede bilgi verilmektedir. İran’da yazılan Bostan, Gülistân, Mantıku’t-tayr ve Pendnâme-i Attâr gibi eserler üzerine Osmanlı döneminde Türkçe birçok şerh yazılmıştır. Hattâ bu Türkçe şerhlerden bazıları çok değerli bulunmuş ve Farsçaya çevrilip yayınlanmıştır. Yani Farsçadan Türkçeye çevrilip şerh edilen eserler tekrar Farsçaya çevrilip asıl vatanında okunur hâle gelmiştir. Bu sayede ülkeler arasında kültür paylaşımı olmuş, İslam kültürüne önemli katkılar sağlanmıştır. Bu makâlede, Osmanlı döneminde Farsçadan Türkçeye tercüme edilen tasavvufî eserlerin önde gelenleri toplanıp bir araya getirilmiş, böylece konuya ilgi duyan kişilere ve araştırmacılara önemli bir kolaylık sağlanmıştır. Ayrıca makâlede, a) Osmanlı döneminde hangi tasavvufî eserlerin Türkçeye tercüme edildiği, b) Tercümelerin hangi coğrafyalardan (İran, Orta Asya, Hindistan vs.) yapıldığı, c) 15. Yüzyıldan sonra tercümeye konu olan eserlerin İran’dan ziyâde Orta Asya ve Hindistan’a kaymasının sebepleri gibi problemlerin cevabı aranmıştır.
Authors and Affiliations
Necdet TOSUN
Kemal Tahir’in Romanlarında Cumhuriyet’in Kuruluş Dönemine Genel Bir Bakış
Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet’in kuruluş dönemiyle alakalı birçok roman kaleme alınmıştır. Kaleme alınan bu romanlar dönemin siyasi olaylarını genel itibariyle resmi tarih çerçevesinden ele almış bundan dolayı da belli k...
Kurmaca ile Gerçeklik Arasında Bir Yazar: Ahmet Mithat Efendi
Osmanlının kendi dışındaki dünyaları tanıma girişimleri Gazavatnamelerle, yabancı diyarlara esir düşenlerin anı ve mektuplarıyla başlayıp sefaretname ve seyahatnamelerle devam eder. Ana işlevlerinden birisi de doğduğu to...
Cezaevinde Mahkûm Bedeninin Disipliner Örgütlenmesi: Biyopolitik Mekân, Duyumsama, Kural ve İhlal (1923-1953)
Mahkûm bedeni, disipliner bir total kurum olan cezaevinde mekân içinde farklı bir mekân olarak belirmekte, ceza hukuku, nizamnameler ve biyo-politikalarla etkileşime girilen bir müzakere zemini olarak konumlanmaktadır. 1...
Editörden
...
Yeni Belgeler Işığında Mehmed Şâkir Efendi
Bazı çalışmalarda, Mehmed Şâkir Efendi (1764-1836) hakkında yeterince bilgi sahibi olunamadığından, kimliği konusunda birtakım tereddütlerin bulunduğundan ve farklı Şâkir efendilerin aynı kimse olma ihtimalinden söz edil...