Piwniccy herbu Lubicz a Toruń, czyli jak duże i bogate miasto przyciągało szlachtę
Journal Title: Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym - Year 2017, Vol 42, Issue 3
Abstract
Wielkie miasta pruskie, m.in. Toruń, były dla okolicznej szlachty naturalnym miejscem zbytu płodów rolnych, edukacji, realizacji przejawów życia religijnego. Rodzina Piwnickich herbu Lubicz odmieniony była z Toruniem związana niezwykle mocno. Ich gniazdowe dobra Piwnice (położone zaledwie 9 km od miasta) były niemal prywatną enklawą położoną pośród rozległych dóbr ziemskich Torunia, a początki rodziny wiążą się z małżeństwem Jakuba Dobrskiego h. Lubicz z dziedziczką Piwnic Małgorzatą Rusop. Piwniccy w linii żeńskiej wywodzili się więc ze zubożałego patrycjatu miejskiego. W XVII i XVIII wieku przedstawiciele rodziny – niezbyt zamożnej, ale aktywnej na forum sejmikowym prowincji – potrafili świetnie odnaleźć się w sytuacji politycznej Prus Królewskich i Rzeczypospolitej. Potrafili żarliwie bronić autonomii prowincji i niezależności jej miast, by przy innej okazji atakować mieszczan populistycznymi wystąpieniami, mającymi na celu przysporzenia im popularności wśród lokalnej szlachty. Lojalność wobec torunian, reprezentowanie ich interesów na forum sejmikowym i sejmowym, wiązała się z wypłacaniem przez miasto niektórym przedstawicielom rodziny stałych pensji. Dotyczyło to nawet najwybitniejszego spośród Piwnickich – Waleriana Józefa, oświeceniowego reformatora, przyjaciela króla Poniatowskiego. Swoje związki z miastem, nieformalną, płatną walkę o utrzymanie jego niezależności, Piwnicki przypłacił utratą wpływów i szacunku wśród pruskiej szlachty.
Authors and Affiliations
Bartosz Drzewiecki
Keywords
Related Articles
- EP ID EP525078
- DOI 10.12775/KLIO.2017.032
- Views 30
- Downloads 0
Kultura wizualna w szkole
brak
Maciej Matwijów, Mieczysław Gębarowicz (1893–1984). Uczony i opiekun narodowych dóbr kultury, Warszawa 2013, ss. 543
Recenzja Maciej Matwijów, Mieczysław Gębarowicz (1893–1984). Uczony i opiekun narodowych dóbr kultury, Warszawa 2013, ss. 543
Nowa Nieszawa (Dybów) in the late Middle Ages according to new research. The town on the border of countries, cultures and nations
Nowa Nieszawa, lokowana nad Wisłą na pograniczu polsko-krzyżackim po 1423 roku, jawi się jako prężnie rozwijający się pod względem gospodarczym i politycznym ośrodek miejski. Dzięki swojej lokalizacji na trasie niezwykle...
Testament generała Józefa Hallera
Józef Haller wywodził się z rodziny o bogatych tradycjach wojskowych i społecznikowskich. Taką postawę przyjął w życiu również sam generał. Autor przedstawia materiał będący rozporządzeniem ostatniej woli, któremu nadano...
Szlachta w Krośnie (XVI–pierwsza połowa XVII wieku)
W artykule pokazuję formy obecności szlachty w Krośnie, w mieście usytuowanym na styku trzech kultur – polskiej, ruskiej i węgierskiej. Występującą w nim szlachtę, o różnym stopniu zamożności i pozycji społecznej, przeds...