Początki działalności Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku (1943-1956)
Journal Title: Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej - Year 2012, Vol 47, Issue
Abstract
Instytut J. Piłsudskiego został powołany do życia w Nowym Jorku 4 lipca 1943 r. Został on założony przez trzech przedwojennych polskich ministrów: Wacława Jędrzejewicza, Henryka Floyar-Rajchmana i Ignacego Matuszewskiego. Zostali oni wsparci w swych wysiłkach przez przedstawicieli środowiska niepodległościowego skupionego w Komitecie Narodowym Amerykanów Polskiego Pochodzenia. Byli to min. Franciszek Januszewski, wydawca Dziennika Polskiego w Detroit, Maksymilian Węgrzynek, wydawca Nowego Świata w Nowym Jorku, Lucjan Apolinary Kupferwasser i W. Skubikowski z Chicago, a także Ludwik Zygmunt Dodatko z Detroit. Za główny cel postawiono sobie prowadzenie stałej i niezależnej placówki naukowo-badawczej, zajmującej się nie tylko gromadzeniem i porządkowaniem dokumentacji historycznej, ale i popularyzowaniem niezafałszowanej wiedzy o Polsce i jej historii najnowszej. Od swych pierwszych dni Instytut opierał swą działalność wyłącznie na wsparciu finansowym, jakiego udzielali mu działacze polonijni oraz na składkach członkowskich, a także na większych donacjach niektórych członków. Od końca lat czterdziestych, kiedy powoli zaczęła zanikać działalność KNAPP, działania i wypowiedzi ludzi związanych z Instytutem były postrzegane jako wskazówki dla środowisk niepodległościowych. Ludzie ci tworzyli nader spójne środowisko, które wierne spuściźnie Piłsudskiego, negowało jakiekolwiek kompromisy w kwestii niepodległości Polski. Było zdecydowanie antykomunistyczne, odrzucając wszelkie kontakty z instytucjami PRL. Dzięki energicznej pracy ludzi związanych z placówką szybko rosły zbiory zarówno archiwalne jak i biblioteczne. W 1949 r. biblioteka liczyła już 2500 książek, a karteka czasopism dochodziła do 800 tytułów. Przychodziły wartościowe archiwa polskich placówek dyplomatycznych, zbiory własne różnych osobistości, a także dokumenty obrazujące ogromny wysiłek organizacji Polaków, którzy po zakończeniu wojny znaleźli się na terenie Niemiec Zachodnich. Jednocześnie Instytut starał się publikować wiarygodne źródła dotyczące najnowszej historii Polski. Przykładem tego rodzaju działalności były wydane po angielsku dokumenty, np. Poland in the British Parliament (tomy 1-3) opracowane przez Wacława Jędrzejewicza, wspomnienia Juliusza Łukasiewicza. Kontynuowano także wydawanie rocznika Niepodległość, który ukazywał się przed wojną w Warszawie.
Authors and Affiliations
Krzysztof Langowski
The soviet security services in Volyn in 1944-1947
History of the Soviet secret police in Volyn is a perfect example to illustrate the main problems of Soviet power in controlling the newly incorporated and also hostile to the USSR territory. On the one hand, we are deal...
Stanisław Patek and aspects of russian law enforcement in the Kingdom of Poland, 1875-1914
Stanisław Patek (1866-1944) was a prominent lawyer in the Polish Kingdom in the years 1904-1911. He had links with Masonic, socialist and liberal groupings, and was involved in a diverse range of socio-political activiti...
Sowieckie organy bezpieczeństwa na Wołyniu 1944-1947
Historia sowieckich organów bezpieczeństwa na Wołyniu stanowi doskonały przykład ilustrujący główne problemy władzy radzieckiej w opanowywaniu nowo wcielonych i zarazem wrogo nastawionych do ZSRR terenów. Z jednej strony...
Louis Kossuth’s letters from Europe to “The New York Times” (1853-1856)
Lajos Kossuth Letters written for The New York Times in the years 1853-1856 are short essays commenting on current political, social, ethnic and military events associated with the ongoing Crimean War. Originally entitle...
W przeddzień krachu - stosunki bułgarsko-radzieckie w latach osiemdziesiątych.
Artykuł ten poświęcony jest zmianom w stosunkach bułgarsko-radzieckich w ostatnim dziesięcioleciu XX wieku. Przez cały okres powojenny stosunki między Bułgarią a Związkiem Radzieckim były wyjątkowo bliskie. Powiązania mi...