Początkowa osobliwość jako stworzenie świata. Niebezpieczeństwo powrotu do argumentu „God of the gaps”
Journal Title: Teologia i Człowiek - Year 2015, Vol 29, Issue 1
Abstract
Człowiek pragnie zrozumieć otaczający go świat. Jedno z najistotniejszych pytań, jakie stawia sobie ludzkość, dotyczy początku istnienia wszechświata. W niniejszym artykule zostały ukazane konsekwencje wynikające ze spotkania doktryny chrześcijańskiej, dotyczącej stworzenia z tym, co współczesna fizyka mówi o początku kosmicznej ewolucji. Chrześcijańska metafizyka stworzenia dostarcza zadowalającej odpowiedzi na dwa zasadnicze pytania – o początek wszechświata i źródło panującego w nim ładu. Co do pierwszej kwestii można mówić zarówno o czasowym początku istnienia świata, jak i jego odwiecznym istnieniu. W drugim przypadku racjonalność Boga Stwórcy jest uzasadnieniem racjonalności stworzenia. Tak rozumiana chrześcijańska doktryna stworzenia spotyka się z matematyczno-empiryczną metodą badania świata, która próbuje opisać badany przez siebie fragment świata za pomocą odpowiednich struktur matematycznych. Problem początkowej osobliwości, który pojawił się na początku XX w. w kosmologii, stał się źródłem ożywionej dyskusji pomiędzy naukowcami, filozofami i teologami. Zasadniczym tłem dla tej dyskusji było pytanie: w jakim stopniu można wiązać dane kosmologiczne z teologiczną koncepcją stworzenia. Innymi słowy, rozpoczęła się debata nad tym, czy początkowa osobliwość dowodzi stworzenia świata, a tym samym istnienia Boga, czy wręcz przeciwnie – stanowi argument za Jego nieistnieniem. Ten sposób myślenia stał się powrotem do XVII-wiecznej argumentacji angielskich fizykoteologów, którzy pragnęli dowieść istnienia Boga na podstawie braków w ludzkiej wiedzy przyrodniczej, co zostało później nazwane argumentem „God of the gaps”. Jak zostało to przedstawione, zagadnienie początkowej osobliwości jest „obszarem” niezakończonych eksploracji naukowych. Problem początkowej osobliwości ze swojej istoty jest neutralny wobec doktryny stworzenia świata, gdyż osobliwość jest elementem pewnej struktury matematycznej, gdzie rozwiązania równań opisujących kosmologiczny model tracą sens. W związku z tym można powiedzieć, że utożsamienie początkowej osobliwości z teologiczną koncepcją stworzenia stało się „tworzywem” dla budowania argumentu „God of the gaps”, który zarówno z teologicznego, jak i naukowego punktu widzenia jest oceniany negatywnie.
Authors and Affiliations
Michał Oleksowicz
Czy głupota jest moralna? Braki w procesie dojrzewania do pełni mądrości na kanwie nauki św. Tomasza z Akwinu o ludzkim poznaniu
Podczas gdy niektórzy kognitywiści podważają charakter moralny ludzkiego postępowania oraz wskazują na jego deterministyczną zależność od czynników pracy mózgu, trzeba nam na nowo pytać się o etyczność procesu poznawczeg...
Początkowa osobliwość jako stworzenie świata. Niebezpieczeństwo powrotu do argumentu „God of the gaps”
Człowiek pragnie zrozumieć otaczający go świat. Jedno z najistotniejszych pytań, jakie stawia sobie ludzkość, dotyczy początku istnienia wszechświata. W niniejszym artykule zostały ukazane konsekwencje wynikające ze spot...
Ajschylos, Sofokles, Eurypides. Religijność trzech tragików greckich
Klasyczny dramat grecki nie tylko dogłębnie wniknął w naturę ludzką, lecz także miał religijną treść i kontekst. Tragicy byli w pewnym stopniu teologami. Ajschylos wybierał tematy mitologiczne. Jego logiczny umysł popchn...
The Notion of Myth in History, Ethnology and Phenomenology of Religion
Pojęcie „mitu” w historii, etnologii i fenomenologii religii Termin „mit” zwykle bywa kojarzony ze światem nierealnym. Jest najczęściej rozumiany jako baśń, wymyślona historia, która nie ma nic wspólnego z rzeczywistośc...
Ks. Kazimierz Skoczylas, Wartości religijno-moralne młodzieży ponadgimnazjalnej Kujaw wschodnich, Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników, Włocławek 2016, ss. 231
Recenzja książki