Podstawowe zasady racjonalnej serodiagnostyki autoprzeciwciał markerowych w układowych chorobach tkanki łącznej
Journal Title: Reumatologia - Year 2005, Vol 43, Issue 6
Abstract
W większości chorób z autoimmunizacją obserwuje się charakterystyczną dla tych chorób odpowiedź komórkową i humoralną w postaci obecności autoprzeciwciał i autoreaktywnych limfocytów, skierowaną przeciwko antygenom własnoustrojowym. Fenomen ten występuje w układowych chorobach tkanki łącznej; takich jak SLE, zespół Sjögrena, MCTD, sklerodermia, zapalenie wielomięśniowe czy RZS. Obecność autoprzeciwciał jest uważana za istotny fakt, który powinien być brany pod uwagę przy ustalaniu diagnozy i dlatego niektóre z autoprzeciwciał zostały zakwalifikowane do kryteriów diagnostycznych chorób z autoimmunizacją. Są one także użytecznymi markerami prognostycznymi i w niektórych przypadkach ukierunkowują postępowanie terapeutyczne. Według autora najczulszym i najbardziej wiarygodnym testem jest metoda pośredniej IF oraz metoda Colorzyme (z zastosowaniem komórek Hep-2), szczególnie jako testy skryningowe. W późnych latach 60. opracowano nowe testy immunoenzymatyczne – ELISA, Western-blotting, stosowane obecnie powszechnie do identyfikacji swoistości autoprzeciwciał. W prawidłowo prowadzonej strategii oznaczania przeciwciał ANA stosowana jest kaskadowa (4-etapowa) metoda oznaczania autoprzeciwciał. W pierwszym etapie stosuje się testy skryningowe (IIF-ANA-screen czy ANA-ELISA-screen). Następnie (jeśli ANA są dodatnie) ustalamy swoistość przeciwciał ANA (2. etap), a potem (3. etap) swoistości dla podtypów antygenu ANA (ang. fine specificities). Etap 4. wykonujemy tylko wtedy, gdy nie możemy wyżej opisanymi metodami opisać żadnej z typowych swoistości autoprzeciwciał i zwykle dokonuje się tego kombinowanymi metodami biochemiczno-immunochemicznymi. Przestrzeganie wyżej opisanych procedur zapewnia w większości przypadków badanych surowic możliwość ustalenia swoistości ANA i powtarzalności wyników, unika się też błędów diagnostycznych i co nie mniej ważne – uzyskuje rozsądne koszty prowadzonej diagnostyki. Coraz większa liczba nowo odkrytych autoprzeciwciał i metod diagnostycznych zmusza do wprowadzenia procedur standaryzacji zarówno metod, jak i testów, na których są oznaczane autoprzeciwciała.
Authors and Affiliations
Jakub Ząbek
II Ogólnopolska Konferencja Zespół antyfosfolipidowy. Poznań, 17–18 marca 2006 r.
Are the diagnostic criteria for antiphospholipid syndrome possible to define?
According to J.C. Piette the defining and classifying of criteria for antiphospholipid syndrome (APS) were in 1996, a “mission impossible”. There was no clear evidence that APS should be regarded a unique entity. The cat...
Zespół płucno-nerkowy w układowych chorobach tkanki łącznej
Zespół płucno-nerkowy (ZPN) jest zespołem chorobowym, który może wystąpić w wielu układowych chorobach tkanki łącznej. Należy do stanów zagrażających życiu. Na obraz kliniczny zespołu składa się rozlane, krwotoczne zapal...
Odpowiedź redakcji
Krzyżowo reagujące przeciwciała antyfosfolipidowe jako marker obecności endotoksyny w surowicach i płynach stawowych uzyskanych od pacjentów z zapaleniami stawów
Analizując grupy surowic i płynów stawowych pochodzące z różnych zapaleń stawów, autorzy zauważyli, że częstość występowania przeciwciał aCl w tych grupach była wysoka (ok. 30–40% – zbliżona do częstości w chorobach z au...