POLISEMIA KRZYŻA W PRAKTYKACH SPOŁECZEŃSTWA POLSKIEGO Prasowe uniwersum/a symboliczne – jedno czy wiele? Dyskurs prasowy na temat krzyża przed Pałacem Prezydenckim na przykładzie „Gazety Polskiej” i tygodnika „Nie”
Journal Title: Miscellanea Anthropologica et Sociologica - Year 2012, Vol 13, Issue 1
Abstract
Autor przeprowadził analizę dwóch tytułów prasowych reprezentujących różne opcje światopoglądowe i polityczne: „Gazety Polskiej” i „Nie”, wydawanych podczas tzw. konfliktu o krzyż smoleński przed Pałacem Prezydenckim w dniach od 15 kwietnia 2010 roku do 16 września tegoż roku, kiedy krzyż został przeniesiony do kaplicy w Pałacu Prezydenckim. Zastosowano jakościową analizę treści, połączoną z analizą dyskursu. Badanie to stanowi punkt wyjścia do odtworzenia tzw. repertuarów interpretacyjnych związanych z postrzeganiem krzyża i konfliktu wobec krzyża, zwolenników oraz przeciwników zostawienia i przeniesienia krzyża. Zachowania broniących i czuwających przy krzyżu według interpretacji „GP” mają charakter patriotyczno-heroiczny, a charakter komentarza jest patetyczny. Krzyż to symbol chrześcijaństwa i narodu polskiego, upamiętniający ofiary katastrofysmoleńskiej. Zupełnie inne jest zdanie redakcji „Nie” – to kawałek drewna, symbol popkulturowy, miejsce upamiętnienia prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Krzyż smoleński interpretowany jest jako obiekt śmieszny i anachroniczny, a komentarz redakcji ma charakter satyryczno-ironiczny. Broniący krzyża i czuwający przy nim przez „Gazetę Polską” opisywani byli jako patrioci i świadomi obywatele, tygodnik „Nie” natomiast widział w nich przede wszystkim „dziwnych” ludzi. „Gazeta Polska” interpretowała krzyż jako uniwersalny symbol Polski, natomiast w repertuarze „Nie” przeważała interpretacja krzyża jako symbolu partykularnego (w domyśle katolików i zwolenników PiS oraz Jarosława Kaczyńskiego). Inny motyw z repertuaru interpretacyjnego „GP”, to „krzyż – powód do dumy”. Przeciwstawny motyw pojawiał się w „Nie” – „krzyż – kłopot, powód wstydu”. Przedstawiona powyżej analiza, a zwłaszcza jej wnioski, odpowiadają pojęciu „idiomatycznej całości dyskursywnej”. Pojawia się ona w ramach publicznych sporów, wyznaczając ich kulturową organizację. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji natężenia konfliktu politycznego. Dyskurs społeczeństwa obywatelskiego przyjmuje wówczas dwutorowy binarny charakter. Obie strony przypisują sobie wzajemnie kod obywatelski, a przeciwnikom antyobywatelski (tak jak „Gazeta Polska” i „Nie”). Autor wątpi, czy konflikt wokół krzyża jest (albo był w analizowanym okresie) centrum symbolicznym społeczeństwa polskiego. Pewne dowody wskazują, że może być postrzegany jako centrum symbolicznego i kulturowego sporu.
Authors and Affiliations
Tomasz Płonkowski
Keywords
Related Articles
- EP ID EP52883
- DOI -
- Views 66
- Downloads 0
ARCHITEKTONIKA WIEDZY Arche‑tektonika macierzyństwa w dyskursie okołoporodowym
Opisywane w artykule zjawisko dotyczy tego, co za P. Bourdieu można określić jako społeczny proces konstruowania wiedzy. Powstaniu artykułu przyświecała intencja odnalezienia podstawowych zasad konstruowania wiedzy o mac...
THE SOCIAL METAPHOR OF THE HUMAN BODY: What Is Aesthetization?
Many scholars connected with so-called postmodernism have taken it for granted thatnowadays reality undergoes the process of aestheticization, so that reality becomes strangely unobligatory. It is reshaped in accordance...
Governmentality i co dalej?: „Szarych akademików” fantazje o władzy sprawiedliwej – głosy szeregowych pracowników akademickich w debacie nad przyszłością uniwersytetu
Procesowi reformowania polskiego systemu szkolnictwa wyższego i nauki towarzyszyła – między rokiem 2008 a 2010 – żywa debata publiczna. Uczestniczyli w niej akademicy niższego szczebla – aktorzy społeczni zazwyczaj nie r...
TRANSGRESJA Motywacje i uwarunkowania (nie)korzystania z globalnej sieci komunikacyjnej. Rozważania o barierach wejścia w świat nowych mediów
THE IDEA OF MAN AND DIVINITY IN ANTIQUITY PART I: The genealogy of Artabanos II (AD 8/9–39/40), King of Parthia
One of the most controversial issues in the Parthian history of the early 1st century AD is the lineage of Artabanos II. The resolution of this problem determines the image of Parthian history in the 1st century AD, moul...