Położenie małych miast na tle środowiska przyrodniczego dna pradoliny warszawsko-berlińskiej
Journal Title: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica - Year 2016, Vol 15, Issue
Abstract
Pradolina warszawsko-berlińska jest ważnym elementem w krajobrazie Polski Środkowej. Forma ta ma złożoną budowę geologiczną i mozaikowy układ siedlisk. Dno pradoliny jest szerokie (1,2–5 km) i zbudowane z dwóch powierzchni: fragmentów terasy piaszczystej i równiny zalewowej (namuły). W dwóch odcinkach pradoliny duże powierzchnie zajmują torfowiska. Takie warunki miały wpływ na rozwój osadnictwa. Artykuł przedstawia środowiskowe uwarunkowania lokalizacji małych miast w dnie pradoliny. Przeanalizowano położenie topograficzne dziesięciu miast. Analiza różnych elementów środowiska przyrodniczego wskazuje, że głównym czynnikiem decydującym o lokalizacji miast były walory geomorfologiczne i hydrologiczne. Większość miast została ulokowana na wysokim stoku pradoliny, a tylko jedno miasto zostało zbudowane na obydwu brzegach rzeki. Środowisko przyrodnicze dna pradoliny jest barierą w rozwoju przestrzennym miast. W dnie pradoliny zachowało się cenne środowisko przyrodnicze, dlatego przedstawiono położenie miast na tle obszarów chronionych (park krajobrazowy, obszar Natura 2000). Małe miasta i środowisko przyrodnicze dna pradoliny tworzą harmonijny krajobraz. The Warsaw-Berlin ice-marginal valley is very important element of the lowland landscape in the interior of Poland. This landform has composite geological structure and tessellated collocation of habitats. The valley bottom is wide (1,2–5 km) and composed of two surfaces: fragment of sandy terrace and flood plain. Peat bogs cover large areas in two sections of the valley bottom. These conditions had an influence on the development of settlement. The article presents the environmental conditions of small towns location in the bottom of ice-marginal valley. The topographical situations of ten small towns have been analyzed. An analysis of various elements of the natural environment shows that the main consideration in locating small towns was their geomorphological and hydrological situation. Most small towns were located on a high slope of the ice-marginal valley bottom, only one town was built on both river banks. The natural environment of ice-marginal valley bottom is a barrier to spatial development of small towns. Valuable natural environment is preserved in bottom of ice-marginal valley therefore the towns location was described in the context of protected areas (landscape park, Natura 2000 areas). Small towns and natural environment of the ice-marginal valley bottom create harmonious landscape.
Authors and Affiliations
Elżbieta Kobojek
Keywords
Related Articles
- EP ID EP537249
- DOI 10.18778/1427-9711.15.04
- Views 48
- Downloads 0
Analysis of correlation between land surface and selected palaeosurface illustrated with examples from Central Poland
The article presents examples of correlation analysis between palaeosurfaces and the contemporary surface, prepared on the basis of commonly available GIS (Geographic Information Systems) tools. The study area is Central...
Nowe aspekty badań nad chemizmem gleb aglomeracji łódzkiej w oparciu o metody GIS
Praca zakłada wykorzystanie starych map, wydanych w formie drukowanej, do prowadzenia analiz przestrzennych w środowisku GIS. Informacje w formie danych punktowych o stężeniach pierwiastków śladowych w glebach aglomeracj...
Circulation epochs based on the Vangengeim-Girs large scale patterns (1891–2010)
This paper presents the results of an investigation of the variability in macro-circulation forms at the mid-tropospheric level distinguished in the Vangengeim-Girs (V-G) classification. The annual frequencies of circula...
Charakterystyka hydrologiczna i hydrochemiczna wód Moszczenicy w przekroju Gieczno
Od początku roku hydrologicznego 2016 w przekroju Moszczenica–Gieczno prowadzone są pomiary hydrologiczne i hydrochemiczne. Obecnie obserwowane są stosunkowo niskie przepływy oraz stany wody. Intensywna suburbanizacja zl...
Waloryzacja środowiska przyrodniczego wczesnośredniowiecznego grodu w Rękoraju na Wysoczyźnie Piotrkowskiej, Polska Środkowa
Dla społeczności wczesnego średniowiecza najdogodniejszymi obszarami do zasiedlania były tereny o dużej geo- i bioróżnorodności, zaś preferowanymi formami geomorfologicznymi były terasy rzeczne zbudowane z piasków średni...