Potyczki bibliografów z cenzurą w okresie zaborów

Apply

Potyczki bibliografów z cenzurą w okresie zaborów

Journal Title: Folia Toruniensia - Year 2017, Vol 17, Issue 17

Abstract

W okresie zaborów opracowania bibliograficzne, podobnie jak całe piśmiennictwo, poddawane były kontroli cenzury ukierunkowanej na niedopuszczenie do rozpowszechniania jakichkolwiek treści patriotycznych i niepodległościowych. Cenzura ingerowała w treść dzieł bibliograficznych zarówno o charakterze ogólnym, jak i dziedzinowym. Ingerencje te dotyczyły zarówno pojedynczych wyrazów, zdań, jak i całych utworów. Kłopoty z urzędnikami cenzury miał Franciszek Siarczyński, wydawca tomu czwartego Wiadomości historyczno-krytycznych Józefa Maksymiliana Ossolińskiego, Michał Wiszniewski autor Historii literatury polskiej, Adam Benedykt Jocher twórca Obrazu bibliograficzno-historycznego literatury i nauk w Polsce. Joachim Lelewel, który przez krótki czas pełnił funkcję cenzora, rychło stał się jej ofiarą i omalże nie przypłacił tego zakazem druku drugiego tomu Bibliograficznych ksiąg dwoje. Ocenę negatywną i kwalifikację książki zakazanej wystawiła cenzura carska Bibliografii wydawnictw ludowych, wydanej we Lwowie. Twórcy prac bibliograficznych znali dobrze postępowanie cenzury, dlatego starali się unikać aktualnie zakazanych sformułowań i wyrażeń. Stosowali też rozmaite fortele i wybiegi dla ominięcia zakazów, na które dość często nabierali się cenzorzy.

Authors and Affiliations

Alicja Matczuk

Keywords

bibliografia – cenzura XIX w. bibliografia – historia XIX w.

The preservation of the manuscript “Sermones super Psalterium” (Rps 9/I) from the collections of the University Library in Toruń

EP ID EP243835
DOI 10.12775/FT.2017.006
Views 51
Downloads 0