PRAWNE RAMY EKSPRESJI RELIGIJNEJ W AMERYKAŃSKICH UNIWERSYTETACH PUBLICZNYCH
Journal Title: Studia z Prawa Wyznaniowego - Year 2008, Vol 11, Issue 11
Abstract
Judykatura konstytucyjna zabrania prowadzenia w amerykańskich uniwersytetach publicznych działalności religijnej naruszającej proces dydaktyczny i naukowy, w szczególności zaś ekspresji religijnej aranżowanej przez organy publiczne („prohibited government speech endorsing religion”). Niedopuszczalna jest modlitwa (a tym bardziej jej formy złożone) organizowana przez władze uczelni. Zabroniona jest indoktrynacja religijna czyniona w ramach zakresu obowiązków przez osoby zatrudnione w uczelni i związane z tym dostosowywanie treści wykładów i składu grona wykładowców do wymagań ortodoksji którejkolwiek religii. Przedmiotem zakazu jest także instalowanie wyizolowanych od elementu świeckiego emblematów o charakterze jednoznacznie religijnym - mniej surowy reżim w tym zakresie dotyczy terenów publicznych poza pomieszczeniami zamkniętymi. Jednocześnie słuchacze uczelni i jej pracownicy dysponują szerokim zakresem wolności sumienia i wyznania, pozwalającej na działania o charakterze religijnym, które nie naruszają procesu dydaktycznego i badawczego w uczelniach (np. inicjowana przez te osoby modlitwa indywidualna i w grupach, prowadzenie dyskusji na tematy religii, udzielanie porad duszpasterskich, w tym i sprawowanie aktu spowiedzi, dystrybucja literatury religijnej itd.). Począwszy od lat 80. minionego stulecia Sąd Najwyższy USA orzekał w materii tutaj omawianej w sposób, który pozwalał na szerszą niż wcześniej ekspresję religijną na uniwersytecie publicznym. Jednakże ogół obowiązujących w tym zakresie norm posiada nadal charakter daleko bardziej rygorystyczny w zestawieniu z sytuacją panującą w niemal wszystkich państwach europejskich.
Authors and Affiliations
Tadeusz Zieliński
PRZEPISY WYZNANIOWE W KONSTYTUCJI RP (UWAGI PORZĄDKUJĄCE)
Konstytucyjne przepisy wyznaniowe, które należy postrzegać jako swoisty podzbiór w obrębie szeroko ujmowanych praw i wolności człowieka, stanowią grupę tych przepisów które albo explicite, albo implicite regulują sytuacj...
ZWOLNIENIA PODATKOWE DLA ZWIĄZKÓW WYZNANIOWYCH W ORZECZNICTWIE SĄDU NAJWYŻSZEGO USA
Zwolnienia podatkowe dla związków wyznaniowych (kościołów) funkcjonują w amerykańskim systemie prawnym od czasów kolonialnych. W prawie federalnym kluczowe znaczenie ma zwolnienie od podatku dochodowego na podstawie § 50...
ZMIENNE TERYTORIA RELIGII: ZMIENIAJĄCE SIĘ PARADYGMATY, BŁĘDNE TEORIE I NIESTABILNE REALIA?
Autor artykułu podejmuje próbę zarysu problemu „terytorium” i innych powiązanych kategorii pojęciowych, takich jak „przestrzeń”, w religioznawstwie. Na podstawie ostatnio wydanych jak i starszych publikacji, krytycznie o...
Is the Swedish state secular when religious service functions are integrated in state institutions?
This chapter analyses the ambiguous presence of religious agents as service providers in Swedish state institutions, which are supposed to be secular; hospitals, prisons, the military and public schools.
LEGAL OPINION ON THE LACK OF LIABILITY FOR THE INFRINGEMENT OF PERSONAL RIGHTS FOR THE CONTENT OF GENERAL JUDGEMENTS CONTAINED IN SERMONS
Opinion law concerns the problem of the possibility of legal liability - liability for infringement of personal rights - to be general speech, contained in a sermon, delivered by a priest. The opinion refers to the conte...