Prawo pracy II RP: symbioza zatrudnienia pracowniczego i cywilnoprawnego (prolegomena do współczesnego podziału zatrudnienia)
Journal Title: Studia z Dziejów Państwa i PrawaPolskiego - Year 2015, Vol 0, Issue
Abstract
Obecne trudności związane z odgraniczeniem pracy wykonywanej w ramach umowy o pracę od zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych mają źródło w prawie rzymskim, którego zasady leżą u podstaw systemów prawa prywatnego państw europejskich. Zmiana nastąpiła pod koniec XIX wieku, kiedy zaczął rozwijać się jeden z dwóch najważniejszych działów prawa pracy – zbiorowe prawo pracy. Presja związków zawodowych reprezentujących interesy pracowników sprawiła, iż organizacje związkowe zostały uznane przez władze poszczególnych państw za wyłącznego reprezentanta interesów i praw pracowniczych. Wymuszenie na pracodawcach i władzach państw zagwarantowania bezpieczeństwa prawnego i socjalnego pracownikom w drastyczny sposób zróżnicowało status prawny osób zatrudnionych na podstawie umów o pracę oraz tych świadczących pracę na podstawie umów cywilno-prawnych. Tym samym podważona została idea wolności umów, na podstawie których oraz w ramach stosunków prawnych zainicjowanych dwoma zasadniczo różnymi typami umów (umowy o pracę lub jednej z umów cywilno- -prawnych), może być wykonywania praca: w ramach zatrudnienia pracowniczego lub nie-pracowniczego. Regulacje prawne wprowadzone do prawa pracy po zakończeniu I wojny światowej wywarły istotny wpływ na ograniczenie swobody stron kształtowania podstaw i ram prawnych zatrudnienia. Początkowo powszechnie obowiązująca, niemal absolutna wolność wybierania podstaw prawnych i ram zatrudnienia doznawała coraz częstszych wyłomów. Zmiana ustrojowa w 1989 r. sprawiła, że przedsiębiorcy uznali, iż wymagania konkurencji ograniczają możliwość zatrudniania pracowników na podstawie umów o pracę. Reakcją władz państwowych na te tendencje w polityce zatrudnienia i w stosunkach pracy było wprowadzenie prawnego domniemania zatrudnienia pracowniczego, nie pozbawiającego stron stosunków pracy prawa do swobodnego wyboru podstawy i ram prawnych zatrudniania: pracowniczego lub cywilno-prawnego.
Authors and Affiliations
Andrzej Marian Świątkowski
Podstawy prawne decyzji w przedmiocie obywatelstwa polskiego. Analiza prawnoporównawcza przepisów obowiązujących od II Rzeczpospolitej do współczesności
Posiadanie obywatelstwa polskiego w przeszłości ma bezpośredni wpływ na obecnie toczące się sprawy w przedmiocie potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego. Jest to niezwykle istotne z uwagi na współczesne postępowa...
Sędziowie sędziów szlecheckich w województwie płockim 1576-1600. Próba rekonesansu badawczego
Szkoc poświęcony jest sedziom sądów szlacheckich w województwie płockim w latach 1576-1600. Badaniami objęto osoby z nominacji srólewskiej sprawujące funkcje jurysdykcyjne wobec szlachty (sędziów, podsętków i pisarzy zie...
Odpowiedzialność urzędnika za przestępstwa popełnione z chęci zysku w okresie międzywojennym
W okresie międzywojennym tworzono na nowo model administracji publicznej, kształtował się wzorzec urzędnika państwowego. Pochodzący z różnych zaborów urzęd-nicy mieli odmienne kwalifikacje i reprezentowali inne wzorce mo...
Działalność oświatowa w więzieniach Królestwa Polskiego 1815–1867; Educational activities in prisons of the Kingdom of Poland 1815–1867
Działalność oświatowa w więzieniach Królestwa Polskiego była konsekwencją XIX- -wiecznej zmiany poglądów na cele i warunki wykonywania kary pozbawienia wolności. Idea nauczania osadzonych przestępców na ziemiach Królestw...
Uczony wobec Trzeciej Rzeszy. Hans-Albrecht Fischer – profesor rzymskiego i niemieckiego prawa cywilnego na Uniwersytecie Wrocławskim
Hans-Albrecht Fischer był profesorem fi lozofi i, prawa rzymskiego i niemieckiego prawa cywilnego. Miał szczęście spotkać na swej drodze życia najwybitniejszych uczonych epoki. Niektórzy po 1933 roku jak Karl Larenz, czy...