Prawo pracy II RP: symbioza zatrudnienia pracowniczego i cywilnoprawnego (prolegomena do współczesnego podziału zatrudnienia)
Journal Title: Studia z Dziejów Państwa i PrawaPolskiego - Year 2015, Vol 0, Issue
Abstract
Obecne trudności związane z odgraniczeniem pracy wykonywanej w ramach umowy o pracę od zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych mają źródło w prawie rzymskim, którego zasady leżą u podstaw systemów prawa prywatnego państw europejskich. Zmiana nastąpiła pod koniec XIX wieku, kiedy zaczął rozwijać się jeden z dwóch najważniejszych działów prawa pracy – zbiorowe prawo pracy. Presja związków zawodowych reprezentujących interesy pracowników sprawiła, iż organizacje związkowe zostały uznane przez władze poszczególnych państw za wyłącznego reprezentanta interesów i praw pracowniczych. Wymuszenie na pracodawcach i władzach państw zagwarantowania bezpieczeństwa prawnego i socjalnego pracownikom w drastyczny sposób zróżnicowało status prawny osób zatrudnionych na podstawie umów o pracę oraz tych świadczących pracę na podstawie umów cywilno-prawnych. Tym samym podważona została idea wolności umów, na podstawie których oraz w ramach stosunków prawnych zainicjowanych dwoma zasadniczo różnymi typami umów (umowy o pracę lub jednej z umów cywilno- -prawnych), może być wykonywania praca: w ramach zatrudnienia pracowniczego lub nie-pracowniczego. Regulacje prawne wprowadzone do prawa pracy po zakończeniu I wojny światowej wywarły istotny wpływ na ograniczenie swobody stron kształtowania podstaw i ram prawnych zatrudnienia. Początkowo powszechnie obowiązująca, niemal absolutna wolność wybierania podstaw prawnych i ram zatrudnienia doznawała coraz częstszych wyłomów. Zmiana ustrojowa w 1989 r. sprawiła, że przedsiębiorcy uznali, iż wymagania konkurencji ograniczają możliwość zatrudniania pracowników na podstawie umów o pracę. Reakcją władz państwowych na te tendencje w polityce zatrudnienia i w stosunkach pracy było wprowadzenie prawnego domniemania zatrudnienia pracowniczego, nie pozbawiającego stron stosunków pracy prawa do swobodnego wyboru podstawy i ram prawnych zatrudniania: pracowniczego lub cywilno-prawnego.
Authors and Affiliations
Andrzej Marian Świątkowski
Geneza przepisów o dożywociu małżeńskim w projektach kodyfi kacyjnych II połowy XVIII w. Zarys problem
w projektach kodyfi kacyjnych II połowy XVIII w. Zarys problemu U schyłku I Rzeczypospolitej dwukrotnie: w ramach Zbioru Praw Sądowych Andrzeja Zamoyskiego oraz Kodeksu Stanisława Augusta, podjęto próbę kompleksowej kody...
Ius Cogens czy ius dispositivum? Kilka uwag o charakterze norm prawnych na starożytnym Bliskim Wschodzie
Celem artykułu jest analiza charakteru i zakresu zastosowania norm prawnych na starożytnym Bliskim Wschodzie. W pierwszej kolejności omówine zostały królewskie akty normatywne, a w szczególności tak zwane kodeksy prawne...
Prawo łaski w Księstwie Warszawskim i Królestwie Kongresowym; Pardon in the Duchy of Warsaw and Congress Poland
Artykuł przedstawia sposób uregulowania prawa łaski i praktykę jego stosowania w dwóch tworach quasi-państwowych: Księstwie Warszawskim (1807–1813) oraz w okresie konstytucyjnym Królestwa Kongresowego (1815–1831). Oba te...
Katedra Historii Państwa i Prawa UMCS w Lublinie w latach 2008–2016
Artykuł zawiera charakterystykę badań naukowych prowadzonych w Katedrze Historii Państwa i Prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie w latach 2008–2016. Kierownikiem Katedry...
Profesor dr hab. Wacław Uruszczak. 50 lat pracy naukowej
Omówienie osiagnięć naukowych pana profesora Wacława Uruszczaka z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, wybitnego historyka prawa, znawcy i badacza żródeł prawa polskiego, prawa kościelnego i wyznaniowego. Cennym uzu...