Przegląd metod badań technologicznych zabytkowych kodeksów na przykładzie Codex Aureus Gnesnensis
Journal Title: Toruńskie Studia Bibliologiczne - Year 2016, Vol 9, Issue 1
Abstract
W 2012 r. Codex Aureus Gnesnensis nazywany Złotym Kodeksem pochodzący z Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie (obiekt z syg. „BK Ms 1a”) został zbadany przez grupę pracowników naukowych z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Kodeks został wykonany na pergaminie, bogato iluminowany, blok oprawiono w drewniane deski i skórę, a dekoracyjne elementy metalowe zostały dosztukowane do oprawy. Wszystkie główne rodzaje materiałów / substancji poddano badaniom: elementy metalowe, deski drewniane, skórę, pigmenty i spoiwa, pergamin, wytwory papiernicze, materiały tekstylne, materiały użyte do napraw. Nacisk położono również na badanie zniszczonych miejsc i produktów degradacji materiałów. Zastosowano różne metody badań w celu scharakteryzowania materiałów z których składa się obiekt. Były to: A). metody nieinwazyjne: obserwacje w świetle VIS, rentgenografia (RTG), reflektografia w świetle UV, fluorescencja wzbudzona promieniami UV, reflektografia w bliskiej podczerwieni, fluorescencja rentgenowska (XRF), fourierowska spektroskopia absorpcyjna w podczerwieni (FTIR-ATR), kolorowa podczerwień, pH wytworów papierniczych; B). mikroniszczące badania próbek: fluorescencja rentgenowska, badania obrazu próbek w mikroskopach optycznych (VIS, PL, UV), badania z użyciem skaningowego mikroskopu elektronowego ze spektrometrem rentgenowskim (SEM/EDX), fourierowska spektroskopia absorpcyjna w podczerwieni, kolorowa podczerwień, chromatografia gazowa (GC), badanie temperatury skurczu włókien kolagenowych (MHT), identyfikacja włókien wytworów papierniczych i tekstylnych (obserwacja cech morfologicznych, odczynniki – Hezrzberga i Schweizera), wykrywanie ligniny w produktach papierniczych (floroglucyna), identyfikacja substancji organicznych (zmydlanie, test na hydroksyprolinę, ninhydryna, czerń sudanowa, zieleń malachitowa, czerń amidowa). Przeprowadzono także badania mikrobiologiczne (nieniszczące: ATP, identyfikacja owadów; mikroniszczące: obserwacje próbek mikroorganizmów pod mikroskopem optycznym). Badania pozwoliły na określenie czasu powstania wszystkich elementów kodeksu oraz przygotowanie programu prac konserwatorsko-restauratorskich i ich realizację.
Authors and Affiliations
Tomasz Kozielec, Elżbieta Jabłońska, Małgorzata Pronobis-Gajdzis, Jarosław Rogóż
Keywords
Related Articles
- EP ID EP180705
- DOI 10.12775/TSB.2016.007
- Views 35
- Downloads 0
Wykorzystywanie otwartych źródeł informacji przez służby śledcze
Postępujący przyrost zasobów informacji jawnej oraz możliwość szybkiego i łatwego ich pozyskiwania sprawiają, że coraz częściej różne podmioty wykorzystują je w podejmowanych przez siebie działaniach. Sytuację taką obser...
Dokumenty życia społecznego w badaniach i praktyczne ich wykorzystanie
W dniach 6-7 października 2016 r. z inicjatywy Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich oraz Dolnośląskiej Biblioteki Publicznej im. Tadeusza Mikulskiego we Wrocławiu odbyła się ogólnopolska konferencja „Dokumenty życia spo...
Picture booki Iwony Chmielewskiej jako medium otwierające na Innego
Picture book to medium epoki obrazu, które na polskim gruncie popularyzuje toruńska artystka Iwona Chmielewska. Jej książki poruszają trudne tematy, często marginalizowane we współczesnym dyskursie literackim, społecznyc...
Wilanowska kolekcja rysunków rodziny Potockich w Bibliotece Narodowej – organizacja, budowa technologiczna albumów i stan zachowania
Wilanowska kolekcja rysunków rodziny Potockich znajdująca się w zbiorach ikonograficznych Biblioteki Narodowej jest częścią Biblioteki Wilanowskiej, podarowanej państwu polskiemu w 1932 r. przez Adama Branickiego. Na kol...
Ewaluacja skuteczności systemów wyszukiwania informacji. Wyniki eksperymentu Polish Task realizowanego w ramach Conference and Labs of the Evaluation Forum (CLEF) 2012
W niniejszym artykule prezentujemy realizację laboratorium ewaluacyjnego CLEF (Conference and Labs of the Evaluation Forum) ze specjalnym uwzględnieniem kampanii CHiC (Cultural Heritage in CLEF). Opisujemy realizację ora...