Przegląd metod badań technologicznych zabytkowych kodeksów na przykładzie Codex Aureus Gnesnensis
Journal Title: Toruńskie Studia Bibliologiczne - Year 2016, Vol 9, Issue 1
Abstract
W 2012 r. Codex Aureus Gnesnensis nazywany Złotym Kodeksem pochodzący z Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie (obiekt z syg. „BK Ms 1a”) został zbadany przez grupę pracowników naukowych z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Kodeks został wykonany na pergaminie, bogato iluminowany, blok oprawiono w drewniane deski i skórę, a dekoracyjne elementy metalowe zostały dosztukowane do oprawy. Wszystkie główne rodzaje materiałów / substancji poddano badaniom: elementy metalowe, deski drewniane, skórę, pigmenty i spoiwa, pergamin, wytwory papiernicze, materiały tekstylne, materiały użyte do napraw. Nacisk położono również na badanie zniszczonych miejsc i produktów degradacji materiałów. Zastosowano różne metody badań w celu scharakteryzowania materiałów z których składa się obiekt. Były to: A). metody nieinwazyjne: obserwacje w świetle VIS, rentgenografia (RTG), reflektografia w świetle UV, fluorescencja wzbudzona promieniami UV, reflektografia w bliskiej podczerwieni, fluorescencja rentgenowska (XRF), fourierowska spektroskopia absorpcyjna w podczerwieni (FTIR-ATR), kolorowa podczerwień, pH wytworów papierniczych; B). mikroniszczące badania próbek: fluorescencja rentgenowska, badania obrazu próbek w mikroskopach optycznych (VIS, PL, UV), badania z użyciem skaningowego mikroskopu elektronowego ze spektrometrem rentgenowskim (SEM/EDX), fourierowska spektroskopia absorpcyjna w podczerwieni, kolorowa podczerwień, chromatografia gazowa (GC), badanie temperatury skurczu włókien kolagenowych (MHT), identyfikacja włókien wytworów papierniczych i tekstylnych (obserwacja cech morfologicznych, odczynniki – Hezrzberga i Schweizera), wykrywanie ligniny w produktach papierniczych (floroglucyna), identyfikacja substancji organicznych (zmydlanie, test na hydroksyprolinę, ninhydryna, czerń sudanowa, zieleń malachitowa, czerń amidowa). Przeprowadzono także badania mikrobiologiczne (nieniszczące: ATP, identyfikacja owadów; mikroniszczące: obserwacje próbek mikroorganizmów pod mikroskopem optycznym). Badania pozwoliły na określenie czasu powstania wszystkich elementów kodeksu oraz przygotowanie programu prac konserwatorsko-restauratorskich i ich realizację.
Authors and Affiliations
Tomasz Kozielec, Elżbieta Jabłońska, Małgorzata Pronobis-Gajdzis, Jarosław Rogóż
Keywords
Related Articles
- EP ID EP180705
- DOI 10.12775/TSB.2016.007
- Views 46
- Downloads 0
Materiały biblioteczne a muzealia i zabytki. Kilka uwag o definicjach legalnych i ochronie prawnej
Jednym z głównym celów artykułu jest zwrócenie uwagi na materiały biblioteczne jako na komponenty dziedzictwa kultury tak samo istotne jak zabytki i muzealia. W pierwszej części zostają przedstawione definicje legalne ws...
Seminarium „Big Data i cloud computing jako nowe narzędzia w informacji i w nauce”
Wielkie zbiory danych stanowią jedno z najważniejszych wyzwań współczesnego świata cyfrowego. Kwestie związane z przetwarzaniem Big Data oraz sposobami ich przechowywania, omawiano w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego...
Open Access Week w Toruniu
Co roku od ośmiu lat odbywa się międzynarodowy Open Access Week. W związku z tym w dniach 24-28 października 2016 r. w Toruniu odbywał się zorganizowany przez Instytut Informacji Naukowej i Bibliologii oraz Bibliotekę Un...
Badania satysfakcji użytkowników w bibliotekach publicznych województwa dolnośląskiego
W 44 bibliotekach publicznych województwa dolnośląskiego (biblioteka wojewódzka, biblioteki miejskie, miejsko-wiejskie, wiejskie) przeprowadzono badaniasatysfakcji użytkownikówprzy użyciu ujednoliconej ankiety i procedu...
Pierwsza Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Człowiek – Biblioteki. Książki. Media”
Sprawozdanie dotyczy konferencji, która odbyła się w dniach 17–18 marca 2016 r. w Toruniu i została zorganizowana przez Studencko-Doktoranckie Koło Naukowe „ePRINT” działające przy Instytucie Informacji Naukowej i Biblio...