Przez wąwozy i lasy. Armia bizantyńska wobec trudno dostępnych obszarów w świetle IX konstytucji Taktyk Leona VI Mądrego
Journal Title: Acta Universitatis Lodziensis, Folia Historica - Year 2017, Vol 99, Issue
Abstract
Cesarz bizantyński Leon VI Mądry (886–912) jest autorem obszernego kompendium o tematyce militarnej, które stanowiło podsumowanie dotychczasowej wiedzy Bizantyńczyków w dziedzinie sztuki wojennej. W swoich rozważaniach nie pominął także istotnego zagadnienia, jakim były zasady bezpiecznego i skutecznego przekraczania trudno dostępnych i niebezpiecznych terenów – przede wszystkim wąwozów górskich i obszarów zalesionych – przez maszerującą armię cesarską. W tym kontekście w artykule szczegółowej analizie poddano IX konstytucję Taktyk cesarskich, która poświęcona została właśnie przemarszom wojska bizantyńskiego. W świetle tej analizy wzmiankowane tereny jawią się jako szczególnie trudne do poruszania się, wyjątkowo ograniczające swobodne manewrowanie oddziałów, a co za tym idzie – skrajnie niebezpieczne, gdyż idealne do zorganizowania w nich zasadzki przez przeciwnika. Forsując zatem takie terytoria, należało zachować szczególną czujność, starając się opuścić je możliwie najszybciej. W związku z tym uczony cesarz rekomendował, by planując najazd na wrogie terytorium charakteryzujące się powyższą rzeźbą terenu, maksymalnie zredukować obciążenia armii – zrezygnować z dużych taborów, wozy zastąpić zwierzętami jucznymi, ograniczyć liczbę jeźdźców, a ciężkozbrojnych piechurów oswobodzić z części rynsztunku. Ciężar osłony armii i działań zbrojnych na takich obszarach spadał na lekkozbrojne i bardziej mobilne jednostki piesze, przy czym oszczepnicy byli najskuteczniejsi w gęsto zarosłych terenach, a łucznicy i procarze w pozbawionych gęstego zalesieniach wąwozach górskich. W ogóle oddziałom pieszym łatwiej było pokonać takie terytoria, co podnosiło ich znaczenie podczas działań w górach i lasach. Rekomendacje te miały o tyle istotne znaczenie, że znaczne terytoria cesarstwa bizantyńskiego, szczególnie te znajdujące się na obszarze Półwyspu Bałkańskiego, charakteryzowały się właśnie górzystym i lesistym ukształtowaniem.
Authors and Affiliations
Kirił Marinow
Julian Dunajewski jako polityk
Artykuł opisuje życie Juliana Dunajewskiego, jednego z najważniejszych polskich polityków drugiej połowy XIX w. Autor przedstawia skrócony życiorys profesora, jego karierę naukową i najważniejsze dzieła. Następnie skupia...
Norwegia wobec Bloku Wschodniego na tle wydarzeń roku 1968 w Czechosłowacji
Artykuł przedstawia politykę Norwegii wobec państw Bloku Wschodniego po wydarzeniach roku 1968 w Czechosłowacji. Norwegia należała do tych państw zachodnich, które najostrzej potępiły interwencję wojsk Układu Warszawskie...
Logistyka zaopatrzenia, przygotowania militarne i podział łupów na Półwyspie Iberyjskim w XIII wieku (na podstawie regulacji prawnych zawartych w kodeksie Siete Partidas oraz przykładów zaczerpniętych z kampanii militarnych)
Logistyka jest nieodzowna dla powodzenia działań militarnych, aczkolwiek jej rola często bywa lekceważona. Transport zaopatrzenia, zapewnienie prowiantu dla wojsk i garnizonów oraz administracja wojskowa to niezbędne ele...
Osiemnastowieczny Londyn − miasto warte grzechu
Osiemnastowieczny Londyn był miastem wielokulturowym, które przyciągało ludzi z całego świata i ze wszystkich klas społecznych. W stolicy Anglii ludzie próbowali znaleźć sposób na zaspokojenie swoich pragnień i spełnieni...
Rycerskie ideały codziennego życia według Księgi o rycerstwie Godfryda de Charny
Księga o rycerstwie, napisana przez Godfryda de Charny, uważana za syntetyczny opis sztuki rycerskiej w XIV w., daje cenny wgląd w kulturę rycerskości. Podobnie jak wielu średniowiecznych pisarzy podejmujących temat ryce...