Refleksje o filozoficznych źródłach sekularyzacji i sekularyzmu
Journal Title: Studia Nauk Teologicznych PAN - Year 2014, Vol 9, Issue
Abstract
W artykule podano rozumienie współczesnej sekularyzacji i sekularyzmu, oraz wskazano na dwa źródła tych zjawisk. Sekularyzacja jest procesem kulturowym, w którym religia, tzn. wartości religijne, religijna świadomość oraz instytucje religijne, są wypierane zarówno z życia społecznego, jak i indywidualnego. Wskazano na cztery główne cechy tego procesu. Sekularyzacja posiada nie tylko negatywne oddziaływanie, zanik sfery sacrum, ale także pozytywne elementy, do których zalicza się wpływ na racjonalizację koncepcji filozofii, teologii i nauk przyrodniczych, głównie w aspekcie wypracowania ich prawidłowych metodologii, wpływ na racjonalizację koncepcji sacrum oraz na racjonalizację społeczno-politycznych struktur wielu narodów. Sekularyzm określany jest jako pewna postać humanizmu bądź też ideologii. Określając sekularyzm jako formę humanizmu podkreśla się jego dwie cechy: ograniczenie prawdziwych wartości tylko do wartości doczesnych, które przyczyniają się do naturalnej doskonałości człowieka; faktyczne wyłączenie z życia człowieka tego, co nadprzyrodzone, a przede wszystkim wszelkiej relacji z Bogiem, zarówno w życiu ziemskim jak i po śmierci. Sekularyzm jako ideologia to świadome odrzucenie wszelkich kategorii nadprzyrodzoności i związanego z nimi religijnego działania oraz zaprzeczenie istnienia religijnej natury człowieka. Wskazano na dwa źródła nowożytnego sekularyzmu: filozofię Kartezjusza i F. Nietzschego. Kartezjusz wpłynął na wzmocnienie sekularyzmy poprzez: podmiotowy sposób uprawiania filozofii, nową koncepcję prawdy i racjonalności, radykalny dualizm bytowy, a szczególnie poprzez nową argumentację za istnieniem Boga. W artykule ukazano wpływ F. Nietzschego na współczesny sekularyzmu. Sięgnięto to biografii tego filozofa, pokazując jego etapy życia jako swoisty przykład procesów sekularystycznych występujących u wielu współczesnych ludzi.
Authors and Affiliations
Paweł Mazanka
Żydzi i judaizm w Dialogu z Żydem Tryfonem Justyna Męczennika
W polemice z marcjonizmem Justyn broni wartości Starego Testamentu dla chrześcijan nawet po przyjściu Chrystusa. Natomiast w jego spojrzeniu na judaizm widzimy bardzo zróżnicowane postawy. Z Prawa Mojżeszowego, które jes...
Prymat papieski w służbie jedności Kościoła. Perspektywa teologii luterańskiej
Artykuł stanowi próbę naszkicowania akceptowalnego dla teologii luterańskiej modelu posługi papieskiej, która służyłaby jedności podzielonego chrześcijaństwa. N początku omówiona zostanie problematyka rozumienia papiestw...
Wprowadzenie
Wstęp redaktora naczelnego.
Kanoniczne potwierdzenie świętości
The paper presents unequivocal arguments in favour of the procedural nature of the canonical confirmation of holiness, as regards the process of beatification and canonization on the diocesan level. It was also underline...
Zmagania o tożsamość i chrześcijańskiego ducha Europy. Refleksje na kanwie myśli kardynała Josepha Ratzingera/Benedykta XVI o historii i przyszłości naszego kontynentu
Niemiecki kardynał Joseph Ratzinger, później papież Benedykt XVI, należy do najwybitniejszych teologów katolickich XX i XXI wieku. Główną dziedziną jego teologicznej aktywności jest teologia fundamentalna, którą pojmuje...