RIJKSMUSEUM W AMSTERDAMIE. HISTORYZM A (ANTY) MULTIMEDIALNOŚĆ
Journal Title: Muzealnictwo - Year 2016, Vol 57, Issue
Abstract
Artykuł omawia założenia ekspozycyjne zmodernizowanego Rijksmuseum w Amsterdmie (2003–2013). Stanowi głos polemiczny i krytyczny wobec tych założeń i sposobu ich realizacji. Najważniejszym założeniem był „powrót do źródeł” – do patriotyczno-historycznej koncepcji pierwszego Rijksmuseum autorstwa Pierre’a Cuypersa (proj. 1863, bud. 1876–1885); „nowe-stare” muzeum ma być jej kontynuacją dostosowaną do współczesnych potrzeb i założeń muzealniczych. W haśle „powrotu do historii” obserwujemy nowe, apologetyczne podejście do XIX-wiecznego historyzmu i patriotyzmu, a właściwie nacjonalizmu. Nowe Rijksmuseum ogłasza się muzeum historii narodowej jako chwały Niderlandów i Niderlandczyków (Holendrów). Rzeczywiście od początku łączyło ono w sobie profile muzeum historycznego i muzeum sztuki. Jednak ideologia ta neguje to wszystko, co stało się pomiędzy pierwszym Rijksmuseum a Nowym Rijksmuseum – długi i głęboki proces modernizacji społeczeństwa, przekształcenia paradygmatu narodowego na obywatelski, kosmopolityzacji i globalizacji. W tym kontekście Nowe Rijksmuseum jest wytworem holenderskiej prawicowej polityki kulturalnej, tworem stricte polityczno-światopoglądowym. Proklamuje dążenie do skonstruowania historii narodu, w której sztuka odgrywać ma jedną z kluczowanych ról, jako ilustracja tendencji historycznych, ale również podstawowy element holenderskiej tożsamości, „holenderskości” w ogóle. Zwłaszcza malarstwo Złotego Wieku, czasów Rembrandta i Vermeera. To powrót myślenia historiozoficznego z XIX i pocz. XX w. o tym, że zarówno Rembrandt, jak i mali mistrzowie są upostaciowieniem „holenderskiej duszy”, czy raczej duszy holenderskości. Dokumenty Rijksmuseum Wizja i Misja narzucają ekspozycji narrację historyczną, rozumianą jako opowieść o dziejach nacji holenderskiej, jej historii i jej sztuki. Dopiero drugie miejsce zajmują „aspekty” europejskiej i azjatyckiej sztuki. Treścią tej opowieści nie jest historia w jej „blaskach i cieniach”, ale wyraźnie akcentowana „gloria narodu”, gloryfikacja historii „narodowej”. Historia i sztuka Holendrów zostaje odseparowana od europejskiej a także oddzielona pojęciowo od cywilizacji azjatyckiej – dzieje kolonizacji wschodnioindyjskiej zostają wydzielone z historii Niderlandów, a historia Holandii z dziejów Azji. I zgodne jest to, niestety, z tradycyjnym, kolonialnym i pokolonialnym dyskursem, który cywilizacjom „pierwotnym”, „tubylczym”, „prymitywnym” (etc.) odmawiał historii, pozostawiając im tylko estetyczną jakość artefaktów. Wątek ekspansji kolonialnej pojawia się tylko w ekspozycji w bocznych gabinetach – Nowe Rijksmuseum jest zatem symptomem kulturowego imperializmu kolonialnego. Pogłębia to jeszcze odrębność ważnej kolekcji wystawionej w osobnym budynku – Pawilonie Azjatyckim, w którym ekspozycja nie ujawnia tego, że jego zbiory są w głównej mierze wynikiem kolonizacji w rejonie Indonezji i prób ekonomicznej kolonizacji Indochin, Chin i Japonii.<br/><br/>
Authors and Affiliations
Antoni Ziemba
Keywords
Related Articles
- EP ID EP187540
- DOI -
- Views 38
- Downloads 0
“Wonderful years. Music. Poetry. Painting. The 70’s, the 80’s” The Adam Mickiewicz Museum of Literature in Warsaw April-September 2009
PROFESOR KRZYSZTOF J.JAKUBOWSKI (1937–2011) GEOLOG, MUZEOLOG, POPULARYZATOR NAUKI
Dnia 12 października 2011 r. odszedł nagle prof. Krzysztof Jakubowski, geolog, muzeolog, popularyzator nauki, od 1960 r. związany z Polską Akademią Nauk – Muzeum Ziemi, którego był dyrektorem nieprzerwanie przez 35 lat (...
J e a n C l a i r, Kryzys muzeów. Globalizacja kultury, tłum. Jan Maria Kłoczowski, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009, ss. 110
CZY ZA 50 LAT KTOŚ BĘDZIE WIEDZIAŁ, JAK WYGLĄDAŁA WERSALKA, CZYLI O PROBLEMACH Z DOKUMENTACJĄ SZTUKI AKTUALNEJ
Od lat 70. ubiegłego w. prawie w każdym większym mieście powstają muzea, tworzące kolekcje sztuki współczesnej. Problemy kolekcjonowania, opisywania i udostępniania muzealiów stały się istotnymi zagadnieniami współczesne...
O UDOSTĘPNIANIU INFORMACJI W MUZEACH DO „PONOWNEGO WYKORZYSTYWANIA”, TAKŻE W CELACH KOMERCYJNYCH
Artykuł wprowadza do problematyki dotyczącej konsekwencji, jakie poniosą muzea w wyniku rychłego wdrożenia w Polsce tzw. dyrektywy re-use. Dyrektywa ta, po nowelizacji w 2013 r., rozszerzyła na muzea, biblioteki i archiw...