Rola i znaczenie filmu w popularyzacji historii a kształtowanie społecznej świadomości historycznej
Journal Title: Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nauki Humanistyczne - Year 2016, Vol 3, Issue 14
Abstract
Należy postawić pytanie o przedstawianie historii na ekranie i samoświadomość odbiorców, jak również o znaczenie owego audiowizualnego doświadczenia historycznego. To, jak reprezentacje historyczne popularyzują historię oraz jak wpływają na społeczną świadomość historyczną i pamięć zbiorową, jest zagadnieniem bardzo złożonym. W niniejszym szkicu chciałabym nakreślić zarys rozważań wokół tej niezwykle aktualnej i absorbującej uwagę krytyków filmowych oraz historyków kwestii. Rzeczywistość, także historyczna, jest konstytuowana w ramach określonych uregulowań społecznych. Film jako relacja historyczna poprzez swoją powszechność ma niewątpliwie szerszy zasięg oddziaływania niż dzieła historiografii. Dlatego awansuje on dziś do rangi metafory w funkcji źródła historycznego. Czy film może być źródłem historycznym, a zarazem środkiem popularyzacji historii? Obraz audiowizualny daje szerokie możliwości popularyzacji historii. Sam przekazuje nam bardzo wiele zarówno jako tekst kultury, jak i świadectwo historyczne związane z określonym kontekstem społecznym, w którym ów tekst powstawał. Narracja w obrazie filmowym przyjmuje dwa oblicza: kronikarskie i historyczne. W istocie film jest pewnego rodzaju metaforą rzeczywistości historycznej, a zarazem stanowi określony mit związany ze zbiorową pamięcią. W konsekwencji można go uznać za dokument bądź źródło wiedzy antropologicznej. Kino wszechstronnie wpływa na kształtowanie świadomości historycznej widzów, a także społeczną pamięć zbiorową. Syndrom odbiorczy związany z filmem historycznym polega na nieodróżnianiu prawdy historycznej od jej mniej lub bardziej rzetelnego przedstawienia filmowego, które zawsze jest pewną imitacją przeszłości. Filmy, które w jakiś sposób naruszają to, co powszechnie akceptowane i wywołujące społeczne kontrowersje, stają się często niepożądane, gdyż burzą ład społecznej świadomości historycznej. Wizualizacja określonej historycznej sytuacji przez twórców filmowych najczęściej jest zbieżna z jej wyobrażeniem charakterystycznym dla danej zbiorowości. W ten sposób film może stać się także narzędziem badań nad mentalnością widzów, ponieważ występuje jako medium służące przekazaniu bądź utrwaleniu określonego doświadczenia historycznego.
Authors and Affiliations
Monika Piotrowska
Keywords
Related Articles
- EP ID EP277074
- DOI -
- Views 78
- Downloads 0
Dzieło w ruchu. O performatywnym modelu odbioru "Ulissesa" Jamesa Joyce’a
Autor analizuje powieść Jamesa Joyce’a pod tytułem Ulisses, zwracając uwagę na poetologiczne wyznaczniki tekstualnego performansu – amorficzność dzieła, permanentną konieczność współkonstytuowania sensu teksu i jego brul...
Kreowanie obrazu kobiety w rosyjskim dyskursie medialnym XXI wieku na przykładzie serialu Deffchonki
W artykule podjęty zostaje temat postrzegania i definiowania kobiecości w Rosji za pomocą produkcji telewizyjnych. Przedmiotem badań jest kobieta w serialu telewizyjnym oraz perswazyjna rola mediów w tworzeniu nowej rzec...
Drakoncjusz, Luksoriusz, Florentinus i Feliks: głosy wandalskiej Kartaginy. Stosunek poetów łacińskich do barbarzyńskiej władzy
W niniejszym artykule poruszam kwestię sytuacji w Kartaginie pod panowaniem Wandalów (V/VI wiek n.e.) oraz skutki tego widoczne w twórczości ówczesnych poetów łacińskich zarówno w okresie tuż po najeździe barbarzyńców, j...
„Wieczne teraz” Christine i Waltera. O miłości i transcendencji w Oszukanej Clinta Eastwooda
Tekst stanowi analizę filmu Clinta Eastwooda Oszukana (2008), w której autorka opisuje więź bohaterów – matki i syna – w kategoriach doświadczenia epifanicznego. Opowieść umieszczona zostaje w kontekście twórczości reżys...
Perspektywa Riggana. O fokalizacji w filmie Birdman Alejandro Gonzáleza Iñárritu
Artykuł stanowi analizę narracji filmu Birdman Alejandro Gonzáleza Iñárritu. Autor koncentruje się na fokalizacji, czyli ogniskowaniu narracji na konkretnym bohaterze. W tekście przybliża się rozumienie tego pojęcia prze...