Rola i znaczenie filmu w popularyzacji historii a kształtowanie społecznej świadomości historycznej
Journal Title: Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nauki Humanistyczne - Year 2016, Vol 3, Issue 14
Abstract
Należy postawić pytanie o przedstawianie historii na ekranie i samoświadomość odbiorców, jak również o znaczenie owego audiowizualnego doświadczenia historycznego. To, jak reprezentacje historyczne popularyzują historię oraz jak wpływają na społeczną świadomość historyczną i pamięć zbiorową, jest zagadnieniem bardzo złożonym. W niniejszym szkicu chciałabym nakreślić zarys rozważań wokół tej niezwykle aktualnej i absorbującej uwagę krytyków filmowych oraz historyków kwestii. Rzeczywistość, także historyczna, jest konstytuowana w ramach określonych uregulowań społecznych. Film jako relacja historyczna poprzez swoją powszechność ma niewątpliwie szerszy zasięg oddziaływania niż dzieła historiografii. Dlatego awansuje on dziś do rangi metafory w funkcji źródła historycznego. Czy film może być źródłem historycznym, a zarazem środkiem popularyzacji historii? Obraz audiowizualny daje szerokie możliwości popularyzacji historii. Sam przekazuje nam bardzo wiele zarówno jako tekst kultury, jak i świadectwo historyczne związane z określonym kontekstem społecznym, w którym ów tekst powstawał. Narracja w obrazie filmowym przyjmuje dwa oblicza: kronikarskie i historyczne. W istocie film jest pewnego rodzaju metaforą rzeczywistości historycznej, a zarazem stanowi określony mit związany ze zbiorową pamięcią. W konsekwencji można go uznać za dokument bądź źródło wiedzy antropologicznej. Kino wszechstronnie wpływa na kształtowanie świadomości historycznej widzów, a także społeczną pamięć zbiorową. Syndrom odbiorczy związany z filmem historycznym polega na nieodróżnianiu prawdy historycznej od jej mniej lub bardziej rzetelnego przedstawienia filmowego, które zawsze jest pewną imitacją przeszłości. Filmy, które w jakiś sposób naruszają to, co powszechnie akceptowane i wywołujące społeczne kontrowersje, stają się często niepożądane, gdyż burzą ład społecznej świadomości historycznej. Wizualizacja określonej historycznej sytuacji przez twórców filmowych najczęściej jest zbieżna z jej wyobrażeniem charakterystycznym dla danej zbiorowości. W ten sposób film może stać się także narzędziem badań nad mentalnością widzów, ponieważ występuje jako medium służące przekazaniu bądź utrwaleniu określonego doświadczenia historycznego.
Authors and Affiliations
Monika Piotrowska
Rzym i Italia w I księdze Tristia Owidiusza
Tematem niniejszego artykułu jest analiza odniesień do Rzymu i Italii w I księdze Tristia rzymskiego poety Owidiusza (43 r. p.n.e.–17 r. n.e.). W całej przedwygnańczej twórczości tego „poety Miasta” odgrywały one ważną r...
Jeden kraj – wiele twarzy. Współczesne problemy Federacji Rosyjskiej na przykładzie wybranych reportaży Barbary Włodarczyk ze zbioru Nie ma jednej Rosji
Stosunek Polaków do Rosji zawsze był ambiwalentny – kraj ten pociągał i przerażał zarazem. Rosjanie prywatnie byli przyjaźni i otwarci, ale jako przedstawiciele władzy razili okrucieństwem i przemocą. W świadomości naszy...
Drakoncjusz, Luksoriusz, Florentinus i Feliks: głosy wandalskiej Kartaginy. Stosunek poetów łacińskich do barbarzyńskiej władzy
W niniejszym artykule poruszam kwestię sytuacji w Kartaginie pod panowaniem Wandalów (V/VI wiek n.e.) oraz skutki tego widoczne w twórczości ówczesnych poetów łacińskich zarówno w okresie tuż po najeździe barbarzyńców, j...
Osłabienie realizacji hiszpańskiego fonemu /s/ w języku spikerów radiowych w Guayaquil w Ekwadorze – badanie pilotażowe
Artykuł przedstawia metodologię oraz wyniki badania pilotażowego dotyczącego osłabienia fonemu /s/ w mowie spikerów stacji radiowych w mieście Guayaquil w Ekwadorze. Guayaquil to największe miasto ekwadorskiego wybrzeża...
Czy autorytet może być oparty na strachu? Neron jako tyran na podstawie tragedii Oktawia Pseudo-Seneki
Niniejszy artykuł koncentruje się na portrecie cesarza Nerona ukazanym w tragedii Pseudo-Seneki pt. Oktawia. Tragedia ta została napisana krótko po śmierci Nerona. Autor charakteryzuje w niej cesarza jako tyrana zniewolo...