Abstract

Hazreti Muhammed Doğu Roma İmparatoru Heraklius’un çağdaşı idi. İslâmiyetin yayıldığı zamanlarda Müslümanların İkinci Halîfesi Ömer b. Hattab’ın gönderdiği bir İslâm or­dusunun yaptığı Filistin gazasında Kudüs ele geçirildi. Böylece Hıristiyanların ve Yahudilerin mukaddes şehri Müslümanların hâkimiyeti altına girdi ve bu kesintisiz ve hiç değişmeden dört yüz elli dokuz sene sürdü. Bilhassa Abbasi Halîfesi Harûn er-Reşid zamanında, Kutsal Roma-Germen İmparatoru Şarlman ile iyi ilişkiler kuruldu ve iki taraf arasında elçiler gidip geldi. Harûn er-Reşid, Şarlman’ın Kutsal Mezar’a ve Yeniden Diriliş Kilisesi’ne hediyelerle gönderdiği elçiler kendisine gelip de efendilerinin ar­zusunu ilettiklerinde, bütün bu istekleri kabul etmiş, ayrıca bütün kutsal mekânların imparatorun hâkimiyetinde kalmasına da izin vermiştir. Onuncu asırdan itibaren Şii Mısır Halîfeliği ile Sünnî Abbasi Halîfeliği arasında egemenlik konu­sunda kıyasıya bir mücadele vardı. Bunların sahip bulundukları birbirine zıt mezhepler, birbirlerini kâfir olarak tanımlayan karşılıklı bir nefrete sebep oluyordu. Mısır Halîfeliği gittikçe güçlenip, Antakya’ya kadar hâkimiye­ti uzanınca, Kudüs de 969 tarihinde onların eline geçti ve diğer hâkimler gibi aynı kanunlarla yönetildi. On birinci asrın ortalarında Selçuklular İran, Irak ve Suriye’yi tabiiyet altı­na aldıktan sonra, güçlü Fatımîlerle mücadeleye başladılar. Suriye’ye girdikten sonra, Kudüs’ün çevresindeki hemen hemen bütün şehirleri fethettiler. Selçukluların Suriye ve Filistin’de faaliyet gösteren Türkmen kumandanlarından olan Atsız, Kudüs’e hâkim oldu. Fakat daha sonra Atsız’ı öldürten Suriye Meliki Tutuş, Kudüs’ü Artukoğlu Sökmen'e iktâ etti. Birinci Haçlı Seferi sırasında 1096’dan itibaren Fatımîler Türklerin zayıfladığını görüp, Kudüs’ü kuşatarak geri aldılar. Fakat bu durum uzun sürmedi ve Haçlılar 15 Temmuz 1099’da Kudüs’ü işgal ettiler.

Authors and Affiliations