Szałasy pasterskie w krajobrazie kulturowym na przykładzie Gorców
Journal Title: Topiarius. Studia krajobrazowe - Year 2016, Vol 1, Issue 2
Abstract
Szałasy to cenny element kultury materialnej. Oprócz pierwotnych, typowo mieszkalnych form w ostatnich stuleciach upowszechniła się ich funkcja mieszkalno-gospodarcza związana z prowadzeniem na karpackich polanach wypasu owiec lub prowadzeniem gospodarki leśnej. Dziś można więc powiedzieć, że są to budowle użytkowe związane także z historią regionu i tradycyjnym użytkowaniem terenu. Budowle te zapewniały ochronę przed zmiennymi warunkami atmosferycznymi, prowadzono w nich także wyrób przetworów z mleka owczego i pozyskiwanie wełny. Architektura szałasów była (i jest) odzwierciedleniem tradycji budowania z drewna minionych kilkuset lat. Pasterstwo – czyli hodowla stadnych zwierząt domowych – w Karpatach upowszechniało się w tych rejonach, w których uprawy rolne były utrudnione bądź (z uwagi na stromość zboczy i jakość gruntów) wręcz niemożliwe. Pasterstwo sięgało na wschód przez połoniny bieszczadzkie po Huculszczyznę i rumuńską część Karpat. W badaniach szałasów pasterskich urzeka nas logika konstrukcji i formy tych budowli. Prowadzone po drugiej wojnie światowej badania dowiodły, że szałasy są ważnym świadectwem historycznym, elementem formowania poczucia piękna i przekazem tradycji budowania z drewna, są też cennym reliktem kultury materialnej związanej z pasterstwem oraz ważnym składnikiem dziedzictwa i krajobrazu kulturowego Karpat. Przyszłość tych krajobrazów zależy od właściwych, proekologicznych postaw społecznych, które można kształtować poprzez działalność edukacyjną, jaką zajmują się w Polsce m.in. parki narodowe. Działania te służą także promocji i rozwojowi turystyki.
Authors and Affiliations
Jan Kurek
Keywords
Related Articles
- EP ID EP192999
- DOI -
- Views 92
- Downloads 0
Miejsce gromadzenia odpadów stałych jako element tworzący i kształtujący wspólnotę mieszkaniową w krajobrazie zurbanizowanym
Miejsce gromadzenia odpadów stałych jest ważnym elementem kształtowania zabudowy mieszkaniowej, często pomijanym jako nieistotny element zagospodarowania działki. W wielu przypadkach miejsca te są elementem kształtującym...
Prawna ochrona drzew i krzewów na terenach zieleni po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej
Podstawowe zasady prawnej ochrony terenów zieleni i zadrzewień, zawarte w ustawie z dnia 14 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, były w latach 1991-2015 wielokrotnie zmieniane, w tym m.in. w związku z wyrokami Trybunału...
Miastko (woj. Pomorskie): waloryzacja terenu i wytyczne projektowe dla realizacji parku miejskiego
Artykuł przedstawia przeprowadzone analizy przedprojektowe wykonane w centrum miasta Miastko w województwie pomorskim. Dotyczą one zarówno historii miejscowości i regionu, jak też konkretnego miejsca w centrum Miastka. W...
Krajobraz miast historycznych. Znaczenie i ochrona
Miasto historyczne musi być rozumiane nie tylko jako przestrzeń i struktura urbanistyczna, lecz również jako niezwykły obszar nawarstwień kulturowych, historycznych i społecznych interakcji. W krajobrazie długowiecznego...
Vertical gardens as a means of dealing with air pollution in China. A case of Nanjing
The air pollution in China has grown to be the country's most important socio-economical issue. In order to deal with this crisis the government prioritised the implementation of projects that aim to reduce and błock the...