تحلیل نیروهای پیشران تغییرات کاربری اراضی در کلان‏شهرها (مطالعة موردی: کلان‏شهر تهران)

Journal Title: Human Geography Research Quarterly - Year 2020, Vol 52, Issue 4

Abstract

تغییر کاربری ‏زمین یکی از مهم‏ترین چالش‏های برنامه‏ریزی‏ کاربری‏زمین بوده و تأثیر مستقیمی بر بسیاری از مسائل در جوامع کلان‏شهری دارد. در اثر تغییرات کاربری زمین در شهرها الگوهای کاربری زمین گوناگونی شکل می‏گیرد که این الگوها نیروهای پیشران گوناگونی در مناطق مختلف دارد. با شناسایی و سنجش سطح تأثیرگذاری و تأثیرپذیری این نیروها می‏توان با برنامه‏ریزی صحیح در زمینة تغییرات کاربری زمین بر مبنای توسعة پایدار کاربری زمین از مسائل شهری که منتج از بی‏برنامه‏بودن در این زمینه است جلوگیری کرد. هدف از مقالة حاضر شناسایی و تحلیل اثرگذاری و اثرپذیری نیروهای پیشران تغییرات ‏کاربری ‏زمین ‏شهری بر یکدیگر و تحلیل مکانیزم روابط این نیروها در کلان‏شهر تهران است. روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی است و روش جمع‏آوری داده‏ها اسنادی و پیمایشی از طریق پرسش‏نامة نخبگی است. جامعة آماری این پژوهش کارشناسان مسائل شهری شامل استادان دانشگاه و کارشناسان امور شهرسازی و شهرداری در شهر تهران‏اند. به‏منظور تحلیل داده‏‏ها از روش تحلیل ساختاری با بهره‏گیری از نرم‏افزار میک‏مک استفاده شده‏ است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که از لحاظ تأثیرگذاری به‏ترتیب عوامل نهادی، سیاست‏ها، و قوانین و امکانات زیرساختی مهم‏ترین نیروهای پیشران تغییرات کاربری ‏زمین در کلان‏شهر تهران‏اند. از میان 49 عامل که در تحلیل وارد شده، به‏ترتیب، این عوامل شامل اهداف مدیریت شهری، طرح‏ جامع، دسترسی به شبکة ‏معابر، رشد جمعیت، قیمت زمین، وضعیت توسعة اقتصادی، حقوق کاربری ‏اراضی و قوانین اجاره دارای بیشترین تأثیر بر دیگر عوامل تأثیرگذار در تغییرات کاربری زمین شهری‏اند که به‏عنوان عوامل پیشران و کلیدی در تغییرات کاربری زمین شهری تهران شناخته می‏شوند.

Authors and Affiliations

کاظم برهانی، مجتبی رفیعیان، ، ابولفضل مشکینی، صفر قائدرحمتی

Keywords

Related Articles

تحلیل فضایی پراکنش خدمات عمومی شهری با استفاده از ماتریس فاصله اقلیدسی (مطالعه موردی: شهر یزد)

توزیع نامناسب و غیرعادلانة خدمات عمومی در شهرها به یکی از چالش‏های مهم در برنامه‏ریزی شهری تبدیل شده است. شهر یزد نیز، به‏عنوان مرکز استان، از این قاعده مستثنا نبوده است. از این رو، هدف از این پژوهش تحلیل فضایی پراکنش خد...

تعیین مسیر بهینه شبکه راه ها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: مسیر رود سر- قزوین)

مسیریابی از جمله اقدامات اولیة عملیات طراحی یک مسیر به ‏شمار می‏رود و به ‏علت نقش بسزایی که در چگونگی قرارگیری مسیر در ارتباط با سایر تأسیسات، محیط، و عوارض مجاور خود از یک طرف و تأثیر قابل توجهی که در هزینه‏ های اجرایی...

بررسی نقش متغیرهای تأثیرگذار بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان در سازمان‏ های عمومی ارائه‏ کننده خدمات شهری

در شهرداری‏ها، به‏عنوان سازمان‏های ارائه‏دهندة خدمات عمومی به شهروندان، نیروی انسانی مهم‏ترین سرمایةسازمان محسوب می‏شود و هر چه این سرمایه کیفیت مطلوب‏تری داشته باشد، احتمال موفقیت، بقا،و ارتقای سازمان بیشتر خواهد شد. هد...

سامانه پارکینگ‏ یاب شهروندمحور مبتنی بر تحلیل تصمیم‏ گیری چندمعیاره مکان ‏آگاه

مشکل پارکینگ یکی از موضوعات مهم در زندگی شهری است؛ زیرا بسیاری از شهروندان مقدار زیادی از انرژی و زمان خود را برای یافتن پارکینگ مناسب از دست می‏دهند. علاوه بر این، افزایش مصرف سوخت، حجم ترافیک، و رانندگی‏های غیرضروری مش...

تعیین راهبردهای هیدروپلیتیکی ایران در حوضه آبریز اروند

ضعف در مدیریت صحیح منابع آبی به‏خصوص در حوضه‏های آبی مشترک بین‏المللی، نداشتن دیپلماسی آبی کارآمد، و شیوة نامناسب بهره‏برداری از منابع آبی بین‏المللی در قرن 21 به کمبود شدید و افزایش روزافزون نقش و اهمیت آب و منابع آبی د...

Download PDF file
  • EP ID EP692726
  • DOI 10.22059/jhgr.2018.239632.1007523
  • Views 103
  • Downloads 0

How To Cite

کاظم برهانی، مجتبی رفیعیان، ، ابولفضل مشکینی، صفر قائدرحمتی (2020). تحلیل نیروهای پیشران تغییرات کاربری اراضی در کلان‏شهرها (مطالعة موردی: کلان‏شهر تهران). Human Geography Research Quarterly, 52(4), -. https://europub.co.uk/articles/-A-692726