Türkçe Deyimlerde Dil Farkındalığı ve İşlevsel Dil Kullanımı
Journal Title: Ana Dili Eğitimi Dergisi - Year 2014, Vol 2, Issue 1
Abstract
Bu çalışmada, Türk halk edebiyatı kültürünün anonim ürünlerinden biri olan deyimler, ana dili eğitimi çerçevesinde, dil farkındalığı ve işlevsel dil kullanımı yönünden analiz edilmiştir. Çalışmanın giriş bölümünde, deyimler hakkında kuramsal bir bilgi zemini oluşturulduktan sonra çalışmanın temel kavramları olan dil farkındalığı ve işlevsel dil kullanımı hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde, deyimlerin temel dil becerileri açısından analizleri yer almaktadır. Bu bağlamda konuşma, dinleme, yazma ve okuma kavramlarıyla ilgili olan sözler, literatür tarama yöntemiyle 4 ayrı kaynaktan ayrı ayrı derlenmiş; yüzey yapı açısından benzer olanlar elenmiştir. Bu eleme sonucunda, sadece dil öğretiminde tanımlanan temel dil becerileriyle ilgili olan 526 adet deyim tespit edilmiştir. Ardından, dille ilgili olan deyimler konuşma, dinleme, okuma ve yazma öğrenme alanlarına göre ayrı ayrı tasnif edilmiş ve bu tasnifler çerçevesinde analizleri yapılmıştır. Analizler sonucunda elde edilen veriler tablolaştırılıp yorumlanmıştır. Çalışmanın sonucunda dille ilgili olduğu tespit edilen 526 adet deyimin %80.42’sinin (423 adet) konuşmayla, %10.84’ünün (57 adet) dinlemeyle, %7.22’sinin (38 adet) yazmayla ve %1.52’sinin (8 adet) okumayla ilgili olduğu tespit edilmiştir. Bu deyimlerin önemli bir bölümünde dilin davranış yönüyle ilgili bilimsel terminolojiye yansımamış durumların ayrıntılı bir şekilde terimleştirildiği görülmüştür. Deyimler, dilin davranış yönüyle ilgili ayrıntılı durumları sözlü ve yazılı dilde terimleştirme özelliğine sahiptir. Bu örneklerin özellikle sözlü dilde ağırlıklı olarak kullanılması bireyin işlevsel dil kullanma becerisini geliştirmesi bakımından son derece önemlidir.
Authors and Affiliations
Bilginer Onan, Hüseyin Özçakmak
Keywords
Related Articles
- EP ID EP174649
- DOI 10.16916/aded.35824
- Views 110
- Downloads 0
Gıyasettin Aytaş, Orhun Abideleri ve Şemsettin Sami, Akçağ Yayınları, Ankara, 2011
Bu çalışmada Şemsettin Sami tarafından yazılan ve Doç. Dr. Gıyasettin Aytaş tarafından Latin alfabesine aktarılarak yayımlanan “Orhun Abideleri” adlı eser tanıtılmıştır.
İlk Okuma Yazma Öğretiminde İzlenen Aşamalarda İki Dilli Çocukların Yaşadıkları Sorunlar ve Bu Sorunlara Dair Çözüm Önerileri
Bu araştırmanın amacı, ilk okuma yazma öğretiminde izlenen aşamalarda iki dilli (Arapça ve Türkçe) çocukların yaşadıkları sorunları ve bu sorunlara dair çözüm önerilerini öğretmen görüşleri doğrultusunda belirlemektir. O...
Naki Tezel’in Türk Masalları Adlı Kitabının Değerler Açısından Analizi
Bu araştırmada Naki Tezel’in Türk Masalları adlı eserindeki değerleri, Schwartz Değer Ölçeği’ne göre sınıflandırmak ve eserin değerler eğitimi sürecindeki önemini belirlemek amaçlanmıştır. Bu araştırma nitel araştırma ge...
Ortaokul Öğrencilerinin Şiir Çözümleme Becerilerinin ve Tutumlarının Geliştirilmesi ile İlgili Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi
Bu çalışmanın konusu, şiir öğretimi yapan Türkçe öğretmenlerinin ortaokul öğrencilerinin şiir çözümleme becerilerinin ve şiir tutumlarının geliştirilmesi ile ilgili görüşlerini incelemek ve değerlendirmeler yapmaktır. Ko...
Neden Bir Çocuk Dili Derlemine İhtiyacımız Var?
Bir dilin gerek ana dili gerekse yabancı dil olarak öğretiminde sıklık çalışmaları önemli bir yer tutar. Sıklık belirli bir amaçla derlenen dil içeriklerinde aynı dilsel olgu veya birimin gerçekleşme sayısı olarak tanıml...