Türkiye’de Asker-Sivil İlişkileri Bağlamında 12 Mart Muhtırası ve Partiler Üstü Hükümet Modeli Üzerine Bir Değerlendirme / A Review on Supra-Party Government Model and 12 March Memorandum in The Context of Military-Civil Relations in Turkey
Journal Title: ANADOLU VE BALKAN ARAŞTIRMALARI DERGİSİ - Year 2019, Vol 2, Issue 3
Abstract
Bu makalede, Türkiye’de Asker- Sivil ilişkileri bağlamında 12 Mart 1971 Muhtırası ve partiler üstü hükümet modeli konu edilmiştir. Demokratik rejimde bir siyasi aktör olarak yeri bulunmayan askerler, 27 Mayıs 1960 darbesi ile Türkiye’nin reel siyasetinde başrol oyuncusu durumuna gelmiş ve dönem boyunca bu konumu sürdürme çabası içerisinde olmuşlardır. 12 Mart’a giden süreçte 27 Mayıs’ın doğurduğu uygulama sorunları ve Başbakan Süleyman Demirel’in 1965-1971 döneminde uyguladığı iç-dış politikalar ülkede siyasi, sosyal ve ekonomik buhran ortamı oluşturmuştur. Sonuçta bu durumdan çıkılmasını isteyen askerler kendi istedikleri isimleri ülke yönetimine getirmek ve kendi reformlarını millete dayatmak amacıyla 12 Mart 1971 tarihinde Başbakan Demirel’e muhtıra vermişlerdir. 12 Mart’ta askerler 27 Mayıs’tan farklı olarak TBMM ve siyasi partileri kapatmamış siyasilere karşı yargılama ve hapis gibi eylemlere girişmemişlerdir. Buna rağmen askerler bu dönemde ülkedeki buhranın sebebi olarak 1961 Anayasası’nı ve siyasi partileri göstermişlerdir. Yaklaşık otuz ay sürecek “Ara Rejim” döneminde askerlerin uygun gördükleri isimlerden oluşan partiler üstü hükümetler ülkenin ihtiyaç duyduğu reformları yapmaya çalışmıştır. Ancak büyük umut bağlanan dört partiler üstü hükümetin farklı sebeplerle başarısızlığı ülkedeki siyasi, sosyal ve ekonomik buhranın derinleşmesine buna bağlı olarak da 12 Eylül 1980’de askerlerin sivil siyasete yeniden müdahalesine sebep olmuştur / This article examines supra-party government model and 12 March memorandum in the context of military-civil relations in Turkey. Soldiers who have no place in the democratic regime as a political actor had become a main actor of Turkish Realpolitik with 27 May 1960 Coup and they had been in an effort to maintain this position during this period. The implementation problems of May 27 and the internal and external policies of Prime Minister Süleyman Demirel during the period 1965-1971 created political, social and economic chaos in the country during the process leading to March 12. As a result of this process, the soldiers who wanted to get out of this situation gave a memorandum to Prime Minister Demirel on March 12 in 1971 in order to bring the person who was supported by the army to the country's administration and to impose their reforms on the nation. On March 12, the soldiers did not close the Parliament and the political parties, as opposed to May 27 but they engaged in actions such as trial and conviction against politicians. Despite these applications, the soldiers demonstrated the 1961 Constitution and political parties as the cause of chaos in the country during this period. The supra-party governments approved by the soldiers tried to make the reforms needed by the country at “the interim regime” period lasting about thirty months. However, the failure of the four supra-party governments with different reasons caused the deepening of political, social and economic chaos in the country and this situation caused the military intervention again in civilian politics on September 12, 1980.
Authors and Affiliations
Murat KARATAŞ
Keywords
Related Articles
- EP ID EP572781
- DOI 10.32953/abad.550244
- Views 48
- Downloads 0
AYDINOĞULLARI BEYLİĞİ DARPHANELERİNDE BASILAN SİKKELER
XIV. yüzyılın başlarında Kütahya, Afyon ve Denizli bölgesinde hâkim olan Germiyanoğullarının batıya yaptıkları akınlar sırasında Aydınoğlu Mehmed Bey ve kardeşleri önemli rol oynamışlar, daha sonrasında Ege bölgesinde ya...
OSMANLI MAHKEMELERİNDE RODOSÇUKLU [TEKİRDAĞLI] KADINLAR / WOMENS OF RODOSCUK [TEKİRDAG] AT OTTOMAN COURTS
Çalışmamızda 17. yüzyıl başlarında Rodosçuk [Tekirdağ] toplumundaki kadın analiz edilmiştir. Kadın konusu incelenirken ana kaynak olarak 1531 numaralı Rodosçuk [Tekirdağ] şer’iyye sicili kullanılmıştır.56 varak 112 sayfa...
RODOSÇUK’TA EV MİMARİSİ, EV EŞYALARI VE GİYİM-KUŞAM (1531 NUMARALI RODOSÇUK ŞERʻİYYE SİCİLİ IŞIĞINDA) / HOUSE ARCHITECTURE, HOUSEHOLD GOODS AND CLOTHING IN RODOSÇUK ( IN THE LIGHT OF RODOSCUK COURT RECORDS NUMBER 1531)
Bir bölgedeki sosyo-ekonomik yaşamın iyi bir şekilde anlaşılabilmesi için başvurulan kaynakların başında Şerʻiyye Sicilleri gelmektedir. Özellikle Şerʻiyye Sicillerinin içindeki tereke kayıtlarında karşımıza çıkan bilgil...
İSMAİL ZERÛNÎ* “İbn Haldun’da Devlet ve Sosyal Düzenin Zorunluluğu” İBDÂ, 15 Aralık 2000, S. 128-135.
Sosyal düzenin sağlanmasında devlet ve devletin önemi meselesi, insan düşüncesinin temas ettiği özellikle de Yunan/Grek düşüncesinin ardından gelen İbn Haldun’un öncülerinden biri olduğu İslam düşüncesinde en önemli mese...
XIII. YÜZYIL ERBİL KÖKENLİ BİYOGRAFİ MÜELLİFLERİNDEN İBN HALLİKÂN VE ESERİ VEFEYÂTÜ’L-AYAN’DA YER ALAN ZÂP HAVZASI ÂLİM, ŞAİR VE DEVLET ADAMLARI / THIRTEENTH CENTURY BIOGRAPHY AOUTHOR IBN KHALLİKAN WHOSE ORIGIN FROM ARBIL AND HIS WORK; THE POETS, STATESMEN AND SCHOLARS FROM ZAP REIGON IN WAFAYAT AL-AYAN
Birçok eski medeniyete beşiklik etmiş olan Zap havzası, eğitim ve öğretim başta olmak üzere tasavvufi bir merkez olarak ta ortaya çıkmaktadır. Bölge Musul ve Erbil gibi iki büyük şehrin de etkisiyle gelişerek pek çok âli...