TÜRKMEN DİLİNİN TERMİNOLOJİK PROBLEMLERİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR: M. GELDİYEV ÖRNEĞİ (18891931)
Journal Title: Zeitschrift für die Welt der Türken - Year 2018, Vol 10, Issue 3
Abstract
Türkmen dilinin terminolojik problemleri XX. yüzyılın ilk yarımında önemli konuların biri olarak ortaya çıkmaktadır. “Türkmenistan” gazetesinde kavram konusunda tartışmalı makaleler yazılıp, ayrı ayrı öneriler ortaya atılmıştır. 1925 yılında “Dilimizi düzedäýsek ýahşy bolar idi” (Dilimizi düzenlesek iyi olurdu) diye makale “Yazıcı” takma ismiyle yazar tarafından yayınlanmaktadır. Bu makalede, Türkmen dilini düzenlemek (temizlemek) hakkında açıklama yapılmaktadır. Bu makaleye cevap olarak “Okuyucu” takma adla bir yazar “Gaş düzedip, göz çykarmak” (Kaş yaparken göz çıkarmak) isimli yazı yazmıştır. Bu makalede önerilerin gerçekliliği irdelenmektedir. Yazar, “Yazıcı”nın 46 satırlık makalede 109 Türk, 39 Arap – Fars kelimelerini getirdiğini vurgulayarak makalenin 30% Arap – Fars kelimeleri olduğunu belirtmektedir. Gazetenin 71 sayısında Abdulla isimli yazar “Bizde dil meselesi” adlı makalesinde Yazıcı’nın çalışmasını temelden ele almaktadır. Bu konuda birkaç soru ortaya atarak cevap vermeye çalışmaktadır. Bu tartışma, Y. Nasırlı “Dil meselesindäki düşünişimiz” (Dil konusundaki düşünüşümüz) isimli makale ile katılmaktadır. Bu yazıda Yazıcı, Okuyucu ve Abdulla’nın makaleleri geniş ve tafsilatlı irdelemektedir. Bu tartışmalara aktif bir şekilde katılan yazarların biri de M. Geldiyev olmuştur. O, gazetenin 74 sayısında “Türkmenistan” gazetiniň dili yaki bizde adalga (ıstılah) meselesi” (“Türkmenistan” gazetesinin dili veya bizde kavram (ıstılah) konusu) adlı makalesi ile tartışmaya katılmaktadır. Yazıcı, Okuyucu ve Abdulla ve Y. Nasırlı’nın makalelerini irdelemek ile birlikte, üç ayrı öneri de ileri sürmekte ve bu önerilerini yazısında temellendirmeye çalışmaktadır. Bu makale Türkmen dilinin kavramları konusunda temel incelemelerin esası koymuştur. Bundan sonra “Türkmenistan” gazetesi “H” adı altında yazarın kaleme aldığı (Son Cevap) adlı makalesi yayımlanmış ve sayının sonunda konunun kapandığı açıklanmıştır. Bu makaleleri Türkmen Türkçesinde kavram konusunu ortaya koyan ilk çalışmalar olarak değerlendirmek mümkündür.
Authors and Affiliations
Tahir AŞİROV
Keywords
Related Articles
- EP ID EP432344
- DOI -
- Views 73
- Downloads 0
MİMARİ TEMASININ SERAMİK HEYKEL TASARIMINDA KULLANIMI
Plastik sanatlarda mimari temalı eserlerin üretim ve tasarım aşamasında matematik ve geometri önemli bir yer tutmaktadır. Şekillendirilen eserlerle ele alınmaya çalışılan güzellik kavramı, antik çağlardan beri filozoflar...
SİVİL TOPLUM VE SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI: TÜRKİYE’DE BİLGİ HİZMETLERİNE YÖNELİK OLUŞTURULMUŞ STK’LAR VE BU KURULUŞLARA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA
Sivil toplumun ve sivil toplum anlayışının temelini oluşturan Sivil Toplum Kuruluşları, özellikle 20. yüzyılın son çeyreğinde dünyada yaşanan siyasal, sosyal, teknolojik ve ekonomik değişimlerin sonucunda yerel, ulusal v...
BİRRÎ MEHMED DEDE’YE GÖRE MEVLEVÎLER
Mevlevîlik, Mevlânâ Celâleddin Rûmî’nin görüş ve tasavvufi düşünceleri üzerine kurulmuş bir tarikattır. Mevlânâ’nın temellerini attığı bu tarikatı oğlu Sultan Veled ve Hüsâmeddin Çelebi geliştirip sistemleştirmiştir. Sev...
Einige Überlegungen zu den Liebessymbolen in den Konyaner Volksliedern
Konya, vielmehr als eine konservativ bekannte Stadt im Mittelanatolien, weist eine unglaublich muntere Volksliedtradition auf, die aus verschiedenen Perspektiven untersucht werden will. Eine von diesen Perspektiven stell...
THE JUNCTION POINT OF ISLAM AND FEMINISM: SIS (SISTERS IN ISLAM), AN ISLAMIC FEMINIST ORGANIZATION
The purpose of this study is to put forth the studies and perspectives of SIS (Sisters in Islam), an Islamic Feminist organization in Malaysia. Within this context, the struggle of Muslim women to be individual and the p...