Typy zadań polonistycznych kształtujących twórcze myślenie uczniów w perspektywie psychodydaktycznej na przykładzie konkursów Złota Żabka i Złota Żaba
Journal Title: Ogrody Nauk i Sztuk - Year 2017, Vol 7, Issue 7
Abstract
Cel badań. Celem badania było wskazanie typów zadań polonistycznych, które mogą wspierać i rozwijać twórcze myślenie uczniów na drugim i trzecim etapie edukacyjnym. Metoda. Przedmiot badań stanowiły arkusze konkursów Złota Żabka (konkurs adresowany do uczniów szkoły podstawowej) i Złota Żaba (edycja przeznaczona dla gimnazjalistów) w dziedzinie języka polskiego. Przeanalizowane zostały zadania z konkursów przeprowadzonych od 1991 do 2016 roku. Podczas badania materiału zastosowano klasyfikację zadań pojawiających się w arkuszach i według nich określano typy zadań polonistycznych kształtujących twórcze postawy uczniów. W tym celu posłużono się ustaleniami Edwarda Nęcki, badacza psychologii twórczości, na temat procesów intelektualnych wchodzących w skład twórczego myślenia (dedukcja, indukcja, przekształcanie, metaforyzowanie, dokonywanie skojarzeń, abstrahowanie). Wyniki. Analiza materiału wykazała, że w arkuszach konkursów przedmiotowych Złota Żabka i Złota Żaba znajduje się wiele zadań, które kształtują i rozwijają twórcze myślenie. Autorzy konkursów proponują aktywności, które motywują do uruchomienia operacji intelektualnych związanych z twórczym myśleniem i dopuszczają myślenie dywergencyjne uczestników. Przyjmuje się zatem, że typologia zadań pojawiających się w konkursach Złota Żabka i Złota Żaba stanowi równocześnie typologię, choć niepełną, zadań kształtujących i rozwijających twórcze postawy uczniów. Wnioski. Twórcze myślenie jest dyspozycją naturalną dla każdego człowieka, ale nie każdy korzysta z niej w równym stopniu. Szczególną rolę w jego kształtowaniu odgrywa edukacja. Zaplanowane i przemyślane działania dydaktyczne mogą bowiem wspierać twórcze myślenie dorastających ludzi (m.in. zadania motywujące do uruchomienia procesów intelektualnych prowadzących do twórczego myślenia; dopuszczające myślenie dywergencyjne; zawierające polecenia, które wywołują pozytywne nastawienie do rozwiązania problemu).
Authors and Affiliations
Zuzanna Czechowska
Czy fenomenologia wystarczy? Pogranicza abstrakcjonizmu na przykładzie twórczości Marty Tomczyk
Niniejszy artykuł stanowi próbę krytycznego zmierzenia komplementarności fenomenologii (nie tylko w ujęciu lévinasowskim) i możliwości jej wykorzystania podczas odkrywania i badania wyjątkowych dzieł, którymi współczesną...
Obraz dziecka z niepełnosprawnością w literaturze dziecięcej i młodzieżowej
W artykule zostanie podjęta próba analizy sposobów kreacji postaci dziecka z niepełnosprawnością w tekstach polskich i obcych w literaturze XX i XXI w. Podstawą obserwacji będą wybrane dzieła literatury dziecięcej i młod...
Poznanie wartości w filozofii Henryka Elzenberga
Cel artykułu. Celem artykułu jest całościowa rekonstrukcja i prezentacja teorii poznania wartości według Henryka Elzenberga. Epistemologia wartości stanowi jedną z części aksjologii formalnej Elzenberga. Do zrealizowania...
Kraj potrójnej katastrofy – „Ganbare! Warsztaty umierania” Katarzyny Boni
W artykule przedstawione zostały informacje dotyczące japońskiej potrójnej katastrofy naturalnej z 2011 roku oraz elementy recenzyjne książki Katarzyny Boni „Ganbare! Warsztaty umierania”, która jest najnowszą publikacją...
Romantyczni szaleńcy z głowami w chmurach czy śmiałkowie uparcie dążący do celu? – analiza porównawcza marzeń dzieci z Biharamulo (Tanzania), Laare (Kenia) oraz Czaplinka (Polska)
Celem referatu jest przedstawienie marzeń uczniów wybranych szkół: w Biharamulo (Tanzania), Laare (Kenia) oraz Czaplinku (Polska). Analiza badań powstała w oparciu o wypowiedzi uczniów na temat wykonanych fotografii. Aut...