Udział duchowieństwa rzymskokatolickiego diecezji kieleckiej w kampaniach parlamentarnych Związku Ludowo-Narodowego z 1922 i 1928 roku
Journal Title: Świętokrzyskie Studia Archiwalno-Historyczne - Year 2017, Vol 0, Issue
Abstract
W pierwszym dziesięcioleciu Drugiej Rzeczypospolitej wybory parlamentarne były (nawet mimo pewnych – znanych historykom mankamentów) najlepszym jeszcze miernikiem poparcia społecznego dla istniejących na jej terytorium ugrupowań politycznych. Sprawdzianom wyborczym każdorazowo w tym czasie poddawała się też Narodowa Demokracja (ND) i oficjalnie reprezentujący ją na arenie politycznej, powołany do życia w maju 1919 r. Związek Ludowo-Narodowy (ZLN). Chociaż – przynajmniej do przewrotu majowego – endecja stanowiła w skali całego kraju poważną (w niektórych zaś rejonach nawet zdecydowanie najpoważniejszą) siłę polityczną, osiągnięcie sukcesu wyborczego wcale nie było dla niej zadaniem łatwym, szczególnie na terenach, które z racji swojej struktury społeczno-ekonomicznej znajdowały się w sferze wpływów ugrupowań chłopskich i robotniczych. Do tak trudnych dla endecji terenów należały też ziemie leżące w granicach diecezji kieleckiej, co potwierdziły dalekie od oczekiwań kierownictwa ruchu narodowodemokratycznego (co prawda niezorganizowanego jeszcze tak dobrze, jak w kolejnych latach i pozbawionego jednolitej, firmującej go partii politycznej, którą stał się ZLN) wyniki wyborów do Sejmu Ustawodawczego. Stąd też, zarówno w wyborach do Konstytuanty, jak i kolejnych, będących przedmiotem niniejszego artykułu wyborach parlamentarnych, szczególnie cenne dla narodowych demokratów było wsparcie prowadzonych tu kampanii wyborczych przez sympatyzujące, a często – nawet po maju 1926 r. – otwarcie z nimi współpracujące miejscowe duchowieństwo rzymskokatolickie. Artykuł jest kontynuacją wcześniejszych publikacji autora,dotyczących postawy duchowieństwa rzymskokatolickiego diecezji kieleckiej wobec ND i samego ZLN. Omówiono w nim udział tegoż duchowieństwa w narodowodemokratycznych kampaniach parlamentarnych z 1922 i 1928 r., w których trakcie w najdobitniejszy i najbardziej widoczny sposób dawało ono wyraz swych politycznych przekonań i oddawało endecji nieocenione wprost usługi, aktywnie uczestnicząc w akcji agitacyjnej na rzecz firmujących ją list wyborczych.
Authors and Affiliations
Tomasz Borowiec
Żywot człowieka niezbyt poczciwego, czyli wzloty i upadki felczera Seweryna Bednarskiego (1833– po 1864)
Artykuł przedstawia historię urodzonego w pierwszej połowie XIX w. Seweryna Bednarskiego, felczera, który łamał zasady uprawiania swojego zawodu. Odpowiedzialność nie była jego mocną stroną, a można by rzec – nie znał je...
Udział duchowieństwa rzymskokatolickiego diecezji kieleckiej w kampaniach parlamentarnych Związku Ludowo-Narodowego z 1922 i 1928 roku
W pierwszym dziesięcioleciu Drugiej Rzeczypospolitej wybory parlamentarne były (nawet mimo pewnych – znanych historykom mankamentów) najlepszym jeszcze miernikiem poparcia społecznego dla istniejących na jej terytorium u...
Działalność anarchistów z lat 1926–1932 w świetle zasobu Archiwum Państwowego w Kielcach
Anarchizm, będący jednym z odłamów skrajnej lewicy, był nurtem funkcjonującym w międzywojennej Polsce, w tym w województwie kieleckim. Nie cieszył się zbyt dużym poparciem społecznym w przeciwieństwie do m.in. Polskiej P...
Polska Partia Socjalistyczna i Związek Proletariatu Miast i Wsi w wiecach przedwyborczych do Sejmu w 1922 roku w województwie kieleckim
Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie walki wyborczej między Polską Partią Socjalistyczną a Komunistyczną Partią Robotniczą Polski (występowała w wyborach pod nazwą Związku Proletariatu Miast i Wsi – ZPMiW) w wojew...
Theodore R. Schellenberg. Model porządkowania i opracowania materiałów archiwalnych prowieniencji prywatnej
Gromadzenie przez archiwa państwowe materiałów proweniencji prywatnej, w szczególności spuścizn wybitnych osobistości, ma praktyczne implikacje dla metodyki archiwalnej. Szukając rozwiązania problemów, jakie przysparza p...