Udział duchowieństwa rzymskokatolickiego diecezji kieleckiej w kampaniach parlamentarnych Związku Ludowo-Narodowego z 1922 i 1928 roku
Journal Title: Świętokrzyskie Studia Archiwalno-Historyczne - Year 2017, Vol 0, Issue
Abstract
W pierwszym dziesięcioleciu Drugiej Rzeczypospolitej wybory parlamentarne były (nawet mimo pewnych – znanych historykom mankamentów) najlepszym jeszcze miernikiem poparcia społecznego dla istniejących na jej terytorium ugrupowań politycznych. Sprawdzianom wyborczym każdorazowo w tym czasie poddawała się też Narodowa Demokracja (ND) i oficjalnie reprezentujący ją na arenie politycznej, powołany do życia w maju 1919 r. Związek Ludowo-Narodowy (ZLN). Chociaż – przynajmniej do przewrotu majowego – endecja stanowiła w skali całego kraju poważną (w niektórych zaś rejonach nawet zdecydowanie najpoważniejszą) siłę polityczną, osiągnięcie sukcesu wyborczego wcale nie było dla niej zadaniem łatwym, szczególnie na terenach, które z racji swojej struktury społeczno-ekonomicznej znajdowały się w sferze wpływów ugrupowań chłopskich i robotniczych. Do tak trudnych dla endecji terenów należały też ziemie leżące w granicach diecezji kieleckiej, co potwierdziły dalekie od oczekiwań kierownictwa ruchu narodowodemokratycznego (co prawda niezorganizowanego jeszcze tak dobrze, jak w kolejnych latach i pozbawionego jednolitej, firmującej go partii politycznej, którą stał się ZLN) wyniki wyborów do Sejmu Ustawodawczego. Stąd też, zarówno w wyborach do Konstytuanty, jak i kolejnych, będących przedmiotem niniejszego artykułu wyborach parlamentarnych, szczególnie cenne dla narodowych demokratów było wsparcie prowadzonych tu kampanii wyborczych przez sympatyzujące, a często – nawet po maju 1926 r. – otwarcie z nimi współpracujące miejscowe duchowieństwo rzymskokatolickie. Artykuł jest kontynuacją wcześniejszych publikacji autora,dotyczących postawy duchowieństwa rzymskokatolickiego diecezji kieleckiej wobec ND i samego ZLN. Omówiono w nim udział tegoż duchowieństwa w narodowodemokratycznych kampaniach parlamentarnych z 1922 i 1928 r., w których trakcie w najdobitniejszy i najbardziej widoczny sposób dawało ono wyraz swych politycznych przekonań i oddawało endecji nieocenione wprost usługi, aktywnie uczestnicząc w akcji agitacyjnej na rzecz firmujących ją list wyborczych.
Authors and Affiliations
Tomasz Borowiec
Udział duchowieństwa rzymskokatolickiego diecezji kieleckiej w kampaniach parlamentarnych Związku Ludowo-Narodowego z 1922 i 1928 roku
W pierwszym dziesięcioleciu Drugiej Rzeczypospolitej wybory parlamentarne były (nawet mimo pewnych – znanych historykom mankamentów) najlepszym jeszcze miernikiem poparcia społecznego dla istniejących na jej terytorium u...
Droga na zesłanie polskich kobiet w XIX wieku na wybranych przykładach
Celem artykułu jest przedstawienie drogi na zesłanie polskich kobiet w XIX w. na wybranych przykładach. Artykuł skupia się na takich zagadnieniach jak: przygotowania kobiet do podróży, warunki transportu, kontakty z rosy...
Theodore R. Schellenberg. Model porządkowania i opracowania materiałów archiwalnych prowieniencji prywatnej
Gromadzenie przez archiwa państwowe materiałów proweniencji prywatnej, w szczególności spuścizn wybitnych osobistości, ma praktyczne implikacje dla metodyki archiwalnej. Szukając rozwiązania problemów, jakie przysparza p...
Polska Partia Socjalistyczna i Związek Proletariatu Miast i Wsi w wiecach przedwyborczych do Sejmu w 1922 roku w województwie kieleckim
Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie walki wyborczej między Polską Partią Socjalistyczną a Komunistyczną Partią Robotniczą Polski (występowała w wyborach pod nazwą Związku Proletariatu Miast i Wsi – ZPMiW) w wojew...
Prawda w trybach propagandy. Okupacyjne losy regionu świętokrzyskiego w publicystyce „Biuletynu Informacyjnego” Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej (1940–1945)
„Biuletyn Informacyjny”, wydawany w latach 1940–1945 przez Komendę Główną Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej, uznawany jest za jedno z najważniejszych i zarazem najbardziej opiniotwórczych polskich pism konspiracyjn...