Udział Oskara Haleckiego w obchodach 250 rocznicy odsieczy wiedeńskiej w 1933 roku
Journal Title: Przegląd Nauk Historycznych - Year 2018, Vol 0, Issue 1
Abstract
Oskar Halecki, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, znakomity znawca dziejów powszechnych i Polski, włączył się do obchodów 250 rocznicy odsieczy wiedeńskiej jako katolicki intelektualista. W opublikowanych z tej okazji artykułach profesor podkreślał znaczenie udziału Polski w zwycięskiej nad Turkami bitwie pod Wiedniem 12 września 1683 r., która ocaliła chrześcijańską Europę i zachodnią cywilizację. Wskazywał, że Polska pod wodzą Jana III Sobieskiego wystąpiła po raz kolejny w dziejowej roli „przedmurza” chrześcijaństwa, którą odgrywała od XIV w. Pogląd ten przedstawił również w wygłoszonym po niemiecku referacie Oswobodzenie Wiednia i jego znaczenie dla Austrii, Polski i Europy podczas uroczystej akademii z okazji polskich obchodów rocznicy wiedeńskiej w stolicy Austrii 13 września 1933 r. Punkt widzenia Haleckiego o Polsce świadomej dziejowego posłannictwa obrońcy chrześcijaństwa był zgodny z oficjalnym stanowiskiem Kościoła, wyrażonym przez prymasa Augusta Hlonda w oficjalnych pismach i wystąpieniach z okazji obchodów 250 rocznicy zwycięstwa pod Wiedniem. W artykule zatytułowanym W rocznicę odsieczy Wiednia, otwierającym okolicznościowy numer redagowanego przez profesora „Miesięcznika Heraldycznego”, Halecki porównywał historyczne znaczenie bitwy pod Wiedniem z bitwą pod Grunwaldem. Uważał, że w tysiącletnich dziejach Polski te dwa zwycięstwa można by zestawiać jedynie z bitwą pod Warszawą z 1920 r. Wiedeń, tak samo jak Grunwald, był „czynem przewidującej myśli politycznej”. W jednym i drugim przypadku „słusznej broniono sprawy” oraz prawa narodów do samodzielnego bytu wbrew „zakusom obcych najeźdźców”. Halecki odrzucał występujący w publicystyce pogląd, że udział Rzeczypospolitej w odsieczy Wiednia i ocalenie Austrii było politycznym błędem, ponieważ w następnym stuleciu wzięła udział w rozbiorach Rzeczypospolitej. Pogląd taki uważał za anachroniczny, pragnący wytłumaczyć wydarzenia 1683 r. nie w świetle sytuacji ówczesnej, wytworzonej przez poprzednie wieki, lecz za pomocą wydarzeń wiele późniejszych, niepozostających z odsieczą Wiednia w żadnym związku przyczynowym.
Authors and Affiliations
Andrzej M. Brzeziński
Keywords
Related Articles
- EP ID EP491195
- DOI 10.18778/1644-857X.17.01.02
- Views 45
- Downloads 0
An account of the 70th birthday jubilee of Professor Andrzej Maciej Brzeziński, Łódź, June 11, 2018
On June 11, 2018 Alfred Biedermann’s Palace in Łódź hosted the 70th birthday jubilee of Professor Andrzej Maciej Brzeziński PhD accompanied by handing in the Jubilarian a collective work entitled Politycy, dyplomaci i żo...
O biografii Leonarda Marcina Świeykowskiego (Rec.: D. Rolnik, Leonarda Marcina Świeykowskiego [1721–1793] ostatniego wojewody podolskiego życie codzienne i polityczne oraz myśli o Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016, ss. 756)
Tekst jest recenzją książki Dariusza Rolnika pt. Leonarda Marcina Świeykowskiego (1721–1793) ostatniego wojewody podolskiego życie codzienne i polityczne oraz myśli o Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego,...
Elisabeth Báthory – a true story
Almost everyone has heard the legend of cruel Elisabeth Báthory who bathed in the blood of young virgins to preserve eternal youth. The countess is also known as one of the bloodiest women in Europe. She is registered on...
Angielski handel zewnętrzny (i kolonialny) w dobie wojny o imperium (1740–1765)
Artykuł prezentuje rozwój angielskiego handlu zewnętrznego (i kolonialnego) w okresie dwóch kontynentalnych konfliktów zbrojnych, toczonych także na morzach i w koloniach, w które zaangażowana była Wielka Brytania w lata...
A few remarks on the history of the Zborowski family in the 16th century with reference to the book by Ewa Dubas-Urwanowicz
The author of the review article makes a polemic with the author of a book devoted to the history of the Zborowski family of the Jastrzębiec coat of arms in the 16th century. Attention was drawn to the fact that the subj...