Üniversite Özerkliği: Mali, Akademik ve Yönetsel Açıdan Yaklaşım
Journal Title: Yükseköğretim ve Bilim Dergisi - Year 2013, Vol 3, Issue 2
Abstract
Özerklik kavramı, genellikle kurumsal düzeyde ele alınan bir kavramdır. Kelime anlamı olarak özerklik “bir topluluğun, bir kuruluşun ayrı bir yasaya bağlı olarak kendini yönetme hakkı”dır. Özerklik, akademik dünyada çok fazla tartışılan ve konuşulan, üzerinde tam bir uzlaşmanın sağlanamadığı ve herkesin kendisine göre yorumladığı bir kavram olmuştur. Üniversitelerin üstlendikleri görevleri en iyi bir biçimde yerine getirebilmeleri için mutlaka özerk bir yapıya sahip olmaları gerekmektedir. Üniversite özerkliği, mali, akademik ve yönetsel olmak üzere üç özerkliğin bir arada olması ve bu bir aradalığın uyumlu bir şekilde sürdürülmesine bağlıdır. Günümüzde tamamen özerk üniversite yoktur; özerkliğin derecesi (bağıl özerklik) vardır. Mali özerklik, bir kamu tüzel kişisinin kendi kaynaklarından serbestçe yararlanarak kendi harcamalarını yönetmesi durumudur. Mali özerklik üç boyutludur: kendi bütçesini hazırlama, kendi mali kaynaklarını oluşturma ve kendi mali kaynaklarını kullanma. Dünyanın herhangi bir ülkesinde tam anlamıyla “mali özerkliğe” sahip üniversite bulunmamaktadır. Çünkü üniversiteler yaşamları için gerekli olan parayı kendileri karşılayamamaktadır. “Akademik özerklik”, üniversitede akademik ünvana sahip tüm insanların baskı ve yönlendirme olmaksızın özgürce eğitim ve araştırma yapmaları anlamına gelmektedir. Anayasamıza göre akademik özerkliğin sınırı ulusal savunma, güvenlik ve kamu düzenidir. Dokuzuncu Kalkınma Planı “Yüksek Öğretim İhtisas Komisyonu Raporu” na göre üniversitelerimizde tam anlamıyla bir akademik özerklik gerçekleştirilememiştir. Üniversitelerin yönetsel özerkliği denince, bu kurumların kendi üyelerinin demokratik usulle oluşturdukları organlar eliyle yönetilmesi ve denetlenmesi anlaşılmaktadır. Dokuzuncu Kalkınma Planı “Yüksek Öğretim İhtisas Komisyonu Raporu” na göre yükseköğretim politikalarının “hükümet politikaları” ile yönlendirilmeye çalışılması önemli bir zafiyet olarak karşımıza çıkmaktadır.
Authors and Affiliations
Ali ERDEM
Keywords
Related Articles
- EP ID EP151663
- DOI 10.5961/jhes.2013.064
- Views 112
- Downloads 0
Determining the Quality of Life of Students in Higher Education
Quality of life is affected by people’s cultures, situations, expectations, goals, standards, and value systems. This study aims to determine the quality of life of students in terms of their relations with academicians,...
An Examination of the Opinions of the University Students About Feminism and Gender Roles
Gender discrimination adversely affected women in all areas of social life, especially in the fields of education, work, marriage and family life. Feminism has emerged to draw attention to the these impacts of gender dis...
The Role of Mythical Form of Thinking Embedded into Earlier and Recent Computer Games in Teaching Religious and Ethical Values
In the world of eastern thought, narration of exemplary events is common through methods of mythical expression such as fairy tales, stories, myths etc. In these discourses, it is aimed at giving moral advice and thus ed...
A Matter of Controversy: Teaching New L2 Words in Semantic Sets or Unrelated Sets
The relevant literature reveals no consensus on whether new vocabulary items should be presented in semantic or semantically-unrelated sets in L2 classrooms. Actually, there is an excessive amount of research evidence on...
Öğretim Üyesinin Otoritesine İlişkin Öğrenci Görüşlerinin Otorite ve Otoriteryanizm İkileminde Çözümlenmesi
Otorite, öğrenme-öğretme süreçlerinin temel bir parçasıdır. Eğitim çalışmalarında pedagojik otorite ve gücün otoriter kullanımı arasında genellikle bir ayrım yapılmaktadır. Bu ayrım, otoritenin olumlu ve olumsuz yönleri...