Üniversite Özerkliği: Mali, Akademik ve Yönetsel Açıdan Yaklaşım
Journal Title: Yükseköğretim ve Bilim Dergisi - Year 2013, Vol 3, Issue 2
Abstract
Özerklik kavramı, genellikle kurumsal düzeyde ele alınan bir kavramdır. Kelime anlamı olarak özerklik “bir topluluğun, bir kuruluşun ayrı bir yasaya bağlı olarak kendini yönetme hakkı”dır. Özerklik, akademik dünyada çok fazla tartışılan ve konuşulan, üzerinde tam bir uzlaşmanın sağlanamadığı ve herkesin kendisine göre yorumladığı bir kavram olmuştur. Üniversitelerin üstlendikleri görevleri en iyi bir biçimde yerine getirebilmeleri için mutlaka özerk bir yapıya sahip olmaları gerekmektedir. Üniversite özerkliği, mali, akademik ve yönetsel olmak üzere üç özerkliğin bir arada olması ve bu bir aradalığın uyumlu bir şekilde sürdürülmesine bağlıdır. Günümüzde tamamen özerk üniversite yoktur; özerkliğin derecesi (bağıl özerklik) vardır. Mali özerklik, bir kamu tüzel kişisinin kendi kaynaklarından serbestçe yararlanarak kendi harcamalarını yönetmesi durumudur. Mali özerklik üç boyutludur: kendi bütçesini hazırlama, kendi mali kaynaklarını oluşturma ve kendi mali kaynaklarını kullanma. Dünyanın herhangi bir ülkesinde tam anlamıyla “mali özerkliğe” sahip üniversite bulunmamaktadır. Çünkü üniversiteler yaşamları için gerekli olan parayı kendileri karşılayamamaktadır. “Akademik özerklik”, üniversitede akademik ünvana sahip tüm insanların baskı ve yönlendirme olmaksızın özgürce eğitim ve araştırma yapmaları anlamına gelmektedir. Anayasamıza göre akademik özerkliğin sınırı ulusal savunma, güvenlik ve kamu düzenidir. Dokuzuncu Kalkınma Planı “Yüksek Öğretim İhtisas Komisyonu Raporu” na göre üniversitelerimizde tam anlamıyla bir akademik özerklik gerçekleştirilememiştir. Üniversitelerin yönetsel özerkliği denince, bu kurumların kendi üyelerinin demokratik usulle oluşturdukları organlar eliyle yönetilmesi ve denetlenmesi anlaşılmaktadır. Dokuzuncu Kalkınma Planı “Yüksek Öğretim İhtisas Komisyonu Raporu” na göre yükseköğretim politikalarının “hükümet politikaları” ile yönlendirilmeye çalışılması önemli bir zafiyet olarak karşımıza çıkmaktadır.
Authors and Affiliations
Ali ERDEM
Keywords
Related Articles
- EP ID EP151663
- DOI 10.5961/jhes.2013.064
- Views 107
- Downloads 0
A Review of Dissertations in the Field of Higher Education Management in Turkey
The purpose of this study is to review the theme, method and data analysis techniques of dissertations in the field of higher education management between the years 2006-2016. The study was designed as a qualitative case...
Analysis of Anxiety Levels of Nursing Students While Preparing Their Thesis
This research was carried out as a descriptive study in order to determine the anxiety levels of third and last year students of Ege University School of Nursing while preparing their thesis and the factors affecting thi...
Yükseköğretimde Akademik Özgürlük
Bu çalışmada akademik özgürlük kavramı tartışılmış, akademik özgürlüğün, bilim insanları, yükseköğretim kurumları ve toplum açısından önemi üzerinde durulmuş ve Türk yükseköğretim sistemi için bazı öneriler sunulmuştur....
How Ready Are Dental Faculties for Accreditation in Turkey?
Association of Dental Education in Europe is an educational association in Europe that strives for excellence in Dental Education. The association undertakes visitations to dental schools both within and outside Europe a...
The Problems that Students Participating in Erasmus Programme Encountered and Their Solutions: A Phenomenological Study
In this study, the problems experienced by the students who have passed a certain period of undergraduate study abroad within Erasmus Exchange Program and the solutions for these problems have been examined. This qualita...