Wstęp do weryfikacji danych z książki "Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim w latach 1939-1947"
Journal Title: Pamięć i Sprawiedliwość; Pamięć i Sprawiedliwość. Pismo naukowe poświęcone historii najnowszej - Year 2016, Vol 27, Issue 1
Abstract
Prezentowany artykuł poddaje analizie dane statystyczne dotyczące liczby osób zabitych w wyniku działań różnych formacji ukraińskich w okresie II wojny światowej i tuż po niej na obszarze pięciu przedwojennych powiatów województwa lwowskiego, przedstawione w książce Sz. Siekierka, H. Komański, K. Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim w latach 1939–1947, wydanej w 2006 r. Potrzeba weryfikacji tych danych wyniknęła m.in. z ich społecznego rezonansu, a jednocześnie dość obojętnego przyjęcia pracy w środowisku zawodowych historyków. Zastosowana procedura weryfikacyjna (zestawienia pomocnicze, analiza sąsiadujących miejscowości, sporadyczne odwoływanie się do źródeł i literatury przedmiotu) ma charakter prowizoryczny. Już jednak na tej podstawie można było określić (w odniesieniu do poddanych badaniu 5 powiatów) zakres błędu popełnionego przez Autorów analizowanej publikacji, jak też określić ich niektóre przyczyny. W zakresie ilościowym jako obarczone błędami uznano ok 12–15 proc. danych. Błędy te polegały m.in. na przypisywaniu tych samych ofiar do kilku miejscowości, najczęściej sąsiadujących ze sobą, przypisywaniu tych samych ofiar do kilku miejscowości, w różnych powiatach; w co najmniej dwóch przypadkach obejmujących ogółem ok. 70 osób – przypisaniu ofiar do dwóch miejscowości w różnych województwach (lwowskim i wołyńskim), prostych błędach arytmetycznych, dublowaniu danych w ramach jednej miejscowości (np. Średnia Wieś), wielokrotnym, chaotycznym wymienianiu tych samych ofiar wśród żołnierzy, niewłaściwej identyfikacji miejscowości (Walawa i Malawa). Z drugiej strony całościowy bilans ofiar wśród obywateli polskich różnych narodowości na terenie przeanalizowanych powiatów z pewnością był znacznie wyższy od liczby przedstawionej przez Siekierkę et al. co jest konsekwencją przyjętej przez nich błędnej metody, którą można określić, jako „liczenie swoich ofiar”. Pomijając najbardziej oczywiste względy ludzkie, należałoby wskazać na niezrozumiałą i trudną do zaakceptowania praktykę bezwzględnego etnizowania ofiar wywodzących się z terenów etnicznie mieszanych, będących przy tym obywatelami tego samego kraju. Podobnie nie można przyjąć esencjalistycznej koncepcji genezy i przebiegu wydarzeń. Jako wniosek z analizy sformułowano pogląd, że istnieje konieczność prowadzenia dalszych badań całokształtu dziejów polsko-ukraińskich z okresu 1939–1948, w tym stworzenia Państwowego Rejestru Ofiar. W przekonaniu autora analizy tego zadania powinien podjąć się zespół badaczy powołany w ramach istniejących instytucji państwowych. Najbardziej predystynowany do tego wydaje się Instytut Pamięci Narodowej.
Authors and Affiliations
Jarosław Syrnyk
„6 tys. [Żydów] co dzień” – „oczywiście na stracenie”. Opowieść o pierwszej depeszy Polskiego Państwa Podziemnego na temat Wielkiej Akcji w getcie warszawskim
On 22nd July 1942, Germans initiated the Grossaktion, i.e. the destruction of the Warsaw Ghetto. The first known piece of information from the Polish Underground State addressed to the Polish Government-in-exile in Londo...
Prasa szwajcarska o Polakach w dobie I wojny światowej
Among the many subjects discussed in the Swiss press during World War I, one of the most interesting was that of foreigners. It was usually analysed in terms of the impact of their presence on Swiss domestic, foreign or...
Między realizmem a nostalgią. Myśl polityczna emigracyjnych środowisk kresowych (1939–1991)
The subject of the article is the political thought of the circles from the Eastern Borderland that functioned among the Polish wartime exiles and then the post-War pro-independence emigrants. In the introduction, the au...
Wpływ NSZZ "Solidarność" na funkcjonowanie PZPR w województwie bydgoskim (zarys problemu)
Do sierpnia 1980 r. niepodważalną władzę w Polsce sprawowała PZPR. Powstanie związku zawodowego „Solidarność” dokonało wyłomu w dotychczasowym monopolu tej partii na władzę i pokazało, że jest wobec niej alternatywa. Syt...
Polityka administracyjna resortu spraw wewnętrznych Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie spraw wojskowych w latach 1926–1939
Politykę administracyjną resortu spraw wewnętrznych w zakresie spraw wojskowych w latach 1926–1939 realizowali ministrowie spraw wewnętrznych i wybrane komórki organizacyjne Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (Samodzielny W...