Wybrane problemy monitoringu i oceny stanu torfowisk oraz ich usług ekosystemowych
Journal Title: Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej - Year 2017, Vol 2, Issue 51
Abstract
Nieodłącznym komponentem badań i ochrony torfowisk jest ich monitoring i próby oceny ich stanu; ważne jest jednak, by zadania te były realizowane ze świadomością licznych i znaczących ograniczeń i uwarunkowań metodycznych. Kluczowym dla torfowiska czynnikiem są warunki wodne, ich charakterystyka jest jednak znacznie bardziej złożona, niż mogłoby się to na pozór wydawać. Powierzchnia torfowiska niekoniecznie jest płaska, a jej rzędne niekoniecznie są stałe; głębokość wody w torfie jest w przestrzeni torfowiska zwykle zróżnicowana, może też zależeć od sposobu jej pomiaru; reżim wodny torfowiska zmienia się w krótkich cyklach reakcji na dopływ wody, w cyklu rocznym i w długich cyklach reakcji na lata mokre i suche; może reagować na zmiany bilansu wody z dużą bezwładnością. Zmiany uwodnienia niekoniecznie wyrażają się głębokością lustra wody; mogą wyrażać się np. zmianą długości okresów depresji uwodnienia. Roślinność torfowiska łatwiejsza jest do udokumentowania, ale i jej monitorowanie kryje pułapki. Ze względu na częstą mozaikowość roślinności, jej opis jest bardzo wrażliwy na dokładny wybór miejsca, w którym jest dokonywany. Gatunki o dobrych walorach wskaźnikowych są często trudno zauważalne i rozpoznawalne. Często obecnie stosowane do monitoringu torfowiskowych siedlisk przyrodniczych oraz do oceny ich stanu ochrony tzw. metodyki GIOŚ nadają się do szacowania stanu ochrony krajowych zasobów tych siedlisk, ale bez pewnych modyfikacji nie są wystarczające do monitorowania stanu konkretnego torfowiska lub stanu siedlisk w konkretnym obszarze Natura 2000. Zaproponowane w tych metodach wartości progowe klas stanu ochrony są pewną przeciętną, ale do wielu torfowisk nie pasują; nie powinny być automatycznie przekładane na cele ochrony konkretnych obiektów. Jeszcze bardziej złożone jest zagadnienie monitorowania usług ekosystemowych dostarczanych przez torfowiska, np. retencji wody czy udziału torfowiska w bilansie gazów cieplarnianych. Mimo rozmaitych prób, w zasadzie nie dysponujemy wciąż metodami, których założenia byłyby w pełni wiarygodne, a próby wyceny takich usług z rozsądną dokładnością są zwykle znacznie droższe, niż szacowana wartość tych usług.
Authors and Affiliations
Paweł Pawlaczyk, Jolanta Kujawa-Pawlaczyk
Keywords
Related Articles
- EP ID EP334559
- DOI -
- Views 44
- Downloads 0
Wpływ zabiegów ochrony czynnej na liczebnośći rozmieszczenie lelka Caprimulgus europaeus na wrzosowisku w Kampinoskim Parku Narodowym
Lelek Caprimulgus europaeus, jest gatunkiem leśnym, borowym, preferującym niewielkie luki, śródleśne polany, zręby, pożarzyska, wrzosowiska, piaszczyste skraje borów, zarastające wydmy i pastwiska. To obszary podlegające...
Co kształtuje podejście społeczeństw do łowiectwa?
W Polsce obserwujemy niską akceptację społeczną dla działań myśliwych. W wielu krajach cywilizacji zachodniej myśliwi są akceptowani, a ich działania nie spotykają się ze sprzeciwem społecznym. Na podstawie artykułów nau...
Ekologiczne uwarunkowania zasiedlenia pniaków przez chrząszcze kambio- i ksylofagiczne w drzewostanach sosnowych po szkodach abiotycznych w 2014 roku w Nadleśnictwie Zwierzyniec
Badania miały na celu określenie wpływu wybranych cech środowiska na skład gatunkowy oraz niektóre cechy osobnicze owadów kambio- i ksylofagicznych zasiedlających pniaki sosnowe na terenie Nadleśnictwa Zwierzyniec. Prace...
Lata wskaźnikowe świerka pospolitego z Puszczy Augustowskiej
W badaniach analizowano wpływ zmian warunków wilgotnościowych na przyrosty radialne świerka w Puszczy Augustowskiej. Zbadano występowanie lat wskaźnikowych świerka w powiązaniu z warunkami termiczno-pluwialnymi na siedli...
Współczesne kierunki ochrony fitocenoz leśnych
Fitocenozy leśne od samego początku historii ochrony przyrody uważane były za kluczową część ekosystemów w sieci obszarów chronionych. Wynika to z faktu, że są one końcowym etapem sukcesji roślinności lądowej i tym samym...