WYDZIAŁ MUZEÓW I POMNIKÓW MARTYROLOGII POLSKIEJ W LATACH 1945–1954 ORAZ KONTYNUACJA JEGO ZADAŃ DO CZASÓW WSPÓŁCZESNYCH
Journal Title: Muzealnictwo - Year 2019, Vol 60, Issue
Abstract
Wydział Muzeów i Pomników Martyrologii Polskiej rozpoczął działalność w kwietniu 1945 r. jako komórka organizacyjna Naczelnej Dyrekcji Muzeów i Ochrony Zabytków działającej w strukturach Ministerstwa Kultury i Sztuki. Jego celem nadrzędnym było udokumentowanie i plastyczne upamiętnienie miejsc związanych z męczeństwem Polaków pod okupacją niemiecką w latach 1939–1945, poprzez organizowanie muzeów i wznoszenie pomników w miejscach kaźni na terenie całego kraju. Powołanie tego typu instytucji było odpowiedzią władz na powstały – po tragicznych doświadczeniach wojny – spontaniczny ruch społeczny, który dążył do uczczenia pamięci wszystkich poległych w walce lub zamordowanych w hitlerowskich obozach zagłady. Społeczne inicjatywy zachęciły rządzących do koordynacji tych działań, ustalenia priorytetów oraz selekcji różnorodnych form komemoracji. Te, a także wiele innych zadań miał realizować Wydział Muzeów i Pomników Martyrologii Polskiej. Niniejszy artykuł jest próbą scharakteryzowania działalności Wydziału, jego struktury organizacyjnej, a także szczegółowych celów i zadań, jakie realizował w czasie 9 lat funkcjonowania – od powołania w 1945 r. do likwidacji w roku 1954. Działania związane z upamiętnieniem miejsc martyrologii przeprowadzane przez Wydział można podzielić na: prace nad organizacją i powołaniem muzeów na terenach obozów, więzień i w urzędach śledczych gestapo (np. muzea w Oświęcimiu, Majdanku, przy Alei Szucha 25 w Warszawie) oraz prace związane ze wznoszeniem pomników ofiar zbrodni hitlerowskich. Tekst uzupełniony został omówieniem sposobów kontynuowania idei zapoczątkowanej przez Wydział po 1954 r. aż po współczesność. Artykuł w dużej mierze oparty został na zachowanej w Archiwum Akt Nowych dokumentacji związanej z działalnością Wydziału i stanowi wstępny zarys oraz zachętę do dalszych badań nad jego historią.<br/><br/>
Authors and Affiliations
Piotr Kułak
Keywords
Related Articles
- EP ID EP599693
- DOI 10.5604/01.3001.0013.2421
- Views 59
- Downloads 0
The Fiftieth Issue of “MUZEALNICTWO” More than Half a Century of Cooperation with Museum Professionals
THE UPHAGEN HOUSE IN GDAŃSK – MUSEUM OF MIDDLE-CLASS INTERIORS. TOWARDS AN ANCIENT TRADITION
It has been eighteen years since the Uphagen House in the centre of historical Gdańsk was re-opened after five years of restoration. The museum of that name refers to Johann Uphagen (1731–1802), the property’s former own...
PROFUZJA WYSTAW CZASOWYCH WYBRANE ASPEKTY ZJAWISKA NA PRZYKŁADZIE MUZEÓW NIEMIECKICH1
THE UNIVERSITY MUSEUM IN TORUŃ. A DECADE OF EXPERIENCE 2005–2015
The first decade of activity by the University Museum in Toruń, which has been open since 2005, is already complete. Located in an old building of the Reichsbank from 1906 (later the National Bank of Poland), it offers g...
WOJCIECH ANTONI JANUSZ GLUZIŃSKI (1922–2017)
W dniu 26 marca 2017 r. zmarł dr Wojciech A.J. Gluziński, filozof i wybitny polski teoretyk muzeologii. Urodził się 31 marca 1922 r. w rodzinie inteligenckiej we Lwowie. Studia filozoficzne rozpoczął w 1945 r. r na Uniwe...