Zakładanie rodziny w krajach czeskich w pierwszej połowie XIX wieku
Journal Title: Wychowanie w Rodzinie - Year 2016, Vol 0, Issue 2
Abstract
W omawianym okresie w krajach czeskich rodzina składała się zwykle z 5–7 osób. Tworzyli ją ojciec, matka i dzieci. Założenie rodziny było uwarunkowane zgodą przedstawiciela władzy zwierzchniej (na wsi) i magistratu (w miastach). Również po zniesieniu pańszczyzny w monarchii habsburskiej (1781 r.) w parafiach katolickich wymagano od urzędów zwierzchnich tzw. potwierdzenia o niekaralności, natomiast u osób poniżej 24. roku życia (wiek umownej dorosłości) do zawarcia małżeństwa konieczna była także zgoda opiekunów prawnych (rodziców). Partnera wybierali rodzice, kierując się głównie posiadanym przez niego majątkiem i zajmowaną pozycją społeczną. Ślub zawierały zwykle osoby pochodzące nie tylko z tej samej warstwy społecznej, ale też z tej samej miejscowości lub bliskiej okolicy. Prawo nie regulowało dolnej granicy wieku, koniecznej do zawarcia małżeństwa, jednak kawaler liczący mniej niż 20 lat należał do rzadkości, natomiast panien poniżej 20. roku życia było około 1/5. Rodzina stanowiła małą grupę społeczną tworzoną jednostkami połączonymi więzami małżeństwa, pokrewieństwa lub adopcji. Była rozumiana jako instytucja najwyższej wartości. Jej nienaruszalność gwarantowało wiele przepisów oraz tradycja. W pierwszej połowie XIX wieku kobiety wychodziły za mąż najczęściej w wieku 20–25 lat, a mężczyźni w wieku 25–30 lat. W miastach mężczyźni żenili się mając nawet około 50 lat lub więcej. W rodzinach mieszczańskich podnosił się także wiek narzeczonych, podobnie jako okres trwania narzeczeństwa. Dotyczyło to zwłaszcza urzędników; w ich przypadku założenie rodziny było uzależnione od osiągnięcia określonej pozycji. Ponadto, zgodnie z dekretem cesarskim z 1800 roku, każdy urzędnik państwowy lub miejski musiał posiadać zgodę swojego przełożonego, o ile jego pensja nie osiągnęła pewnego pułapu finansowego. W przypadku żandarmerii, żołnierzy, straży finansowej i nauczycieli pozwolenie na ślub było związane ze zdobyciem pewnej pozycji służbowej. Na Morawach, w porównaniu z Czechami, wcześniej zawierano związki małżeńskie. Około 1/10 ludności w krajach czeskich była stanu wolnego. Biorąc pod uwagę kobiety chodziło o służące, córki mniej zamożnych rzemieślników, urzędników lub panny pochodzące z zubożałych rodzin szlacheckich, które nie posiadały wystarczająco wysokiego posagu. W pierwszej połowie XIX wieku, przede wszystkim w miastach, zwiększała się liczba tzw. ślubów odroczonych. Mamy tu na myśli związki małżeńskie zawierane dopiero wówczas, kiedy para partnerów miała już kilka nieślubnych dzieci; było to szczególnie widoczne w obszarach przygranicznych zamieszkałych przez ludność niemiecką.
Authors and Affiliations
František ČAPKA, Jaroslav VACULÍK
Keywords
Related Articles
- EP ID EP193971
- DOI 10.23734/wwr20162.307.316
- Views 125
- Downloads 0
Dziecko zdolne w pieczy zastępczej (na przykładzie powiatu bialskiego)
Cel: Rozpoznanie sytuacji dzieci zdolnych/utalentowanych w pieczy zastępczej oraz czynników, które mogą mieć wpływ na rozwój zdolności/talentów. Metody: Sondaż diagnostyczny i studium indywidualnych przypadków, z wykorzy...
Główne kierunki pomocy łódzkim rodzinom w latach pierwszej wojny światowej w świetle doniesień dziennika „Godzina Polski”
okresie pierwszej wojny światowej, w okupowanej przez Niemców Łodzi, sytuacja życiowa mieszkańców uległa rozpaczliwemu pogorszeniu. Grabież majątku przemysłowego – maszyn, rezerw surowców, gotowych wyrobów – spowodowały...
Samotne rodzicielstwo oczami matek
Cel: Artykuł poświęcony jest analizie opinii matek dotyczących samotnego rodzicielstwa. Istotnym celem badań była próba znalezienia odpowiedzi na pytanie o to, jak samotne matki postrzegają swoje rodzicielstwo. Jak oceni...
Rodzicielstwo na rozdrożu? O ojcostwie i macierzyństwie w ponowoczesnym świecie
Zima demograficzna stanowi poważne wyzwanie dla współczesnych społeczeństw, wykraczając poza granice rozwiniętych krajów europejskich. Podjęcie decyzji o posiadaniu potomstwa to nie lada wyzwanie. Jednocześnie pojawienie...
Poczucie sensu życia matek samotnie wychowujących dzieci
W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących poczucia sensu życia matek samotnie wychowujących dzieci. Pytania o sens własnej egzystencji pojawiają się z różną intensywnością w świadomości każdego człowieka. Ponadto...