ЎЗБЕК ТИЛИДА ҚОН - ҚАРИНДОШЛИК ТЕРМИНЛАРИНИНГ ПАЙДО БЎЛИШ ДАВРИГА КЎРА ТИПОЛОГИЯСИ
Journal Title: ULUSLARARASI TÜRK LEHÇE ARAŞTIRMALARI DERGİSİ - Year 2018, Vol 2, Issue 1
Abstract
Маълумки, тилнинг луғавий қатлами фонетика ва морфологияга нисбатан тез ўзгарувчан бўлиб, асрлар оша даврга хос бўлган ўзгаришларни ўзида ёрқин акс эттириб боради. Қон-қариндошлик терминлари инсоният тарихининг энг қадимги давридан ибтидоий жамият тузумига мансуб бўлиб, ҳали мулкчилик тизими амалга ошмаган даврда пайдо бўла бошлаган.Ўзбек тили ҳам бундан мустасно эмас. Ўзбек тилидаги қон қариндошлик терминларининг яратилган давридан то шу кунга қадар тарихий тараққиётини қуйидагича гуруҳлар ажратиш мумкин: а) тарихий терминлар-ўзбек тилида тарихда кенг қўлланиб, ҳозирда умуман ишлатилмайдиган қон-қариндошлик терминлари; б) қадимий терминлар-ўзбек тил учун асос бўлган қадимдан мавжуд бўлиб ҳозирда ҳам қўланувчи қон-қариндошлик терминлари; янги терминлар-тилнинг синхроник нормалари шаклланиши даврида пайдо бўлган қон - қариндошлик терминлари. Мақолада ушбу гуруҳлар алоҳида таҳлил қилинган.
Authors and Affiliations
Nafisa JALİLOVA
ÜMUMTÜRK ƏDƏBİYYATINDA “DASTAN” ANLAYIŞI
Dastançılıq xalqın bir neçə əsrlik milli-məişət həyatını gözəllik və əlvanlığı, təzad və ziddiyyətləri ilə özündə əks etdirən öncül bədii düşüncənin məhsuludur. Epik ənənə sadə təhkiyəçilikdən peşəkar ifaçılığa qədər in...
МҰХАММЕД ФИЗУЛИДІҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫ
Мақалада шығыстың ең ірі ақындарының бірі - Мұхаммед Физулидің шығармашылығы жайлы қарастырылады. Оның өмірбаяны, жазған еңбектері жайлы да қамтылады. Оның шығармалары бірнеше тілдерге аударылған. Физули шығармаш...
IGNÁC KÚNOS`UN ANADOLU HALK EDEBIYYATINA VE DILBILIMINE KATKILARI
Ignác Kúnos bütün hayatını Türk Halk Edebiyatının derlenmesine, unutulmuş lehçe ve diyalektlerinin öğrenilmesine adamış Yahudi asıllı Macar Türkologdur. Onun sayesinde Anadolu’nun birçok bölgesinin folkloru, gelenekleri,...
ӨЗБЕК, ТҮРКМЕН, ҚАРАҚАЛПАҚ ПОЭЗИЯСЫНДА КӨРКЕМ ФОРМАЛЫҚ ИЗЛЕНИСЛЕР ТАРИЙХЫ
Мақалада ХХ әсир өзбек, түркмен, қарақалпақ поэзиясында шайырлардың көркем излениўшилиги ҳәм олардың жаңа көркем формаларды жаратыўдағы шеберлиги анықланады.
«АДАМГЕРШІЛІК» КОНЦЕПТІСІНІҢ ШӘКӘРІМ МЕН МЕХМЕТ АКИФ ЭРСОЙ ШЫҒАРМАЛАРЫНДАҒЫ КӨРІНІСІ ЖӘНЕ ОНЫ ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ
Шәкәрім мен Мехмет Эрсой шығармаларындағы «адамгершілік» концептісін анықтай отырып, түркі халықтары поэзиясындағыкөркемдік дәстүрлер сабақтастығын айқындаумен қатар келешек ұрпаққа ұлы аталарымыздың қандай тәлім-тәрбие...