ZEMAHŞERÎ’NİN “ATWAQU’Z-ZEHEB” ADLI ESERİNİN EDEBÎ SANATLAR AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ (THE EVALUATION OF ZEMAKHŞERI’S “ATWAQU’Z-ZAHAB” IN TERMS OF ARTS OF ELOQUENCE)

Journal Title: Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi - Year 2015, Vol 2, Issue 3

Abstract

Gerek Arap gerekse yabancı olsun, her dönemde birçok âlim Arap dili ve edebiyatı- na hizmet etmiştir. Kimisi İslâm’a olan aidiyetinden, kimisi de kültürel ve oryantalist hassasiyetinden Arapçaya ilgi duymuştur. İslâm’a aidiyetinden dolayı Arap dili ve edebiyatına katkı verenlerden birisi de Zemahşerî’dir. Zemahşerî, etnik köken olarak Harezm Türklerindendir. Onun Arap dili ve belagati konusundaki yetkinliği, bütün ilim erbabınca kabul edilmiştir. Arapça yazdığı “Newabiğu’l-Kelim”, “Maqâmât” ve “Atwâqu’z-Zeheb fi’l-Mewâ‘iz we’l-Hutab” adlı eserleri edebî sanatlar açısından zengin malzemelerdir. Atwâq adlı eseri, kısa ve orta ölçekli 100 makaleden oluşmuştur. Makaleler, genellikle öğüt ve ders veren bir içeriğe sahiptir. Makaleler, nesir olarak yazılmasına rağmen şiirsel bir formata sahiptir. Zemahşeri, edebi sanatları kolayca kullanmada öne çıkmış olduğundan Atwâq’ında neredeyse kullanmadığı edebi sanat yoktur. O, sıklıkla kullandığı cinas, seci ve teşbih sanatlarının bütün çeşitleri yanında istiare, istifham, mecaz, medih-zem, ta’riz ve tıbak sanatlarını da vurgulamaktan geri durmamıştır. Atwâq adlı eser, kendi emsalleri yanında edebi sanatlar konusunda özgün bir formata sahiptir. Biz, bu makalemizde Zemahşerî’nin edebî sanatlarla ördüğü, Arap dili ve edebiyatı alanında bir vesika sayılabilecek “Atwâqu’z-Zeheb”ini değerlendireceğiz. Abstract Many scholars both Arabic and foreigner have contirbuted to Arabic language and literature in each period. Some of them have interested in Arabic language because of their religious affiliation with Islam, and others have interested in due to their cultural and oriental sensitivity. One of them is Zamakhşarî who is interested in Arabic language due to his membership of Islam. Zamakhşerî ethnically belongs to origin of Harezm Turks. His competence in Arabic language and rhetoric has been accepted by all scientific circumstances. His “Newabiğu’l-Kelim”, “Maqâmât” and “Atwâqu’z-Zeheb fi’l-Mewâ‘iz we’l-Hutab” books written in Arabic language are rich in terms of eloquent materials they have. Atwâq work, short and mediumsized, consisted of 100 articles. Articles generally have a content which gives advice and lesson. Although articles are written as prose, they also have a poetic format. Since Zamakhshari is prominent in using literary arts, there is almost no literary art he didn’t use. Beside his generally using arts of pun, simile and metaphor; he didn’t refrain himself from placing emphasis on trope, inquiry, figurative expression, praise-disparagement, allusion and contradiction. The work named Atwaq has an original format in literary arts alongside their peers. In this paper, we will evaluate “Atwâqu’z-Zahab” which is a magnum opus in the field of Arabic language interwoven with eloquent arts.

Authors and Affiliations

Hacı ÇİÇEK

Keywords

Related Articles

İSLAM HUKUKUNDA SEFEH DURUMU VE SEFİHİN HACRİ (THE SEFEH AND THE RESTRICTION OF SEFÎH IN ISLAMIC LAW)

All humans are protected by law and the law give right to protection of an owner. Nonetheless, being right-owner does not provide everyone the right to dispose. According to Islamic legal experts a parson can be free for...

Tanrı’yı İdrak İmkânı Ekseninde Din-Felsefe Münasebeti (THE RELATION BETWEEN RELIGION AND PHILOSOPHY IN CASE OF POSSIBILITY OF COMPREHENSION OF GOD)

Din ve felsefe, insanî tecrübeler olarak bireyin şahsında inanç ve akıl; insanlık tarihinde sistem ve disiplin olarak varlık göstermiştir. Din, kendisi için önemli olan akıl ve tabi ki felsefe ile, felsefe ise kendisi iç...

Ortadoğu’da Şii-Sünni Savaşının Kur’âni Dayanakları

İslam ümmeti Hz. Muhammed (sav)’in vefatından hemen sonra, onun yerine kimin halife olacağı konusunda ihtilafa düşerek, ehl-i sünnet ve şii olmak üzere iki siyasi mezhebe bölünmüştür. Müslümanların çoğunluğu Hz. Ebu Beki...

FÂRÂBÎ DÜŞÜNCESİNDE TANRI’NIN VARLIĞI VE NİTELİKLERİ

Dinin ve felsefenin en önemli konularından biri Tanrı’dır. Tanrı konusunda tarih boyunca birbirinden farklı anlayışlar ileri sürülmüştür. Bu anlayışların bir kısmı dini referans alırken diğer bir kısmı dini anlayıştan ta...

Cumhuriyet Dönemi Türkçe Kur’an Tefsirleri Üzerine İstatistiksel Bir Değerlendirme (A STATICTICAL SURVEY ON THE QURANIC EXEGESES WRITTEN IN TURKISH IN THE REPUBLICAN ERA)

Cumhuriyetin kuruluşundan bugüne ülkemizde çok sayıda tefsirin vücut bulduğu malumdur. Bu tefsirlerin bir kısmı başka dillerden Türkçeye yapılmış çeviriler şeklindeyken, bir kısmı da Türk âlimler tarafından telif edilmiş...

Download PDF file
  • EP ID EP174440
  • DOI -
  • Views 106
  • Downloads 0

How To Cite

Hacı ÇİÇEK (2015). ZEMAHŞERÎ’NİN “ATWAQU’Z-ZEHEB” ADLI ESERİNİN EDEBÎ SANATLAR AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ (THE EVALUATION OF ZEMAKHŞERI’S “ATWAQU’Z-ZAHAB” IN TERMS OF ARTS OF ELOQUENCE). Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(3), 43-66. https://europub.co.uk/articles/-A-174440