ZMIANY PRĘDKOŚCI PODŁUŻNEJ FALI ULTRADŹWIĘKOWEJ PODCZAS ŚCISKANIA OSIOWEGO W WARUNKACH WYSOKICH CIŚNIEŃ I TEMPERATUR W WYBRANYCH RODZAJACH SKAŁ
Journal Title: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego - Year 2011, Vol 446, Issue 446
Abstract
W artykule przedstawiono wyniki badań zmian prędkości podłużnej fali ultradźwiękowej w zmiennych warunkach wysokiego ciśnienia i temperatury podczas wykonywania testów trójosiowego ściskania w komorze termociśnieniowej. Badania przeprowadzono na 6 rodzajach skał o różnej genezie, symulując w laboratorium 8 poziomów głębokościowych, od warunków powierzchniowych do głębokości ok. 3,5 km. Wyniki badań wskazują, że wraz z modelowanymi warunkami głębokościowymi zmieniała się prędkość propagacji ultradźwiękowej fali podłużnej, mierzonej w kierunku zgodnym z naprężeniem głównym. W zależności od litologii zmiany te są zróżnicowane: od kilku procent w bazaltach sudeckich do ponad 200% we fliszowych, słabo zdiagenezowanych piaskowcach ciężkowickich. Zbliżone prędkości fali rejestrowane w warunkach wysokiego ciśnienia i temperatury w znacząco odmiennych litologicznie skałach mogą utrudniać tym samym jednoznaczne ustalanie granic geologicznych na podstawie badań geofizycznych, w których fale sprężyste stanowią narzędzie analizy budowy wgłębnej litosfery. Z badań wynika również, że większy przyrost prędkości propagacji fali zachodzi w trakcie wzrostu ciśnienia okólnego w komorze (etap I) niż w trakcie osiowego ściskania w ustabilizowanych warunkach ciśnienia i temperatury (etap II). Prowadzona równolegle analiza deformacji przedkrytycznej wykazała też, że maksymalna prędkość fali nie zawsze występuje na tym samym poziomie naprężenia, co ustalony w jej wyniku próg makrodylatancji. Obserwacja ta dowodzi, że prędkość fali sprężystej nie zależy wyłącznie od stanu kompakcji ośrodka skalnego, ale również od jego stopnia spękania i fazy deformacji, w jakiej się on znajduje.
Authors and Affiliations
Artur DZIEDZIC, Joanna PINIŃSKA
Keywords
Related Articles
- EP ID EP64150
- DOI -
- Views 59
- Downloads 0
Lithostratigraphy, palynofacies and depositional environments of the Triassic deposits in the northern part of the Nida Basin
The latest lithostratigraphical scheme of Triassic deposits from the northern part of the Nida Basin (southern Poland) is presented. It refers to the units distinguished in the Polish Lowlands and NW margin of the Holy C...
OZNACZANIE STĘŻENIA GAZÓW W WODACH PODZIEMNYCH W WARUNKACH STATYCZNYCH
W artykule przedstawiono podstawy teoretyczne oznaczania stężenia gazów w wodzie podziemnej na podstawie pomiarów parametrów gazu znajdującego się w otworze na poziomie głowicy. Pomiary prowadzi się w warunkach statyczny...
MODELLING OF WATER FLOW AND PRECIPITATION CHEMISTRY TRANSFORMATION DURING INFILTRATION PROCESS IN THE LYSIMETER EXPERIMENT
The initial results of waterflow modelling and chemistry transformation during infiltration process in 4 lysimeter station are presented. The research station is localized in Cracow at AGH area. The vertical flow veloci...
Osady paleogeńskie w polskiej części niecki żytawskiej – nowe światło na problem wieku zapadliska tektonicznego
Celem prac było rozpoznanie i zbadanie profilu osadów kenozoicznych na południowo-wschodnim obrzeżeniu niecki żytawskiej (ryft Ohrzy) u zbiegu granic Polski, Czech i Niemiec oraz określenie wieku skał osadowych i wulkani...
BADANIA LABORATORYJNE PROCESÓW WYPIERANIA RODZIMEGO GAZU ZIEMNEGO ROZPUSZCZONEGO W SOLANKOWYCH POZIOMACH WODONOŚNYCH NIECKI POZNAŃSKIEJ Z WYKORZYSTANIEM ZATŁACZANEGO CO[sub]2[/sub]
W artykule prezentowana jest koncepcja wykorzystania ogromnej struktury wodonośnej, zalegającej na obszarze niecki poznańskiej, rozciągającej się na powierzchni 5 000 km[sup]2[/sup], jako potencjalnego miejsca do podzie...