ZMIANY PRĘDKOŚCI PODŁUŻNEJ FALI ULTRADŹWIĘKOWEJ PODCZAS ŚCISKANIA OSIOWEGO W WARUNKACH WYSOKICH CIŚNIEŃ I TEMPERATUR W WYBRANYCH RODZAJACH SKAŁ
Journal Title: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego - Year 2011, Vol 446, Issue 446
Abstract
W artykule przedstawiono wyniki badań zmian prędkości podłużnej fali ultradźwiękowej w zmiennych warunkach wysokiego ciśnienia i temperatury podczas wykonywania testów trójosiowego ściskania w komorze termociśnieniowej. Badania przeprowadzono na 6 rodzajach skał o różnej genezie, symulując w laboratorium 8 poziomów głębokościowych, od warunków powierzchniowych do głębokości ok. 3,5 km. Wyniki badań wskazują, że wraz z modelowanymi warunkami głębokościowymi zmieniała się prędkość propagacji ultradźwiękowej fali podłużnej, mierzonej w kierunku zgodnym z naprężeniem głównym. W zależności od litologii zmiany te są zróżnicowane: od kilku procent w bazaltach sudeckich do ponad 200% we fliszowych, słabo zdiagenezowanych piaskowcach ciężkowickich. Zbliżone prędkości fali rejestrowane w warunkach wysokiego ciśnienia i temperatury w znacząco odmiennych litologicznie skałach mogą utrudniać tym samym jednoznaczne ustalanie granic geologicznych na podstawie badań geofizycznych, w których fale sprężyste stanowią narzędzie analizy budowy wgłębnej litosfery. Z badań wynika również, że większy przyrost prędkości propagacji fali zachodzi w trakcie wzrostu ciśnienia okólnego w komorze (etap I) niż w trakcie osiowego ściskania w ustabilizowanych warunkach ciśnienia i temperatury (etap II). Prowadzona równolegle analiza deformacji przedkrytycznej wykazała też, że maksymalna prędkość fali nie zawsze występuje na tym samym poziomie naprężenia, co ustalony w jej wyniku próg makrodylatancji. Obserwacja ta dowodzi, że prędkość fali sprężystej nie zależy wyłącznie od stanu kompakcji ośrodka skalnego, ale również od jego stopnia spękania i fazy deformacji, w jakiej się on znajduje.
Authors and Affiliations
Artur DZIEDZIC, Joanna PINIŃSKA
Keywords
Related Articles
- EP ID EP64150
- DOI -
- Views 36
- Downloads 0
FORECAST OF DEVELOPMENT OF DEPRESSION CONE AND WATER INFLOWS TO BROWN COAL MINE KONIN INCLUDING DESIGNED OPEN PITS TOMISŁAWICE AND OŚCISŁOWO
Hydrogeological model developed for KWB Konin covers approximately 2000 km2. This is the unsteady three-dimensional model of 5-layer, built using Visual Modflow. Model calibration was based on measurements of piezometric...
STAN WIEDZY O BUDOWIE GEOLOGICZNEJ KARPAT ZEWNĘTRZNYCH POMIĘDZY RZEKAMI BIAŁĄ A RISCA – DYSKUSJA
Opracowanie jest komentarzem odnoszącym się do obecnego stanu wiedzy na temat górotworu Karpat. Wyniki badań pozwalają obecnie na krytyczne podejście do wielu ustalonych wcześniej poglądów na formowanie się górotworu kar...
WARUNKI ZASILANIA WÓD LECZNICZYCH W KOPALNI SOLI WIELICZKA
Na podstawie wieloletnich badań aktualne rozpoznanie warunków hydrogeologicznych w rejonie Kopalni Soli Wieliczka wskazuje na złożony charakter udokumentowanych wód. Są one zróżnicowane zarówno pod względem zasolenia, ja...
PROFIL SEDYMENTOLOGICZNY PRZEDKELOWEJSKICH (JURAJSKICH) UTWORÓW SILIKOKLASTYCZNYCH W OTWORZE BADAWCZYM CIANOWICE 2 (OKOLICE KRAKOWA)
W otworze Cianowice 2 (okolice Krakowa), bezpośrednio na niezgodności erozyjnej ze zmetamorfizowanymi łupkami neoproterozoiku (ediakaru), a pod węglanowymi utworami jury środkowej (keloweju), występuje ponad 20-metrowy k...
KORELACJA LITOSTRATYGRAFICZNA KARPAT ZEWNĘTRZNYCH NA OBSZARACH PRZYGRANICZNYCH POLSKI, SŁOWACJI, UKRAINY I RUMUNII
Wykonano próbę korelacji wydzieleń litostratygraficznych Karpat zewnętrznych dla obszaru Polski, Rumunii, Słowacji oraz Ukrainy. Korelacja obejmuje obszary przedstawione na wydanych wcześniej mapach geologicznych Karpat...