ZMIANY PRĘDKOŚCI PODŁUŻNEJ FALI ULTRADŹWIĘKOWEJ PODCZAS ŚCISKANIA OSIOWEGO W WARUNKACH WYSOKICH CIŚNIEŃ I TEMPERATUR W WYBRANYCH RODZAJACH SKAŁ
Journal Title: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego - Year 2011, Vol 446, Issue 446
Abstract
W artykule przedstawiono wyniki badań zmian prędkości podłużnej fali ultradźwiękowej w zmiennych warunkach wysokiego ciśnienia i temperatury podczas wykonywania testów trójosiowego ściskania w komorze termociśnieniowej. Badania przeprowadzono na 6 rodzajach skał o różnej genezie, symulując w laboratorium 8 poziomów głębokościowych, od warunków powierzchniowych do głębokości ok. 3,5 km. Wyniki badań wskazują, że wraz z modelowanymi warunkami głębokościowymi zmieniała się prędkość propagacji ultradźwiękowej fali podłużnej, mierzonej w kierunku zgodnym z naprężeniem głównym. W zależności od litologii zmiany te są zróżnicowane: od kilku procent w bazaltach sudeckich do ponad 200% we fliszowych, słabo zdiagenezowanych piaskowcach ciężkowickich. Zbliżone prędkości fali rejestrowane w warunkach wysokiego ciśnienia i temperatury w znacząco odmiennych litologicznie skałach mogą utrudniać tym samym jednoznaczne ustalanie granic geologicznych na podstawie badań geofizycznych, w których fale sprężyste stanowią narzędzie analizy budowy wgłębnej litosfery. Z badań wynika również, że większy przyrost prędkości propagacji fali zachodzi w trakcie wzrostu ciśnienia okólnego w komorze (etap I) niż w trakcie osiowego ściskania w ustabilizowanych warunkach ciśnienia i temperatury (etap II). Prowadzona równolegle analiza deformacji przedkrytycznej wykazała też, że maksymalna prędkość fali nie zawsze występuje na tym samym poziomie naprężenia, co ustalony w jej wyniku próg makrodylatancji. Obserwacja ta dowodzi, że prędkość fali sprężystej nie zależy wyłącznie od stanu kompakcji ośrodka skalnego, ale również od jego stopnia spękania i fazy deformacji, w jakiej się on znajduje.
Authors and Affiliations
Artur DZIEDZIC, Joanna PINIŃSKA
Keywords
Related Articles
- EP ID EP64150
- DOI -
- Views 54
- Downloads 0
APPLICATION OF PHOTOGRAMMETRIC DIGITAL ELEVATION MODELS AND AERIAL PHOTOGRAPHS IN THE RESEARCH ON THE DYNAMICS OF THE OELIWNICA LANDSLIDE (DYNÓW UPLAND)
This article shows the application of aerial photography and photogrammetric digital elevation models in the research on the OEliwnica landslide. The consecutive stages of the development of the OEliwnica landslide have...
THE KRAKÓW SECTOR OF THE KRAKÓW–LUBLINIEC TECTONIC ZONE IN THE LIGHT OF DATA OBTAINED FROM NEW BOREHOLES OF TROJANOWICE 2 AND CIANOWICE 2
The paper presents the results of two fully cored exploratory boreholes of Trojanowice 2 and Cianowice 2 that targeted a depth of 600 m. They were drilled north of Kraków in 2007, in the villages of Grębynice and Zielonk...
MODELOWANIE POTENCJALNYCH EFEKTÓW GEOCHEMICZNYCH ZASTOSOWANIA TECHNOLOGII HORYZONTALNYCH BARIER KRZEMIANOWYCH
Technologia Horyzontalnych Barier Krzemianowych (THBK) może być uważana za jedną z metod ochrony wód gruntowych przed dopływem zanieczyszczeń. Do zidentyfikowania potencjalnych efektów geochemicznych użycia THBK w piaszc...
STRUCTURAL AND TEXTURAL CHARACTERISTICS OF LOWER ZECHSTEIN SECONDARY MINERALIZATION IN THE SOUTHWESTERN AREA OF THE ŻARY PERICLINE
The paper presents the characteristics of mineral structures and ore textures observed in lowermost Zechstein sediments from the Dębinka P-10 borehole based on microscopic observations in reflected light. Detailed studie...
ROZWÓJ FACJALNY UTWORÓW TERENEWU WE WSCHODNIEJ CZĘŚCI BLOKU GÓRNOŚLĄSKIEGO
Przedmiotem artykułu jest analiza facjalna utworów terenewu, stanowiących najniższą część sukcesji kambryjskiej wschodniej części bloku górnośląskiego. W silikoklastycznym profilu zdefiniowano systemy depozycyjne dolnego...