Związek wsparcia społecznego ze stosowaniem strategii radzenia sobie ze stresem w grupie osób uzależnionych od środków psychoaktywnych
Journal Title: Alkoholizm i Narkomania - Year 2005, Vol 18, Issue 1
Abstract
Regularne używanie środków psychoaktywnych jest jedną z niekonstruktywnych strategii radzenia sobie z trudnymi sytuacjami. Nawet jeżeli początkowo przynosi osobie jakieś korzyści (np. zwalnia z bolesnej autorefleksji, pozwala uniknąć lęku przed rzeczywistością), to z czasem prowadzi do autodestrukcji. Pierwotnym źródłem trudności osób uzależnionych się od środków psychoaktywnych jest brak kontaktu z innymi, często brak emocjonalnych więzi wewnątrz rodziny. Używanie narkotyków może pośrednio zaspokajać potrzebę kontaktu, ale jednocześnie poprzez narkotyzowanie się jednostka odcina się od możliwości zmiany swej sytuacji, poprawy relacji z innymi (brak wsparcia). Narkomani w remisji zastanawiają się, czy będą potrafili wytrwać w abstynencji po powrocie do swojego środowiska (które pośrednio przyczyniło się do ich problemu). Specyfika sytuacji, w jakiej znajdują się osoby kończące terapię, liczba czynników, które mogą utrudniać adaptację do życia, skłania do wnikliwego przyjrzenia się strategiom zaradczym podejmowanym przez te osoby. Tym bardziej że nawroty są częstym zjawiskiem wśród narkomanów, którzy ukończyli terapię. W poszukiwaniu najbardziej skutecznych metod leczenia uzależnienia od środków psychoaktywnych, badacze koncentrują swoje wysiłki na ustaleniu czynników sprzyjających utrzymaniu długotrwałej abstynencji. Z dotychczasowych wyników badań można wnioskować, że obok zmiennych osobowościowych, istotną rolę odgrywają umiejętności konstruktywnego radzenia sobie ze stresem. W radzeniu sobie ze stresem ważną rolę odgrywa wsparcie społeczne. Ma ono znaczenie dla podtrzymywania poczucia własnej wartości, może także wpływać na stan zdrowia oraz na ogólne zadowolenie z życia. Natomiast brak poczucia dostatecznego wsparcia może utrudniać konstruktywne radzenie sobie ze stresem. W prezentowanej pracy główny akcent położony został na poziom wsparcia otrzymywanego przez narkomanów, którzy zakończyli terapię uzależnień oraz jego wpływ na umiejętności doboru strategii radzenia sobie ze stresem. W celu wyodrębnienia grupy osób z dużym i małym wsparciem społecznym zastosowano Skalę Wsparcia Społecznego Kmiecik-Baran. By określić strategie radzenia sobie ze stresem, preferowane przez zaleczonych narkomanów, zastosowano polską wersję kwestionariusza The Ways of Coping Questionnaire (WCQ – Folkmana i Lazarusa). Dominującymi strategiami w grupie zaleczonych narkomanów z dużym wsparciem są: pozytywne przewartościowanie, szukanie wsparcia społecznego i planowe rozwiązywanie problemu. W grupie z małym wsparciem społecznym najchętniej używanymi strategiami radzenia sobie są: myślenie życzeniowe, obwinianie się, przyjmowanie odpowiedzialności oraz pozytywne przewartościowanie. Zależność wyboru strategii radzenia sobie od płci, uwidacznia się przy strategii - poszukiwanie wsparcia społecznego. Kobiety w obliczu sytuacji trudnej częściej wybierają tę strategię, niezależnie od odczuwanego przez nich wsparcia. Można przypuszczać, że podjęcie działań w kierunku wzmocnienia wsparcia społecznego osób kończących terapię spowoduje ich większe skupienie się na planowym rozwiązywaniu problemów. Dobrze zorganizowane grupy wsparcia mogłyby ułatwić adaptację do życia poza ośrodkiem. Zwrócenie na ten fakt szczególnej uwagi podczas tworzenia programów postrehabilitacyjnych może przyczyniać się do optymalizacji warunków startu w życie wolne od uzależnień osobom, które zakończyły terapię.
Authors and Affiliations
Agata Krupa, Kamilla Bargiel-Matusiewicz, Grzegorz Hofman
Keywords
Related Articles
- EP ID EP112746
- DOI -
- Views 110
- Downloads 1
Conservation of Resources Theory by Stevan E. Hobfoll and prediction of alcohol dependent persons’ abstinence
Introduction Stevan E. Hobfoll’s Conservation of Resources Theory (COR) may be an alternative concept of alcohol dependence understanding. COR is based on the premise that human activity is focused on gaining, maintainin...
Research on the Polish short version of the Impulsive Behavior Scale UPPS-P
Introduction Impulsivity is a multifaceted construct important for many forms of psychopathology. Lynam et al. (2006) developed a 59-item UPPS-P Impulsive Behavior Scale measuring five aspects of impulsivity: negative an...
Streszczenia doniesień z Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Szkoleniowej: Genetyka Psychiatryczna. Uzależnienia: Podwójna Diagnoza, Psychofarmakoterapia. Szczecin 10-11.06.2005
The efficacy of topiramate in alcohol dependence therapy – current research and prospects of use
Alcohol dependence (AD) is a chronic and recurrent disease that is a major social and clinical problem. The Food and Drug Administration (FDA) has approved a few drugs for AD treatment like disulfiram, naltrexone and aca...
Trends in tobacco-related behaviour among young people in Poland from 1995 to 2015 against a background of selected European countries
Introduction In 2015, one quarter of Polish residents aged over 15 years smoked every day (24%). The percentage of smokers is slightly smaller than in previous editions of the study. Despite consistent policy to reduce s...