1,4-Dichlorobenzen. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Journal Title: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy - Year 2015, Vol 31, Issue 4
Abstract
1,4-Dichlorobenzen jest ciałem stałym o budowiekrystalicznej, bezbarwnym lub białym,o zapachu kamfory, ulegającym sublimacji. Jeststosowany jako insektycyd (głównie w środkachprzeciwmolowych), fumigant, a także jako składnikśrodków dezodoryzujących stosowanychdo pomieszczeń oraz odświeżaczy stosowanychw kontenerach na śmieci. W syntezie chemicznejjest stosowany do produkcji siarczku polifenylenu,1,2,4 trichlorobenzenu, 2,5-dichloroanilinyoraz wielu barwników. Ma również zastosowaniew przemyśle farmaceutycznym.W warunkach narażenia zawodowego 1,4-dichlorobenzenwchłania się do organizmu głównieprzez drogi oddechowe. Ma niewielką toksycznośćostrą. Skutki działania przewlekłegona ludzi obejmują: działanie drażniące na oczyi błony śluzowe górnych dróg oddechowych, pogorszenieparametrów funkcji płuc, zaburzeniafunkcji nerek i wątroby.W badaniach na zwierzętach w warunkachnarażenia przedłużonego i przewlekłego na1,4-dichlorobenzen per os zmiany obserwowanogłównie w wątrobie oraz - u szczurów samców -w nerkach. Skutkiem krytycznym przewlekłegonarażenia na 1,4-dichlorobenzen drogą inhalacyjnąbyło działanie drażniące objawiające się zmianamiw nabłonku jamy nosowej.Nie wykazano istotnego potencjału genotoksycznego1,4-dichlorobenzenu. W badaniach mutagennościzarówno w warunkach in vitro, jak i in vivo,w większości eksperymentów uzyskano wynikiujemne.Stwierdzono działanie rakotwórcze 1,4-dichlorobenzenuna zwierzęta. Po podaniu dożołądkowymu myszy obu płci obserwowanogłównie nowotwory wątroby, a u szczurów samców– gruczolakoraki kanalików nerkowych.Za powstawanie nowotworów nerek u szczurówsamców narażonych na 1,4-dichlorobenzen jestodpowiedzialny specyfi czny niegenotoksycznymechanizm, nieistotny w przypadku ludzi.Najbardziej istotnymi zmianami nowotworowymiu myszy obu płci stwierdzonymi w wynikueksperymentu inhalacyjnego były nowotworywątroby (raki i gruczolaki wątrobowokomórkowe,mięsaki histiocytarne wątroby). Mechanizmpowstawania u myszy nowotworów wątroby popodaniu 1,4 dichlorobenzenu drogą pokarmowąlub inhalacyjną nie jest dokładnie wyjaśniony, alena podstawie wyników badań wykazano progowycharakter tego skutku.W badaniach dwupokoleniowych na szczurachnarażanych na 1,4-dichlorobenzen per os lub drogąinhalacyjną nie stwierdzono jego wpływu nafunkcje rozrodcze zwierząt. 1,4-Dichlorobenzennie działał embriotoksycznie, fetotoksycznie aniteratogennie.Dla 1,4-dichlorobenzenu zaproponowano wartośćNDS wyprowadzoną z wartości NOAEL10 mg/kg mc./dzień uzyskaną w badaniach napsach, którym związek podawano per os (w kapsułkach)przez 52 tygodnie. Skutkiem krytycznymbyło działanie hepatotoksyczne substancji.Po uwzględnieniu współczynników niepewnościzaproponowano wartość NDS na poziomie12 mg/m3. Z uwagi na występowanie stężeńpikowych 1,4-dichlorobenzenu w środowiskupracy oraz działanie drażniące zaproponowanoustalenie wartości najwyższego dopuszczalnegostężenia chwilowego (NDSCh) na poziomie3 razy NDS, czyli 36 mg/m3.Brak jest ilościowych danych dotyczących wchłaniana1,4-dichlorobenzenu przez skórę, ale napodstawie wyników modelowania oceniono,że wchłanianie substancji przez skórę może byćtak samo istotne, jak przy narażeniu drogą oddechową,dlatego zaproponowano notację „skóra”.Ze względu na działanie drażniące zaproponowanorównież notację „I”. Dostępne dane nie sąwystarczające do ustalenia wartości dopuszczalnejw materiale biologicznym (DSB).
Authors and Affiliations
KATARZYNA KONIECZKO, SŁAWOMIR CZERCZAK
Keywords
Related Articles
- EP ID EP81608
- DOI -
- Views 127
- Downloads 0
Srebro - związki rozpuszczalne. Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy
Związki srebra na ogół nie rozpuszczają się w wodzie. Do nielicznych rozpuszczalnych związków srebra należą, np.: azotan srebra, fluorek srebra, nadchloran srebra. Związki te są stosowane w analizie chemicznej i katalizi...
ISO 21083 – new international standard for determination of nanoparticles filtration efficiency
The new international standard ISO 21083 provides a method of testing filter media during the filtration of spherical shaped nanoparticles. The described procedure can be used to determine operating parameters of filtrat...
2-Methyl-4,6-dinitrophenol. Determination in workplace air
2-Methyl-4,6-dinitrophenol (DNOC) is a yellow crystalline solid. It has insecticidal, fungicidal and herbicidal properties. Nowadays, DNOC is used as a polymerization inhibitor and as an intermediate in the chemical indu...
Fluorki. Metoda oznaczania fluorków we frakcji wdychalnej i respirabilnej aerozoli w środowisku pracy z zastosowaniem chromatografii jonowej
W artykule przedstawiono wyniki badań prze-prowadzonych w celu opracowania nowej metody oznaczania fluorków we frakcji aerozolu w powietrzu na stanowiskach pracy. Metoda polega na: wyodrębnieniu frakcji respirabilnej i w...
Amended method for determining phosphorus pentachloride in workplace air
The method is used for determining phosphorus pentachloride in workplace air. It is based on the absorption of phosphorus pentachloride in water, hydrolysis to orthophosphoric acid, reaction with ammonium molybdate a...