Çeviri Göstergebilimi Bakış Açısıyla Shakespeare’in Julius Caesar Adlı Oyununda Metinlerarasılık İlişkileri ve Çeviri Değerlendirmesi
Journal Title: International Journal of Langauges' Education and Teaching - Year 2018, Vol 6, Issue 4
Abstract
Bu çalışmanın amacı, Shakespeare’in Julius Caesar oyunundaki metinlerarası göndergeleri oluşturan göstergeleri çözümlemek ve bu oyunun dayandığı çekirdek öğeyi saptamaktır. Öztürk Kasar (2009) çevirmek için bir yazınsal metnin çözümlemesine metinlerarasılık ilişkilerinin de incelenmesi adımını Paris Göstergebilim Okulu’nun metin çözümleme adımlarından biri olarak çeviri göstergebilimi yönteminde kullanmak için önermiştir. Metinlerarasılık ilişkilerinin saptanmasında Riffaterre’in (1978; 1983; 1990) metinlerarasılık kuramı kullanılmıştır. Julius Caesar oyununun, Plutarch’ın I. yüzyılda yazdığı The Lives of the Noble Grecians and Romans (Soylu Yunan ve Romalıların Hayatları) başlıklı tarihsel biyografi kitabına dayandığı bulunmuştur. Bu yüzden bu oyunun hipogramı (Riffaterre, 1978) Plutarch’ın bu eseri olarak düşünülmektedir. Riffaterre’in (1978) diğer bir terimi olan dilbilgisel aykırılıklar yoluyla metindeki metinlerarası ilişkiler yaratan göndergeler geri etkili okuma (Riffaterre, 1978) yoluyla çözümlenmiştir ve Shakespeare’in bu oyunda sıklıkla mitolojik ve ikonografik göndergelere başvurduğu bulunmuştur. Çeviri değerlendirmesinde, Öztürk Kasar’ın (Öztürk Kasar ve Tuna, 2015) Çeviride Anlam Bozucu Eğilimler Dizgeselliği kullanılmıştır. Metinlerarası göndergeler saptanan söylemlerin 1942, 1966 ve 2002’de yapılan ve basılan üç Türkçe çevirisinde 16 söylemde 24 anlam bozucu eğilim saptanmıştır. Bu anlam bozucu eğilimlerin dokuzu (%37,5) anlamın aşırı yorumlanması; sekizi (%33,33) anlamın bozulması; dördü (%16,67) anlamın eksik yorumlanması; üçü (%12,5) anlamın bulanıklaştırılması olarak saptanmıştır. Bu durumda, bu çalışmada saptanan 24 anlam bozucu eğilimin 16’sı (%66,67) göstergenin anlam alanı içerisinde Türkçeye aktarılmıştır. Sekiz (%33,33) anlam bozucu eğilim ise göstergenin anlam alanı sınırlarında dolay anlam üretmiştir. Çevirmenlerin Shakespeare eserlerini Türkçeye kazandırmak için bu işe girişmeleri bile takdir edilecek bir durumdur. Kimi anlam bozucu eğilimlerin saptanmış olması bu çevirilerin değerinden bir şey azaltmaz. Yaptığımız çalışmanın temel amacı, yeni yetişen yazın çevirmenlerine göstergebilimsel çözümleme aracılığıyla yazın çevirisinde anlam bozucu eğilimlerin en aza indirgenebileceği ve çeviri metin okuruna edebi haz yaşatabilecekleri konusunda bir ışık tutma gayretidir. Özellikle söz sanatları üzerine kurulu yazın çevirisi, anlam kayıpları için büyük bir risk taşımaktadır, bu engelin üstesinden gelmenin, kaybı en aza indirgemenin yollarından biri olarak Öztürk Kasar’ın (2012) önerdiği Çeviri Göstergebilimi hem çevirmenlere hem de çeviri araştırmacılarına büyük ölçüde yardımcı olabilir.
Authors and Affiliations
Mesut KULELİ
Keywords
Related Articles
- EP ID EP614166
- DOI 10.18298/ijlet.3191
- Views 94
- Downloads 0
A ‘LANGUAGE’ OF MODERNIZATION: CULTURE AND ART EDUCATION IN THE VILLAGE INSTITUTES
The Village Institutes were originally-designed in-place-training institutions of the Turkish education history. They had been a very significant and unique educational-product of Turkey which were gifted to all secular...
SPEAKING EDUCATION IN TURKISH LESSON TEACHER GUIDE BOOKS
Speech action, which is an activity based on sound and which provides communication between people, is one of the basic skills of Turkish education. The development of this skill is always important as Turkish lessons ar...
Altay Öktem’in Romanlarında Yeraltı Edebiyatının İzleri
Yeraltı edebiyatı özü itibariyle her türlü illegal ve gayriahlaki davranışın ve edimin kendine yer bulduğu, cinselliğin, şiddetin nihilist, anarşist ve köktenci bir yaklaşımla anlatıldığı; üslup bakımından ise argonun, k...
Andre Antoine and the Establishment of Darülbedayi
With a big fame in Europe, the French dramatist André Antoine also has a privileged place in the history of Turkish theatre, especially in modern Turkish dramatic history. He pays several visits to Turkey with his ensemb...
A RESEARCH ON SIGNATURE KNOWLEDGE OF THE PRIMARY EDUCATION STUDENTS
Signature is defined to be a name or symbol that is put above the letter in order to certify the owner and content of the writing (Öksüz, 1989, p. 29). Several fields of science deal with the signature that can be regard...