Çevreye Minberden Bakmak: Cuma Hutbelerinde Çevre Sorununun Sunumu
Journal Title: insan & toplum - Year 2012, Vol 2, Issue 3
Abstract
Cuma hutbeleri genelde akademik ilgiden mahrum kalmış ve fakat incelenmeyi hak eden bir konudur. Bir kitle iletişim vasıtası olarak Cuma hutbeleri hem sosyolojik hem de politik bir öneme sahiptir. Bu makalede, Cuma hutbeleri Althusser’in “ideoloji” kavramı üzerinden ele alınmıştır. Cuma hutbeleri ideolojik devlet aygıtlarından biri olarak kabul edilebileceği öne sürülmüştür. Araştırmanın konusu Cuma hutbelerinde çevre sorununun sunumudur. İdeolojinin operasyonu, en açık olduğu milliyetçilik, Kemalizm gibi alanlardan ziyade, kendini gizlediği tali bir alanda, yani çevre sorunu bağlamında ele alındı. 2001-2011 tarihleri arasında İstanbul Müftülüğü tarafından yayınlanan hutbelerin söylemi analiz edildiğinde, hutbelerin söyleminin belirli bir tarihten sonra keskin bir şekilde değiştiği gözlenmiştir. Önceleri insan merkezci, sığ bir çevrecilik anlayışı sergileyen hutbeler, daha sonra daha doğa-merkezci bir söyleme doğru evrilmiştir. Bu değişim süreci üzerinden din-devlet-ekoloji ilişkisi incelenmiştir. Görülüyor ki, Diyanet İşleri Başkanlığı (DİB), radikal İslam, cumhuriyet idealleri ve geleneksel İslami anlayışlar arasında tekinsiz bir konumda varlığını sürdürmeye çalışmakta ve çevre konusu üzerinden kendine bir yaşam alanı açmakta, din ve devlet arasında ılımlı bir zeminde faaliyet göstermeye gayret etmektedir. Friday sermons (khutbah)are generally deprived of academic concerns and this situation deserves due investigation since, as a mass medium, they have a sociological and political importance. In this article, sermons are handled through Althusser’s notion of “ideology.” It is asserted that Friday sermons may be considered as one of the state’s ideological apparatuses. The subject of research is an issue of the presentation and use of environment in sermons. The aim for chosing this subject, rather than other major topics such as nationalism, Kemalism et cetera, is to look at a secondary area because ideology displays itself in such kinds of hidden domains. If the sermons published by the Istanbul Müftülüğü in between 2001 and 2011 are analyzed, it will be seen that the discourse used in sermons dramatically changed after a certain date. Whereas earlier sermons represented a swallow, anthropocentric view, later a gradual evolution toward a more eco-centric view is observed. There is a visible tension between religion, the state and ecology which is observed through this process of change. It can be seen that Diyanet (The Presidency of Religious Affairs) seeks to maintain its existence in an uncanny situation between radical Islam, the Turkish Republic’s ideals and traditional Islamic understandings; all while at the same time opening and securing itself a living space through the discussion of ecological issues
Authors and Affiliations
Metin Demir
Keywords
Related Articles
- EP ID EP306140
- DOI 10.12658/human.society.2.3.M0037
- Views 159
- Downloads 0
Türkiye’de 1990’lı Yıllarda Ortaya Çıkan Siyasi Liberalizm Pratikleri
Liberalizm, Türkiye’de üzerinde en çok konuşulan ideolojilerden biridir. Özellikle Cumhuriyet dönemiyle beraber Türkiye’de, 1990’lı yıllara kadar liberal anlamda bir siyaset pratiği görmek pek mümkün olmamıştır. 1990’lı...
Religious Groups in the Face of Turkey Modernization
It is generally emphasized that there is a close relationship between modernization and secularization. Turkey’s modernization process can be regarded as a secularization process of religion, society and politics in rela...
Out of “Borrowed Space”: Multi-Culturalist Discourse and Historiography in the Twenty-First Century
Built upon contemporary discourses about centeredness and multi-culturalist approaches to history and the making of historiography, this study aims to explore the beginnings of the Afrocentric movement in the 1980s as a...
Az Gelişmişlik, Geri Kalmışlık ve Kalkınma: İsmail Cem Örneğinde 1960’lı Yıllarda Solun Tarih Kurgusu
İsmail Cem (1940-2007) is one of the prominent names of Turkish intellectual and political life. Although his political career drew great attention, evaluation of his intellectual output has always been in the shadow of...
Perception of Music in the Fourteenth Century: Hasan Kâşânî’s “Kenzu’t-Tuhaf”
Our knowledge of the musical vision of the fourteenth century in the Islamic world is very insufficient because of the lack of sources and relevant research. However, this century is a very important period in which the...