„CUDOWNE LATA. MUZYKA, POEZJA, MALARSTWO. LATA 70. , 80.” Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie, kwiecień-wrzesień 2009
Journal Title: Muzealnictwo - Year 2009, Vol 2009, Issue 50
Abstract
Wystawa została przygotowana przez Muzeum Literatury w Warszawie w ramach obchodów 20. rocznicy odzyskania w Polsce wolności. W jej skład wchodziło ok. 300 eksponatów: dokumentalnych fotogramów, malarstwa, grafiki i rzeźby, które wypożyczono z wielu polskich muzeów i prywatnych kolekcji.W jaki sposób stworzyć wystawę o tamtych czasach? Jak oddać ich smak i koloryt? Podejmowano już takie próby. Opisywano banalność codzienności PRL-u, bary mleczne, kolejki, groteskowe partyjne obrzędy. Odwoływano się do osobistych wspomnień publiczności, tęsknoty za czasami młodości. Ale ukazana szarość tamtych lat przykrywała szczelnie trwającą pod nią zbrodniczość systemu, jego okrucieństwo i represyjność. Z drugiej strony tworząc ekspozycje o komunistycznych zbrodniach popadano niejednokrotnie w ton patetyczny sugerując mimowolnie, że zniewolony naród nigdy nie załamał się i nie zniechęcił, nie splamił zdradą ani konformizmem, lecz niezłomnie walczył z narzuconym mu przemocą komunistycznym porządkiem. Tymczasem, jak w wierszu Zbigniewa Herberta, Potwór pana Cogito, komunizm postrzegany z perspektywy codzienności przypominał niewidzialnego potwora, o którego obecności świadczyły jedynie jego ofiary, a główny front walki przebiegał przez ludzkie sumienia. Bohaterami wystawy nie są żadne znane osobistości czy też przedstawiciele jakiejkolwiek z elit, lecz anonimowi mieszkańcy wsi i małych miasteczek, przypadkowi przechodnie, robotnicy, chłopi, hipizująca młodzież. To oni w 1980 r. powstali z kolan i upomnieli się o swoją godność i to oni wywalczyli wolność. Ponad 100 prezentowanych na wystawie fotogramów ujmuje fragmenty ich życia: banalne, dramatyczne, radosne, nostalgiczne, zawieszone między konformizmem a bohaterstwem. Te same twarze odnajdujemy na weselach, potańcówkach, pielgrzymkach, nabożeństwach majowych, na autobusowych przystankach, w zimowej szarudze na ulicach miast, w stojącej w błocie kolejce po parówki, i w kolejce cierpliwie czekającej na autograf pisarza, w tłumie maszerującym w pierwszomajowej manifestacji i tłumie walczącym z ZOMO w chmurze łzawiących gazów. To fotografie dokumentalne, pozyskane z różnych źródeł, więc od mistrzów fotografików ale też z muzeów, kolekcji prywatnych i z wielu rodzinnych albumów. Na wystawie kontrapunkt dla nich stanowi malarstwo współczesnych polskich malarzy.Obraz „cudownych lat” byłby niepełny bez towarzyszącej ekspozycji ścieżki dźwiękowej – muzyki stanowiącej dla ówczesnego młodego pokolenia swoistą enklawę wolności i nadziei, ale będącej też przestrzenią przyjaźni i kulturowej identyfikacji. Nadal brzmi w niej młodzieńcza nonszalancja i odwaga, a przede wszystkim nieśmiertelne pragnienie budowania kolejnej republiki marzeń, wbrew rozsądkowi i mizerii codzienności kolejnych „cudownych lat” . Autor wystawy – Łukasz Kossowski, komisarz – Aleksandra Kaiper-Miszułowicz, ścieżka dźwiękowa – Marek Gaszyński.
Authors and Affiliations
Łukasz Kossowski
Keywords
Related Articles
- EP ID EP62051
- DOI -
- Views 28
- Downloads 0
A Metaphorical Sign in Space A Project Distinguished in a Competition for the Modern Art Museum in Warsaw
Report on the Condition of Museum Education Summary of the First Stage of Research
KRZYSZTOF ZAŁĘSKI (1939–2016)
Krzysztof Załęski, historyk sztuki, przez ponad 40 lat związany zawodowo z Muzeum Narodowym w Warszawie (MNW), był znawcą epoki stanisławowskiej, dziejów nowożytnego rysunku i malarstwa polskiego, wolnomularstwa i jazzu....
Sacral Art at the Residence Museum and the Bavarian National Museum in Munich and the Diocesan Museum in Freising The joy stemming from admiring works of art brings the viewer closer to God
Własność a dobra kultury
Zagadnienia własności dóbr kultury, podobnie jak wszelkich form własności w państwach postkomunistycznych, to poważny problem polityczny i mentalny. Z krajów nowoprzyjętych w 2004 r. do Unii Europejskiej, tylko Polska ni...