Czas utracony - czas odzyskany - czas osobny. Szkic o pisarstwie Róży Ostrowskiej
Journal Title: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Sectio FF Philologiae - Year 2018, Vol 0, Issue 2
Abstract
Celem niniejszego artykułu jest interpretacja dwu powieści Róży Ostrowskiej (1926–1975). Wyspa (1960) i nieukończony, wydany pośmiertnie Mój czas osobny (1977) zajmują ważne miejsce w polskiej literaturze lat 50. i 60. XX wieku. Akcja tych powieści rozgrywa się w dwóch czasoprzestrzeniach – współcześnie na Kaszubach i w przeszłości na Wileńszczyźnie. Dla pisarki są to znaczące „miejsca autobiograficzne”. W budowie fabuły i kreacji bohaterów Ostrowska wykorzystała własne doświadczenia życiowe, które stają się pretekstem do podjęcia ważnych zagadnień dotyczących ludzkiej egzystencji (życia, przemijania, miłości, śmierci) i tożsamości. Pisarstwo to bazuje zatem na autobiografzmie i autofkcji. W omawiane powieści wpisana jest filozofia człowieczeństwa. Za podstawowy klucz do odczytania obydwu utworów należy uznać czas – osobniczy, interioryzowany, „osobny”, związany z ludzką egzystencją i funkcjonowaniem pamięci. Sposób działania czasu w tych utworach pozwolił pisarce na wprowadzenie w struktury powieści mitów – miejsca i osobniczego. Analiza prowadzi do ciekawych wniosków. Przede wszystkim: proza Ostrowskiej okazuje się oryginalną kombinacją autobiografii (a raczej autofikcji) z mitologią, której efektem jest nie tyle uwznioślenie przeszłości czy teraźniejszości, ile kreacja „nekronarracji” podejmowanej jakby z perspektywy pośmiertnej. A zatem Wyspa i Mój czas osobny to nie powieści polityczne, obyczajowe czy psychologiczne, tylko mityczne.
Authors and Affiliations
Maria Jolanta Olszewska
Keywords
Related Articles
- EP ID EP501005
- DOI 10.17951/ff.2018.36.2.31-43
- Views 51
- Downloads 0
La comparaison des dérivés français et polonais comme un test d’universalité d’une technique de construction de mots
La technique de construction de mots que nous nous proposons d’étudier est une dérivation de verbes qui se fait par échange de préfixes. Elle fut découverte et décrite en 2006 par Joanna Stankiewicz, sa théorie fut dével...
Szata zdobi władcę, czyli jak ubiór pomaga odgrywać rolę bizantyjskiego basileusa?
Strój w kulturze pełni wiele istotnych funkcji komunikacyjnych, m.in. pozwala na manifestowanie i wizualizację władzy. Problem ten autorka omawia na przykładzie dwudziestowiecznych tekstów literackich dotyczących Bizancj...
Operacje mózgu w świecie fantastyki i filmu
Poszukując zbieżności między nauką a humanistyką, rzeczywistością a tekstem kultury, autorka analizuje trzy epickie relacje dotyczące operacji mózgu oraz ich filmowe adaptacje: Wyspę doktora Moreau, Psie serce, Biohazard...
Constructing the Temporal Granularity of Narrative Events in Zbigniew Herbert’s Attempt at a Description of the Greek Landscape
Narratives are integral to human lives. As a means of communication, they contribute to the formation of individual and collective identity: not only do narratives enable imparting information, but also help establish an...
Widz - bohater - tragik. Wymiary człowieczeństwa w koncepcji teatru tragicznego Ostapa Ortwina
Koncepcja teatru tragicznego Ostapa Ortwina ma wymiar głęboko antropologiczny, uniwersalny, ogólnoludzki. Dramaturg wyprowadza nowoczesne pojęcie tragizmu z psychiki człowieka, tam umiejscawia źródło fatalności, a jej re...