DATA MİNİNGDƏ SÜNİ NEYRON ŞƏBƏKƏLƏRİNDƏN İSTİFADƏNİN YENİLİKLƏRİ
Journal Title: Scientific Research - Year 2024, Vol 4, Issue 4
Abstract
Xülasə Süni Neyron Şəbəkələri (Artificial Neural Networks) böyük verilənlər bazasında mürəkkəb nümunələri və əlaqələri öyrənmək qabiliyyətinə görə data miningdə geniş istifadə edilmişdir. Data mining-də ANN-lərin istifadəsində bir sıra yeniliklər olmuşdur. Əvvəlcə təsvirin tanınması üçün nəzərdə tutulmuş konvolutional neyron şəbəkələri (Convolutional Neural Networks) təbii dilin işlənməsi və zaman sıralarının təhlili kimi müxtəlif sahələrdə tətbiqlər tapmışdır. Onlar verilənlərdəki məkanları və müvəqqəti nümunələrin təyinində effektiv rol oynayır. Dərin öyrənmə arxitekturaları data miningə tətbiq edilən süni neyron şəbəkələri (ANN) sahəsində əhəmiyyətli yeniliyə malik oldular. Bu irəliləyişlər mürəkkəb nümunələri idarə etmək və böyük məlumat dəstlərindən qiymətli fikirlər çıxarmaq üçün daha güclü, səmərəli və dəqiq modellərə gətirib çıxardı. CNN-lər image miningdən istifadə edirlər. Bu arxitekturalar vizual xüsusiyyətlərin ierarxik təsvirlərini avtomatik öyrənmək üçün xüsusi konvolyusiya qatlarından istifadə edir. Yeniliklərə dərin öyrənmə arxitekturaları (məsələn, ResNet, DenseNet) və müvafiq görüntülərə fokuslanan diqqət mexanizmləri daxildir. Təkrarlanan Neyron Şəbəkələri (Recurrent Neural Networks) və Uzun- Qısamüddətli Yaddaş (Long Short Term Memory) şəbəkələri zaman sıralarının təhlili, təbii dil emalı (Natural Language Processing) və nitqin tanınması kimi tətbiqlər üçün ardıcıl məlumatların idarə edilməsində əsas rol oynamışdır. Yeniliklərə uzunmüddətli asılılıqların modelləşdirilməsini təkmilləşdirmək üçün iki istiqamətli RNN, diqqət mexanizmləri və keçidli təkrarlanan vahidlər (Gates Recurrent Units) daxildir.
Authors and Affiliations
Ziya Mustafayev
Keywords
Related Articles
- EP ID EP748717
- DOI 10.36719/2789-6919/32/197-202
- Views 53
- Downloads 0
SEÇKİ SİSTEMLƏRİNİN NÖVLƏRİ VƏ İNKİŞAF ETMİŞ ÖLKƏLƏRİN ÜSTÜNLÜK VERDİYİ SEÇKİ SİSTEMLƏRİ
Xülasə Bu gün demokratik dövlət dedikdə ilk növbədə əsas hökümət nümayəndələrinin məhz xalqın iradəsini ifadə edən və onlar tərəfindən seçilən bir dövlət başa düşülür. Məhz bu amili nəzərə alaraq demokratik dövlətlər...
Mürəkkəb tərkibli qarışıqların hesablanması
Məqalədə matris və determinant anlayışlarının kimyaya tətbiqi araşdırılmışdır. Kimyəvi reaksiyaların balanslaşdırılması, kvant kimyası və molekulyar orbital nəzəriyyəsi kimi sahələrdə bu riyazi anlayışların mühüm rol oyn...
XARİCİ ÖLKƏLƏRDƏ AKSİZ VERGİSİNƏ CƏLB OLUNAN MALLARIN DAİRƏSİ VƏ AKSİZ VERGİSİNİN ALINMASININ HÜQUQİ TƏNZİMİ: MÜQAYİSƏLİ-HÜQUQİ TƏHLİL
Xülasə Spirtli içkilərin və tütün məmulatlarının istehsalına görə tutulan aksiz vergisi əhalinin sağlamlığına və iqtisadiyyatına mühüm təsir göstərən malların istehsalı və dövriyyəsinə dövlət tərəfindən tənzimlənmənin...
INTERNATIONAL JURISDICTION OF THE COURTS OF THE REPUBLIC OF AZERBAIJAN IN COMMERCIAL DISPUTES WITH FOREIGN ELEMENTS
Abstract When citizens and legal entities of the Republic of Azerbaijan, foreign persons need judicial protection, they should first of all pay attention to the issues of jurisdiction and take into account the limits...
YAZININ YARANMASI VƏ İNKİŞAFI
Xülasə Cəmiyyətin inkişafı nəticəsində indi istifadə etdiyimiz üsul - hərflə yazı, yaxud yazı üsulu üstünlük təşkil edir. Yazının nə olduğunu ensiklopediyadan öyrəndik. Yazı, zaman və məkanda istənilən məsafədə olan m...