DATA MİNİNGDƏ SÜNİ NEYRON ŞƏBƏKƏLƏRİNDƏN İSTİFADƏNİN YENİLİKLƏRİ
Journal Title: Scientific Research - Year 2024, Vol 4, Issue 4
Abstract
Xülasə Süni Neyron Şəbəkələri (Artificial Neural Networks) böyük verilənlər bazasında mürəkkəb nümunələri və əlaqələri öyrənmək qabiliyyətinə görə data miningdə geniş istifadə edilmişdir. Data mining-də ANN-lərin istifadəsində bir sıra yeniliklər olmuşdur. Əvvəlcə təsvirin tanınması üçün nəzərdə tutulmuş konvolutional neyron şəbəkələri (Convolutional Neural Networks) təbii dilin işlənməsi və zaman sıralarının təhlili kimi müxtəlif sahələrdə tətbiqlər tapmışdır. Onlar verilənlərdəki məkanları və müvəqqəti nümunələrin təyinində effektiv rol oynayır. Dərin öyrənmə arxitekturaları data miningə tətbiq edilən süni neyron şəbəkələri (ANN) sahəsində əhəmiyyətli yeniliyə malik oldular. Bu irəliləyişlər mürəkkəb nümunələri idarə etmək və böyük məlumat dəstlərindən qiymətli fikirlər çıxarmaq üçün daha güclü, səmərəli və dəqiq modellərə gətirib çıxardı. CNN-lər image miningdən istifadə edirlər. Bu arxitekturalar vizual xüsusiyyətlərin ierarxik təsvirlərini avtomatik öyrənmək üçün xüsusi konvolyusiya qatlarından istifadə edir. Yeniliklərə dərin öyrənmə arxitekturaları (məsələn, ResNet, DenseNet) və müvafiq görüntülərə fokuslanan diqqət mexanizmləri daxildir. Təkrarlanan Neyron Şəbəkələri (Recurrent Neural Networks) və Uzun- Qısamüddətli Yaddaş (Long Short Term Memory) şəbəkələri zaman sıralarının təhlili, təbii dil emalı (Natural Language Processing) və nitqin tanınması kimi tətbiqlər üçün ardıcıl məlumatların idarə edilməsində əsas rol oynamışdır. Yeniliklərə uzunmüddətli asılılıqların modelləşdirilməsini təkmilləşdirmək üçün iki istiqamətli RNN, diqqət mexanizmləri və keçidli təkrarlanan vahidlər (Gates Recurrent Units) daxildir.
Authors and Affiliations
Ziya Mustafayev
Keywords
Related Articles
- EP ID EP748717
- DOI 10.36719/2789-6919/32/197-202
- Views 41
- Downloads 0
Məhəmməd Tağı Sidqi ədəbi irsində termin yaradıcılığı problemi
Xülasə Azərbaycan maarifçiliyinin fədakar nümayəndələrindən olan Məhəmməd Tağı Sidqi Naxçıvanda yeni üsullu məktəb hərəkatında öncüllərdən olmaqla bərabər, yaradıcılığında dilçiliklə bağlı bir çox ciddi məsələlərə ayd...
HEALTHCARE COLLABORATION BETWEEN CHINA AND AZERBAIJAN UNDER THE 'SILK ROAD OF HEALTH' INITIATIVE
Abstract The article emphasizes the critical developments and agreements defining China and Azerbaijan's healthcare collaboration, highlighting the significant roles played by various institutions and governmental bo...
MAŞIN, CİHAZLARIN VƏ APARATLARIN DİNAMİKASI, MÖHKƏMLİYİ
Xülasə Maşınların, cihazların və aparatların dinamikası və sabitliyi mühəndislik dizaynının və inkişafının əsas aspektləridir. Bu anlayışlar texniki sistemlərin təhlükəsizliyini, səmərəliliyini və davamlılığını təmin...
YÜKSƏKMÖHKƏMLİKLİ ÇUQUNLARIN MİKROSTRUKTURLARI; LEGİRLƏYİCİ ELEMENTLƏRİN XASSƏLƏRƏ TƏSİRİ
Xülasə Yüksək möhkəmlikli çuqunların istehsalı zamanı tökmənin mikrostrukturunu mütəmadi olaraq izləmək lazımdır. Mikrostruktur maye metalın mexaniki xassələrinə təir edən baçlıca amildir. Bu məqalədə yüksəkmöhkəmlikl...
Ekoloji ayaq izi: istehlak vərdişlərimizi yenidən düşünmək
Ekoloji ayaq izi bir insanın, icmanın və ya fəaliyyətin ekosistemlərə təsirini ölçən bir göstəricidir. Bu, istehlak edilən resursların (su, enerji, ərzaq, xammal) miqdarını və onların istehsalı, daşınması və istehlak e...