DATA MİNİNGDƏ SÜNİ NEYRON ŞƏBƏKƏLƏRİNDƏN İSTİFADƏNİN YENİLİKLƏRİ
Journal Title: Scientific Research - Year 2024, Vol 4, Issue 4
Abstract
Xülasə Süni Neyron Şəbəkələri (Artificial Neural Networks) böyük verilənlər bazasında mürəkkəb nümunələri və əlaqələri öyrənmək qabiliyyətinə görə data miningdə geniş istifadə edilmişdir. Data mining-də ANN-lərin istifadəsində bir sıra yeniliklər olmuşdur. Əvvəlcə təsvirin tanınması üçün nəzərdə tutulmuş konvolutional neyron şəbəkələri (Convolutional Neural Networks) təbii dilin işlənməsi və zaman sıralarının təhlili kimi müxtəlif sahələrdə tətbiqlər tapmışdır. Onlar verilənlərdəki məkanları və müvəqqəti nümunələrin təyinində effektiv rol oynayır. Dərin öyrənmə arxitekturaları data miningə tətbiq edilən süni neyron şəbəkələri (ANN) sahəsində əhəmiyyətli yeniliyə malik oldular. Bu irəliləyişlər mürəkkəb nümunələri idarə etmək və böyük məlumat dəstlərindən qiymətli fikirlər çıxarmaq üçün daha güclü, səmərəli və dəqiq modellərə gətirib çıxardı. CNN-lər image miningdən istifadə edirlər. Bu arxitekturalar vizual xüsusiyyətlərin ierarxik təsvirlərini avtomatik öyrənmək üçün xüsusi konvolyusiya qatlarından istifadə edir. Yeniliklərə dərin öyrənmə arxitekturaları (məsələn, ResNet, DenseNet) və müvafiq görüntülərə fokuslanan diqqət mexanizmləri daxildir. Təkrarlanan Neyron Şəbəkələri (Recurrent Neural Networks) və Uzun- Qısamüddətli Yaddaş (Long Short Term Memory) şəbəkələri zaman sıralarının təhlili, təbii dil emalı (Natural Language Processing) və nitqin tanınması kimi tətbiqlər üçün ardıcıl məlumatların idarə edilməsində əsas rol oynamışdır. Yeniliklərə uzunmüddətli asılılıqların modelləşdirilməsini təkmilləşdirmək üçün iki istiqamətli RNN, diqqət mexanizmləri və keçidli təkrarlanan vahidlər (Gates Recurrent Units) daxildir.
Authors and Affiliations
Ziya Mustafayev
Keywords
Related Articles
- EP ID EP748717
- DOI 10.36719/2789-6919/32/197-202
- Views 19
- Downloads 0
FİKİR VƏ SÖZ AZADLIĞI: DEMOKRATİYANIN TƏMƏL DAŞI KİMİ
Xülasə Demokratik cəmiyyətlər aləmində fikir və söz azadlığının təməl prinsipləri demokratiya binasının ucaldılmasının təməl daşı kimi dayanır. Bu məqalə bu prinsiplər və demokratik idealların təmin edilməsi arasındak...
REAL VAXTDA OBYEKTİN AŞKARLANMASI METODLARI
Xülasə Real vaxtda obyektin aşkarlanması tətbiqləri əhatə edən kompüter görməsinin mühüm aspektidir. Buna əsas nəqliyyat vasitələri, müşahidə, robototexnika və artırılmış reallıq aiddir. Bu iş real vaxtda obyekt aşka...
MALİYYƏ QURUMLARININ İFLASI ANLAYIŞI VƏ İQTİSADİYYATA TƏSİRLƏRİ
Xülasə Məqalədə maliyyə institutları üçün iflas anlayışı və onun daha geniş iqtisadi nəticələri araşdırılır. Bu, təşkilatların maliyyə öhdəliklərini yerinə yetirə bilmədikdə, aktivlərin qiymətləndirildiyi və ödənilməm...
METAFORLAŞMA SEMASİOLOJİ HADİSƏ KİMİ
Xülasə Məqalədə metaforlaşma prosesinin üslubi qanunauyğunluqlarından meydana çıxan nəticələr müəyyənləşdirilmişdir. Tarixi səciyyə daşıyan metaforlaşma prosesi üslubi nəticə qanunauyğunluğundan daha çox yaradıcı düş...
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNVERİCİLİK SİSTEMİNDƏ İNTERNET VƏ İNFORMASİYA TEXNOLOGİYALARI SAHƏSİNDƏ YARANAN MÜNASİBƏTLƏRİ TƏNZİMLƏYƏN NORMATİV SƏNƏDLƏRİN TƏHLİLİ
Xülasə İnternet yalnız informasiya mübadiləsi məkanı deyil, həmçinin dövlət idarəçiliyi, təhsil, səhiyyə, biznes və digər sahələri əhatə edən mühitdir. Azərbaycanın davamlı və dayanıqlı sosial-iqtisadi inkişafının təm...