DATURA İNNOXİA BİTKİSİNİN KİMYƏVİ TƏRKİBİNİN, ANTİMİKROB VƏ ANTİOKSİDANT FƏALLIĞININ, TOKSİK TƏSİRİNİN TƏDQİQİ
Journal Title: Scientific Work - Year 2023, Vol 17, Issue 4
Abstract
Badımcançiçəklilər (Solanaceae) fəsiləsindən olan Datura innoxia – hind dəlibəngli və ya ziyansız dəlibəng növünə Azərbaycan florasında təbii olaraq rast gəlinir (Zernov, 2021: 96). Datura növlərinin tərkibində olan tropan alkaloidləri yüksək bioloji fəallığa və toksik təsirə malik olduğundan, respublikamızda onların daxilə nəzarətsiz qəbulu nəticəsində zəhərlənmələrin monitorinqi aparılmışdır. Bitkinin tərkibində QX-MS, İƏP-MS, YEMX-MS, YEMX-UB və NMR-spektroskopiya üsullarının köməyilə 34 tropan, 3 nortropan, 6 pirrolidin törəməli alkaloidləri identifikasiya edilmiş, həmçinin bitkinin aminturşu, triterpen turşuları, fenol və flavonoid, yağ turşuları, sterin, efir yağları, makro və mikroelement tərkibi tədqiq edilmişdir. D. innoxia bitkisinin antioksidant fəallığı DFPH üsulu ilə, antimikrob fəallığı disk diffuziya üsulu ilə öyrənilmişdir. Toxum alkaloidlərinin xroniki toksikliyi ağ laborator siçovullar üzərində, davranış-uyğunlaşma testləri isə ağ laborator siçanlar üzərində in vivo üsulla araşdırılmışdır (Vəliyeva, 2021: 11-14; Valiyeva, 2022: 442-446; Vəliyeva, 2020: 19-22; Vəliyeva, 2021: 107; Garaev, 2021: 164-170).
Authors and Affiliations
Adilə Vəliyeva , Eldar Qarayev, Nuranə Mollayeva, Ramiz Axundov, Rəna Cəfərova , Günay Alıyeva
ORTA MƏKTƏBDƏ YAZI BACARIQLARININ FORMALAŞMASI
Xülasə Azərbaycanda elmi-mədəni, siyasi və iqtisadi sahədə aparılan islahatlar təhsil fəlsəfəsinin dəyişməsi ilə nəticələnmişdir. Respublikada prioritet istiqamətlərdən biri olan yaddaş məktəbindən təfəkkür məktəbinə...
ARAZ ÇAYININ SAHİLYANI ƏRAZİLƏRİNDƏ SU QUŞLARININ TREMATODOZ TÖRƏDİCİLƏRİNİN EPİZOOTOLOJİ VƏ EPİDEMİOLOJİ QİYMƏTLƏNDİRİLMƏSİ
Xülasə 2021-2023-cü illərdə Azərbaycan Respublikasının Araz sahili ərazilərində 21 növə aid olan 128 ədəd su-bataqlıq quşu tam helmintoloji yarma üsulu ilə tədqiq olunmuş, 63 növ trematod tapılmışdır, bunlardan 2 növ...
KONSEPTİN MAHİYYƏTİ VƏ QƏHRƏMANLIQ KONSEPTİNİN İNGİLİS ATALAR SÖZLƏRİNDƏ REALİZƏSİ
Xülasə Son illərdə konseptin mahiyyətinə və strukturuna ciddi diqqət yetirilir. Lakin bu məsələ ilə bağlı hələ də tam aydınlıq və konsensus yoxdur. Bu, ilk növbədə, konseptin mental hadisə olması və onun linqvist...
MÜXTƏLİF LİDERLİK ÜSLUBLARININ MOTİVASİYA ÜZƏRİNDƏKİ TƏSİRLƏRİ
Lider və liderlik anlayışları son illərdə idarəetmə sahəsində ən çox diqqət çəkən məsələlərdən biridir. Lider, təşkilatda işçiləri motivasiya etməklə təşkilatdakı səmərəliliyin artırılmasına cavabdehdir. Liderin üslubu v...
QEYRİ-İNFEKSİON XƏSTƏLİKLƏRİN PROFİLAKTİKASININ NÖVLƏRİ VƏ XÜSUSİYYƏTLƏRİ
Xülasə Məqalədə qeyri - infeksion xəstəliklərin epidemiologiyasına dair qısa məlumatlar verilmiş və bu xəstəliklərin profilaktikasının növləri və xüsusiyyətləri haqqında məlumatlar paylaşılmışdır. Xəstəliyin inkişaf m...