Dlaczego Arystoteles sprzeciwiał się pobieraniu procentu? Why was Aristotle Against Interest?
Journal Title: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Sectio H Oeconomia - Year 2015, Vol 0, Issue 0
Abstract
Zagadnienie procentu należy do najczęściej podejmowanych zagadnień w teorii ekonomii. Główna oś dyskusji koncentrowała się wokół dylematu czy wierzyciel posiada prawo do pobierania procentu od pożyczki pieniężnej. Arystoteles dowodził, iż pieniądz ze swej natury nie jest płodny. Jako środek wymiany ułatwia wymianę dóbr i przyczynia się do zaspokojenia potrzeb. Nie jest źródłem wartości, która uzasadniałaby pobieranie procentu. Św. Tomasz z Akwinu rozwinął myśl Arystotelesa przedkładając dodatkowy argument, iż pieniądz należy do rzeczy, których użytek polega na ich zużyciu. Pobieranie procentu za użytkowanie pożyczki pieniężnej stanowi żądanie podwójnej zapłaty. W czasach nowożytnych, w związku z rozwojem stosunków kredytowych zaczęły pojawiać się traktaty rewidujące argumenty tak Arystotelesa i św. Tomasza. Dowodzono, iż kapitał ze swej istoty jest produkcyjny. Źródłem zysku z kapitału jest nadwyżka wartości dóbr wyprodukowanych za pomocą kapitału ponad wartość dóbr zużytych do ich produkcji. Z uwagi na powyższe zysk z kapitału można traktować jako wynagrodzenie za ryzyko podejmowane przez właściciela kapitału, jako cenę za użytkowanie kapitału względnie jako wynagrodzenie za wstrzemięźliwość kapitalisty. Teorie te jednak nie wyjaśniały źródła wzrostu wartości dóbr. Z Zasadnicza zmiana w podejściu do procentu nastąpiła z rewolucją w teorii wartości. Jevons i Böhm-Bawerk dowiedli, iż źródła procentu należy szukać w różnicy w wartościowaniu dóbr teraźniejszych względem dóbr przyszłych. Procent wyraża agio dóbr teraźniejszych względem dóbr przyszłych. Procent nie jest więc zjawiskiem pieniężnym. Nie jest pieniądzem uzyskanym z pieniądza. Nie jest również ceną na użytkowanie pożyczki pieniężnej. Teoria procentu pierwotnego szkoły subiektywnej (de facto jako pierwsza teoria procentu) nie kwestionuje założeń Arystotelesa. Stanowi raczej jej rozwinięcie. The concept of interest belongs to the most intricate issues in economics. Even though it has been undertaken by the most prominent philosophers there is by far no consensus on its nature and origin. Aristotle proves that money – a medium of exchange – can not be a source of value which justifies charging the interest. St. Thomas Aquinas adds that the money utility comes down to its spending and, as a consequence, collecting interest is a claim for double payment and as such can not be justified. In modern times, along with an expansion of credit institution, the economists started questioning the arguments raised both by Aristotle and St. Thomas Aquinas. It has been proved that capital is productive and a source of interest on capital is the surplus of value of final goods over the value of commodities which had served to their production. The interest on capital has to be treated as a reward for risk or abstinence undertaken by an entrepreneur. A fundamental change in an approach to the concept of interest took place along with the 19th-century revolution of value. Both Jevons and von Böhm-Bawerk noticed that a source of interest on capital needs to be associated with a difference in value of future and present goods. The interest as such is not a monetary phenomenon. A theory of interest developed by the subjective school of economics seems to be the first one which does not question the Aristotle’s assumptions and it can be interpreted as an evolution of the Aristotle’s concept
Authors and Affiliations
Katarzyna Appelt
Keywords
Related Articles
- EP ID EP220145
- DOI 10.17951/h.2015.49.4.21
- Views 94
- Downloads 0
Method of Enterprises Cash Flow Analysis : the Ukrainian Experience Metoda analizy przepływu gotówki w przedsiębiorstwach doświadczenie urkaińskie
Cash flow is an important independent object of the enterprise financial management. Its precise and 360-degree evaluation encourages an enterprise to achieve set current and strategic goals and helps in forming the posi...
The Most Economically Advantageous Offer in the Light of the Last Amendment of Public Procurement Law on the Example of Protection Services Wielokryteriowy model oceny ofert w świetle nowelizacji Prawa zamówień publicznych na przykładzie usług ochrony
W pracy podjęto próbę oceny roli wielokryteriowego modelu oceny ofert jako aktywnego instrumentu oddziaływania zamawiających na przedmiot zamówień publicznych. Zwrócono uwagę na nowelizację przepisów Prawa zamówień publi...
Sygnały inwestycyjne na rynku polskich akcji generowane przez technikę Ichimoku na tle zmian PKB
Japonia jest źródłem wielu metod i strategii inwestycyjnych, które dzięki takim autorom, jak Nison czy Murphy zyskują na popularności w pozostałych regionach świata. Jedna z nich, technika Ichimoku Kinko Hyo, może stanow...
Państwo a kapitał społeczny, The state and social capital
Artykuł nie zawiera abstraktu w języku polskim The problems associated with social capital require, due to their relevance and short history, that this institution be compared with the environment in the broad sense. The...
Richard Coudenhove-Kalergi jako autor koncepcji unii federalnej oraz inicjator procesów integracyjnych w Europie Richard Coudenhove-Kalergi as the author of the federal union concept and European integration processes initiator
The aim of this study is to evaluate the most influential doctrine of the interwar period: Pan- Eu- rope, and its author as the main ideologist as well as the Pan-European movement creator. The basic outcomes from the an...