Fâil-i Muhtâr Tanrı Anlayışını Ortaya Koymada Bir Argüman Olarak Cevher-Ârâz Teorisi: Cüveynî Örneği
Journal Title: Marife Dini Araştırmalar Dergisi - Year 2019, Vol 19, Issue 1
Abstract
Atomculuk nazariyesi âlemdeki birlik-çokluk problemine çözüm bulma sürecinde ortaya atılmış; ancak teori özellikle Antik Yunan’da âlemde bir müdahaleciyi gerektirmeyecek şekilde ortaya konmuş ve ilkeleri de buna göre vazedilmişti. Kelâmcılar bu teoriyi dini düşüncenin bir gereği olarak âlemdeki her bir cüz ile aralıksız ilişki içerisinde olan tanrı anlayışını ortaya koymada bir argüman olarak yeniden formüle ettiler. Âlemin ancak fâil-i muhtar bir tanrı anlayışı ile izah edilebileceğini iddia eden kelâmcılar, bunu cevher-araz teorisiyle mükemmel bir şekilde savundular. Eş'arî kelâmının sistemleşmesinde hatırı sayılır bir katkıya sahip Cüveynî de ne antik düşünürlere ne de Mu'tezileye ait atom düşüncesinin gerçek anlamda fâil tanrı anlayışını ortaya koyamayacağını iddia etmekte ve cevher-araz görüşünü bu ilke üzerinden ortaya koymaktadır.
Authors and Affiliations
Hüseyin Kahraman
Keywords
Related Articles
- EP ID EP600102
- DOI 10.33420/marife.519351
- Views 352
- Downloads 0
İslâm Hukuku Açısından Genel İşlem Koşulları İçeren Akitler: İz’ân Akitleri (Türk Borçlar Kanunu Bağlamında)
İnsanlığın gelişimine paralel olarak yeni akit türleri ve akitlerin içeriklerini oluşturan yeni koşullar ortaya çıkmaktadır. Sanayi devriminin bir ürünü olan genel işlem koşulları ile bu koşulların kullanımı sonucu ortay...
Mu‘tezile’ye Göre Ahlâkın Temellendirilmesinde Vahyin ve Aklın Alanları
Ahlâk konusu kelâm kitaplarında müstakil bir başlık halinde ele alınmamaktadır. Ancak kelâm sahasında ciddi bir literatüre sahip olan Mu‘tezile, ahlâk konusunun temel terimlerini fazlasıyla tartışmaktadır. Özellikle insa...
Osmanlı Dönemi Medreselerinde Hadis Eğitimine Entelektüel Bir Katkı: Şerh ve Hâşiye Yazıcılığı
Medrese eğitiminde Temel İslam Bilimleri ulûm-ı âliye olarak okutulmuştur. Kanunname, vakfiye ve diğer bazı verilere dayanılarak bu ilimlerin eğitiminde hangi eserlerin kaynak olarak kullanıldığı belirlenmiştir. Ancak ar...
The 2017 Science, Technology And Innovation For Global Peace And Prosperity: Conference Report
The 21st Conference on Science, Technology and Innovation for Global Peace and Prosperity was aimed at bringing together scientists, academicians, health care experts and others involved in science and technology to disc...
The Role of Hadiths in the Preclusion of Errors Caused by the Linguistic Intepretation of Adilla-i Shariyyah - the Case of Sarikah Verse
In the correct interpretation of the Qur'anic verses, command over the meaning of the Arabic words plays an undeniable role. However, some misconceptions can arise if it is kept aloof from the relationship between the si...