Fâil-i Muhtâr Tanrı Anlayışını Ortaya Koymada Bir Argüman Olarak Cevher-Ârâz Teorisi: Cüveynî Örneği
Journal Title: Marife Dini Araştırmalar Dergisi - Year 2019, Vol 19, Issue 1
Abstract
Atomculuk nazariyesi âlemdeki birlik-çokluk problemine çözüm bulma sürecinde ortaya atılmış; ancak teori özellikle Antik Yunan’da âlemde bir müdahaleciyi gerektirmeyecek şekilde ortaya konmuş ve ilkeleri de buna göre vazedilmişti. Kelâmcılar bu teoriyi dini düşüncenin bir gereği olarak âlemdeki her bir cüz ile aralıksız ilişki içerisinde olan tanrı anlayışını ortaya koymada bir argüman olarak yeniden formüle ettiler. Âlemin ancak fâil-i muhtar bir tanrı anlayışı ile izah edilebileceğini iddia eden kelâmcılar, bunu cevher-araz teorisiyle mükemmel bir şekilde savundular. Eş'arî kelâmının sistemleşmesinde hatırı sayılır bir katkıya sahip Cüveynî de ne antik düşünürlere ne de Mu'tezileye ait atom düşüncesinin gerçek anlamda fâil tanrı anlayışını ortaya koyamayacağını iddia etmekte ve cevher-araz görüşünü bu ilke üzerinden ortaya koymaktadır.
Authors and Affiliations
Hüseyin Kahraman
Keywords
Related Articles
- EP ID EP600102
- DOI 10.33420/marife.519351
- Views 328
- Downloads 0
İslam’da Bireyler Arası İletişim İlkeleri ve Günümüz Teorilerine Yansımaları
Sosyal hayat içerisinde kişiler arası iletişim yöntemlerine başvurmadan gerçekleştirilecek profesyonel bir iletişim biçimini düşünmek oldukça zordur. İletişim kazalarını engellemek, mevcut sorunları çözümlemek ve devamlı...
İslam Muhâkeme Hukukunda Yaygın Duyuma Dayalı Şahitliğin (Eş-Şehâde Bi’t-Tesâmuʻ) Kabulü
Bu makalede, yaygın duyuma dayalı şahitliğin fıkıhtaki teorik çerçevesini, meşruiyet gerekçelerini, bazı çağdaş kanunlardaki yerini tespit etmek ve ardından da günümüzde varlığını sürdürme imkânını sorgulamak amaçlanmışt...
Tastir in Arabic Poetry of the Ottoman Period
The most important issue which attracts notice in Arabic Poetry of the Ottoman Period is the use badi arts immensely. The poets have given the famous badi arts in the former periods a place in their poems. On the other h...
İslâm Hukuku Açısından Genel İşlem Koşulları İçeren Akitler: İz’ân Akitleri (Türk Borçlar Kanunu Bağlamında)
İnsanlığın gelişimine paralel olarak yeni akit türleri ve akitlerin içeriklerini oluşturan yeni koşullar ortaya çıkmaktadır. Sanayi devriminin bir ürünü olan genel işlem koşulları ile bu koşulların kullanımı sonucu ortay...
Restrictive Conditions and their Impact on Contracts in Islamic Obligations Law
According to the general theory of Islamic jurisdictions, the conditions, provisions and conclusions of any act are determined by the legal order in accordance with the law-maker or its principles. Nevertheless, when the...