Geçmişin Yorumlanmasında Nüfus Defterlerinin Rolü
Journal Title: Tarih ve Gelecek Dergisi - Year 2018, Vol 4, Issue 1
Abstract
Osmanlı Devleti’nde, modern anlamda, nüfus sayımları ilk defa II. Mahmut döneminde, 1829 yılında başlamış ve XX. yüzyılın başlarına kadar da devam etmiştir. Düzenli aralıklarla yapılmayan, askeri ve iktisadi amaçlar doğrultusunda olan bu sayımlar, genel itibariyle, Anadolu ve Rumeli’deki erkek vatandaşlarla sınırlı tutulmuştur. Yapılan nüfus sayımlarını, nüfusla ilgili değişiklikleri ve açıklamaları içeren defterler, Nüfus Defterleri olarak adlandırılmıştır. Osmanlı Devleti’ndeki nüfusun nitelik ve niceliğini anlamada müracaat edilecek bir kaynak olan bu defterler, ülkedeki etnik ve dini yapıdan isim verme geleneğine kadar farklı konularla ilgili de bilgi sunmaktadır. Osmanlı alfabesiyle el yazısı halinde tutulan bu defterlerin önemli bir kısmı, günümüzde Başbakanlı Osmanlı Arşivi’nde, yönetim birimlerine göre tasnif edilmiş halde mevcuttur.
Authors and Affiliations
Remzi Çavuş
Kösedağ Savaşı Öncesinde Türkiye Selçukluları Siyasetinde Türkmenler
Türkiye Selçukluları Devleti’nin kurucuları Türkmenler, ilk bir asırlık mücadele ortamında Selçuklu sultanlarının gözdeleri iken, Miryokefalon Savaşından sonra değişen politikaların kurbanı oldular. Kırılma Miryokefalon...
Osmanlı Donanması’nın Tatlı Su İhtiyacının Karşılanması
Askeri operasyonların başarıya ulaşmasında ve ülkenin korunmasında, muharip güçlerin teknik donanımı, talim ve disiplinlerinin yanı sıra, sefer öncesi ve sonrası yapılan hazırlıklarda önemli rol oynamıştır. Günümüzde loj...
Osmanlı İmparatorluğu’nda Batıcı Düşünce Çerçevesinde Dr. Abdullah Cevdet Ve İctihad Dergisi
Osmanlı Devleti, XVIII. Yüzyıldan itibaren Batılılaşma çabaları içine girmiştir. Bu çabalar, önce askerî alanda ve XIX. Yüzyılda ise toplumsal ve İdarî alanlarda gerçekleştirilmiş devleti yöneten geleneksel elit tarafınd...
Sevakin: Osmanlı İmparatorluğu’nda Kuzeydoğu Afrika Limanı
Osmanlı eyaleti olan Habeş'in merkezlerinden biri varsayılan ve Afrika içleri ile Hicaz, Hint Okyanusu ve Mısır arasındaki ticarete büyük bir antrepo olan Sevakin'in zirve dönemi, on altıncı yüzyılın ortaları ile on doku...
Ahmet Cevdet Paşa’ya Göre Tanzimat Dönemi Osmanlı Devlet Ricali
Tanzimat Dönemi’nde Osmanlı Devleti yaptığı reformlarla Avrupa devletler sistemine dâhil olmayı amaçlamıştır. Batılılaşma yönünde atılan adımlarda zaman zaman aşırıya kaçılmış ve devlet bundan zarar görmüş, halkta da dev...