Osmanlı İmparatorluğu’nda Batıcı Düşünce Çerçevesinde Dr. Abdullah Cevdet Ve İctihad Dergisi
Journal Title: Tarih ve Gelecek Dergisi - Year 2018, Vol 4, Issue 1
Abstract
Osmanlı Devleti, XVIII. Yüzyıldan itibaren Batılılaşma çabaları içine girmiştir. Bu çabalar, önce askerî alanda ve XIX. Yüzyılda ise toplumsal ve İdarî alanlarda gerçekleştirilmiş devleti yöneten geleneksel elit tarafından hoşnutsuzlukla, ulemâ tarafından ise şüphe ile karşılanmıştır. Diğer yandan bu gerilim, toplumda büyük bir dinamizme yol açmıştır. Bir yanda aşırı Batıcılardan, öte yanda Batıdan hiç hoşlanmayan ve ancak devletin bekası için Batılılaşmak zorunda olduğunu hissedenler ile Batılı olan her şeyden uzak durmayı yaşam tarzı olarak benimseyen aydınlardan ve bu konulara tamamen ilgisiz bir halktan oluşan Osmanlı toplumu, Batıcılığı kapsamlı bir problematik olarak görmüştür. Dr. Abdullah Cevdet’in yayımladığı îctihad Dergisi, Batıcılığı bir hayat tarzı olarak görmekte ve en aşırı düzeyde Batıcılığı Batı ile “aynîleşmeyi“ savunmaktadır. Dergi, 28 yıllık yayın hayatı boyunca çağdaşları arasında en kararlı, istikrarlı ve ısrarlı bir şekilde Batıcılığı sürekli savunmuştur. Her olayı, her konuyu ve her meseleyi, Batıcı bir tarzda çözmeyi, anlamayı ve aşmayı prensip edinmiştir. Bu anlayış, çağdaşı aydınlar tarafından çok şiddetle eleştirilmiştir. Her zaman Batıcılığı savunmakla beraber, 1904-1908 yıllan arasında Sultan Abdülhamid’e karşı en şiddetli muhalefeti de yürütmüştür. îctihad, Meşrutiyet’in ilânından büyük bir memnuniyet duymakla beraber, Meşrutiyet döneminde, Batıcılık alanında beklediklerinin beklediği hızla gerçekleşmemesinden dolayı 1913 - 1918 yılları arasında İttihad ve Terakki Cemiyeti iktidarına karşı da muhalefet yürütmüştür. Bu arada İslâmcı basın tarafından dinsizlikle suçlanmıştır. Ayrıca İttihatçılara karşı, gerektiğinde İslâmcılar ile de işbirliği yapmıştır.
Authors and Affiliations
Yunus Emre Tansü
Keywords
Related Articles
- EP ID EP283488
- DOI 10.21551/jhf.414316
- Views 113
- Downloads 0
Ahkâm Defterlerine Göre 18. Yüzyılda Amid Kazâsı’nda Gündelik Yaşamı Etkileyen Şikâyet Konuları (1700-1800)
Ahkâm Defterleri, temelde halkın şikâyet ve problemlerini çözüme kavuşturmak ve adaleti tesis etmek amacıyla düzenlenmiştir. Osmanlı bürokrasisinde 16 eyâlet adına tutulan bu defterlerden birisi de Diyarbekir Eyaleti adı...
Arapgir Hâfıziye (Ispanakçı) Medreseleri ve Kütüphânesi
Hâfıziye/Ispanakçı Medreseleri ve Kütüphânesi, 18. yüzyılın son çeyreğinden itibaren Osmanlı dönemi Arapgir’inde yaklaşık iki asır varlıklarını sürdürerek şehrin eğitim, kültür ve sosyal hayatında önemli bir yere sahip o...
Geçmişin Yorumlanmasında Nüfus Defterlerinin Rolü
Osmanlı Devleti’nde, modern anlamda, nüfus sayımları ilk defa II. Mahmut döneminde, 1829 yılında başlamış ve XX. yüzyılın başlarına kadar da devam etmiştir. Düzenli aralıklarla yapılmayan, askeri ve iktisadi amaçlar doğr...
Akademik Araştırma, Organize Olma Ve Yazma Süreçlerinde Zotero
Akademik araştırma, yazma, okuma ve organize olma süreçlerinde araştırmacının zamanını daha etkili ve akademik ürün odaklı kullanmasını sağlayan yazılımların sayısı son yıllarda bir hayli artmaktadır. Zotero, bu yazılıml...
Necip Asım Yazıksız’ın Meclis Çalışmaları
Necip Asım Yazıksız, Türk milletinin yetiştirdiği önemli siyaset ve devlet adamlarından biridir. Türk diline önemli hizmetlerde bulunmuş ve TBMM’nde milletvekili olarak görev yapmıştır. Necip Asım Yazıksız, ilk kez 1927...