Osmanlı İmparatorluğu’nda Batıcı Düşünce Çerçevesinde Dr. Abdullah Cevdet Ve İctihad Dergisi
Journal Title: Tarih ve Gelecek Dergisi - Year 2018, Vol 4, Issue 1
Abstract
Osmanlı Devleti, XVIII. Yüzyıldan itibaren Batılılaşma çabaları içine girmiştir. Bu çabalar, önce askerî alanda ve XIX. Yüzyılda ise toplumsal ve İdarî alanlarda gerçekleştirilmiş devleti yöneten geleneksel elit tarafından hoşnutsuzlukla, ulemâ tarafından ise şüphe ile karşılanmıştır. Diğer yandan bu gerilim, toplumda büyük bir dinamizme yol açmıştır. Bir yanda aşırı Batıcılardan, öte yanda Batıdan hiç hoşlanmayan ve ancak devletin bekası için Batılılaşmak zorunda olduğunu hissedenler ile Batılı olan her şeyden uzak durmayı yaşam tarzı olarak benimseyen aydınlardan ve bu konulara tamamen ilgisiz bir halktan oluşan Osmanlı toplumu, Batıcılığı kapsamlı bir problematik olarak görmüştür. Dr. Abdullah Cevdet’in yayımladığı îctihad Dergisi, Batıcılığı bir hayat tarzı olarak görmekte ve en aşırı düzeyde Batıcılığı Batı ile “aynîleşmeyi“ savunmaktadır. Dergi, 28 yıllık yayın hayatı boyunca çağdaşları arasında en kararlı, istikrarlı ve ısrarlı bir şekilde Batıcılığı sürekli savunmuştur. Her olayı, her konuyu ve her meseleyi, Batıcı bir tarzda çözmeyi, anlamayı ve aşmayı prensip edinmiştir. Bu anlayış, çağdaşı aydınlar tarafından çok şiddetle eleştirilmiştir. Her zaman Batıcılığı savunmakla beraber, 1904-1908 yıllan arasında Sultan Abdülhamid’e karşı en şiddetli muhalefeti de yürütmüştür. îctihad, Meşrutiyet’in ilânından büyük bir memnuniyet duymakla beraber, Meşrutiyet döneminde, Batıcılık alanında beklediklerinin beklediği hızla gerçekleşmemesinden dolayı 1913 - 1918 yılları arasında İttihad ve Terakki Cemiyeti iktidarına karşı da muhalefet yürütmüştür. Bu arada İslâmcı basın tarafından dinsizlikle suçlanmıştır. Ayrıca İttihatçılara karşı, gerektiğinde İslâmcılar ile de işbirliği yapmıştır.
Authors and Affiliations
Yunus Emre Tansü
Keywords
Related Articles
- EP ID EP283488
- DOI 10.21551/jhf.414316
- Views 110
- Downloads 0
Ahkâm Defterlerine Göre 18. Yüzyılda Amid Kazâsı’nda Gündelik Yaşamı Etkileyen Şikâyet Konuları (1700-1800)
Ahkâm Defterleri, temelde halkın şikâyet ve problemlerini çözüme kavuşturmak ve adaleti tesis etmek amacıyla düzenlenmiştir. Osmanlı bürokrasisinde 16 eyâlet adına tutulan bu defterlerden birisi de Diyarbekir Eyaleti adı...
“Davaro” Filminin Sosyolojik Analizi
Bu çalışma, sinema aracılığı ile geleneksel yapıdaki iktidar ilişkileri ve işleyişini inceleme imkânı sağlamaktadır. Sinema eserleri, üretildiği toplumsal yapının izlerini taşımaktadır. Çalışmada, ele alınan sinema filmi...
A Look at the Cartoons in the Press of the Early Republican Period in Turkish Modernization
Although having occupied, within the context of sense of humour, a limited place in the history of Turkish press, and no matter for what reasons, one can speak of a rich repertoire of the institution of press, in regard...
Akşehir Ayânı Hacı Paşazâde Ahmet Bey’in Terekesi
Bu çalışmada, Akşehir ayânı iken katledilerek vefat eden Hacı Paşazâde Ahmet Bey’in terekesi incelenmiştir. Terekede bulunan her türlü menkul ve gayrimenkul mallar günümüz alfabesine çevrilerek bazı değerlendirmelerde bu...
Hatıratlar Bağlamında Milli Mücadele Lider Kadrosunun Bolşevikliğe Karşı Yaklaşımları
Hatırat birinin yaşadığı dönemde yaşadığı ya da şahit olduğu olayların anlatıldığı yazı dizisidir. Bu eserlerde kişi kendi hayatıyla birlikte yaşadığı dönemin de bir portresini çizer. Hatıratlar tarih bilimine kaynaklık...